Serie over zenboeddhisme en niet-weten.
Vanaf 31 oktober 2023 publiceert Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad iedere dag een dwaaltekst uit zijn Witboek Zen.
Deze fraai geïllustreerde serie is gebaseerd op het gelijknamige online Witboek Zen op NietWeten.nl. Het is deel 9 van de Agnosereeks, een serie boeken over niet-weten van Hans van Dam.
Hieronder vind je de links naar alle columns van dat boek in het Boeddhistisch Dagblad.
Voor zijn andere series in deze krant, zie: Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.
Vrij van auteursrecht
Alle teksten van Hans van Dam en alle afbeeldingen van Lucienne van Dam zijn rechtenvrij. Je mag ermee doen wat je wil. Ze zijn publiek domein.
(In het jargon en de symboliek van de Creative Commons organisatie: CC0 1.0 Universeel 
. Akte . Juridische tekst.)
Publicatievormen van het Witboek Zen
Het Witboek Zen op NietWeten.nl
Het Witboek Zen als paperback in kleur
Het Witboek Zen als paperback in zwart-wit
Columns
1. Kleine kennismaking met het Witboek Zen
2. Wat je minstens moet weten over zen, maar nergens kan leren
3. Zen is het einde van de rit
4. Het verschil tussen weetnietzen en onwetende zen (ansho no zen)
5. Kopstukken niet-weten in zen: Linji, Tydeman, Seung Sahn
7. Zen is de lange weg van onwetendheid naar niet-weten
8. Gidan: een onverteerbare bal van twijfel
9. Meester Zero is een nul, je kijkt er zo doorheen
10. Zen is kamikaze
12. Waaraan herken je de zenboeddhist?
13. Zengeest, beginnersgeest – Shunryu Suzuki
14. Zen en de viergeestenleer: shoshin, mushin, fudoshin, zanshin
16. Zen is in je zwakte gaan staan
17. Zen is je ware grootte vinden
20. Haiku op haiku: tussen vogelsporen en denksporen
21. Zen is vrij spel, het lijkt het leven wel
22. Hoe Oorspronkelijk is de Geest van de Oude Cheng?
23. Wat is kinhin? Kedeng kedeng!
24. Zen is geen zen als er zen op staat
25. Haiku op haiku: tussen venster en Melkweg
26. Zen is categorieën doorbreken
27. Het minuscule verschil tussen de kleine geest en de grote geest
28. Waarin verschijnt de grote geest?
29. Heeft een boeddha de hondennatuur?
30. Oorspronkelijk is er geen zen en geen niet-weten
31. Is zen non-dualistisch? De gastheer en de gast
32. Een piekerpad op het piekerpad
33. Het Piekerpad – boeddhisme volgens Sint Pieker
34. Wie zegt dat je naar je hart moet luisteren?
35. Niets wekt zoveel misverstand als stilte, en niets is zo doods
36. In de geest van zen vind je geen geest
37. Haiku op haiku: tussen Japan, China en India
38. Is elke boeddhist een nihilist?
40. Zen laat zich niet in woorden vangen
41. Nietzsche, zen of André van der Braak?
42. Maitreya en Nietzsche: de ongeboren bodhisattva en de doodgeboren filosoof
43. Zen is aan de grond zitten
44. Zen is de afgrond waarin zen verdwijnt
45. Zen is afrekenen met je gedachten
46. Hartsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
47. Gate gate paragate – de Mantra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
48. Gebed van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
49. Wat is de Hartsoetra en wat is leegte?
50. De Hartsoetra en de leegte van het onderricht over de leegte
51. De Hartsoetra als laxeermiddel
53. In de beperking toont zich de dwaas
54. Tanka, renga, haiku en senryu – vier Japanse dichtvormen
55. Haiku’s als spiegel van de ziel
56. Haiku op haiku: tussen Ueno en Asakusa
57. Waarom het boeddhisme groter is dan niet-weten
58. Haiku op haiku: tussen kuiken en krokus
59. Wat is de bodhisattvagelofte?
60. Hoe talrijk de media ook zijn, ik beloof ze niet te volgen
61. Bodhisattvageloften voor iedereen: shiguseigan
62. De bodhisattvagelofte voor leken en lijken
63. Verloskunde voor meesters en leerlingen
64. Help, ik wil de wereld redden
65. Malamolen voor bodhisattva’s
67. Verlos ons van de verlossers, amen
68. Waarvan moeten we eigenlijk bevrijd worden?
69. Bodhisattvageloften voor groot en klein
70. Bodhisattvageloften voor Indiërs
71. Hoe ik vorm en leegte geef aan mijn compassie
73. De bodhisattvagelofte voor nitwits
74. De bodhisattvagelofte voor aannemers
75. Bodhisattva zonder mededogen
76. Woorden zijn wapens, goedendag
77. De bodhisattvagelofte voor boeddha’s
78. Haiku op haiku: tussen willen en moeten
79. Zen is geen baan maar jezelf ontslaan
80. Hoe niet-weten geruststelt
81. Matthieu Ricard en de ontbinding van het absolute
83. Haiku op haiku: tussen pijnboom en boeddha
84. Wat is kinhin? Dromen van ontwaken
85. Vormboeddhisme is (geen) leegteboeddhisme
89. Only don’t know, is dat zen?
93. Zen is hm
94. Haiku op haiku: tussen zachtmoedig en onaangedaan
95. Eenvoud is geen kunst – Maarten Houtman en de Tao van Zen
96. Haiku op haiku: tussen denken en zijn
97. Haiku op haiku: tussen horens en haren
98. Haiku op haiku: tussen mensen en woorden
99. Wat is kinhin? Gevaren op de Weg
100. Kimono en rakusu – de nieuwe kleren van het seminarie
101. Smerige ego’s zitten in zendo’s
102. Zen – de zwartekousenkerk uit het verre oosten
103. Zwartekousenzen, daar zit geen beweging in
104. Wat is kinhin? Hulpmiddelen
105. Zen is een tweesnijdend zwaard
106. Haiku op haiku: tussen werkelijkheid en waan
107. Haiku op haiku: tussen mens en vogelverschrikker
108. Waarom ik geen gouden rakusu draag
109. De Koreaanse zenmeester Seung Sahn als Zeeuws Meisje
110. Zen is geen verkleedpartij
111. Christenzen – oude gelovigen in nieuwe gewaden
112. Dick Verstegen en de teloorgang van anatman
113. Jezus redt! Allah redt! Boeddha redt!
114. De goudbrokaten rakusu van Zenmeester Jezus
115. De dubbelzennigheid van het zelfboeddhisme
116. Woordenboek niet-weten: dwaas, wijze
117. Boeddhisme is geen geloof, maar alle boeddhisten zijn gelovig
118. Wie ben je nou echt? De dualist, de hindoe en de boeddhist
119. Waarom Boeddha geen boek is en Jeff Shore geen auteur
120. Haiku op haiku: tussen priester en bel
121. Wie is Klepperman van Elleven? De Beppesutta van Richard Wachtmaar
122. Haiku op haiku: tussen vergankelijkheid en eeuwigheid
123. Zen is wat geen-oog kan zien
124. De groeten aan je beeldzelf
125. Over de engte tussen zelfbeeld en zenbeeld
127. Zen is ontdekken dat je nergens mee voor de dag hoeft te komen
128. De ware voeten van Hein Stufkens – heridentificatie als heilsweg
129. Effe het Zelf bellen – het Big Mind Process van Genpo Roshi
130. Hoe ruim is jouw zelfbeeld?
132. Wat is je natuurlijke staat, verlichting, bewustzijn of niet-weten?
133. De Natuurlijke Staten van Agnosia
134. Haiku op haiku: tussen god en mens
135. Zen is geen doen
136. Zen is echt zijn als je echt bent en nep zijn als je nep bent
137. Haiku op haiku: tussen tempels en pioenen
138. Zen is algemeenheden als deze mijden
139. Haiku op haiku: tussen onder en boven
140. Zijn bergen bergen en rivieren rivieren?
141. Zengeest, watergeest
142. Zen is tegen de tegenstroom in gaan
143. Against The Stream met Noah Levine
144. Wat is kinhin? Against The Stream
145. De gelijkenis van het vlot in de Alagaddupama-Sutta
146. Haiku op haiku: tussen kikken en vorsen
147. De Kleine Ka(r)masoetra – vier verhaaltjes over de grote oversteek
148. De Boeddha Ontwaakt – het ware verhaal
149. Wat is kinhin? De navolging van Jezus
150. Haiku op haiku: tussen besmeurd en vunzig
151. Van zen word je geen heilige
152. Van zen word je niet normaal
153. Zen is een blik in het verstand
154. Niet doden in het christendom en het boeddhisme
155. Je mag geen mensen vermoorden, maar wat is een mens?
156. Je mag geen mensen vermoorden, maar wat heet moord?
157. Een boeddhist mag geen dieren doden, maar wat is een dier en wat heet doden?
158. Mensengoden tussen redden en doden
159. Hele korte geschiedenis van de godsdienst
160. Hoe boeddhisten vlees eten zonder te doden en doden zonder vlees te eten
161. Haiku op haiku: tussen leven en dood
163. Ongediertebestrijding voor boeddhisten
164. Overbevolking voor boeddhisten
165. De doodstraf voor boeddhisten
166. Zelfdoding voor boeddhisten
167. Euthanasie voor boeddhisten
168. Doden met de levenden en leven met de doden
169. Geloften (laten) afleggen, is dat juist spreken?
170. Geestvernauwende middelen in het boeddhisme
171. De nulde gelofte: niets beloven wat je niet waar kunt maken
172. De lege gelofte en andere elementen van de leegte
173. Buddhists Anonymous
174. Haiku op haiku: tussen herfstwinden en hersenwinden
175. Haiku op haiku: tussen geest en god
176. Haiku op haiku: tussen onszelf en het zelf
177. Acht perspectieven op de vier edele waarheden
178. Hoe je lijden onder de mensen brengt
180. Hoe waar en edel zijn de vier edele waarheden?
181. Haiku op haiku: tussen edel en ijdel
182. Lijden valt niet te vermijden
183. Vijf oorzaken van het lijden
184. Afhankelijk ontstaan als hypercausaliteit
185. Afhankelijk ontstaan als acausaliteit
186. Afhankelijk ontstaan als agnose
187. Afhankelijk ontstaan, of waarom een frontale botsing zo moeilijk te timen is
188. Wat is kinhin? Tegenliggers
189. Wat is afhankelijk ontstaan? 13 synoniemen van pratitya samutpada
190. Afhankelijk bestaan voor moordenaars en levensgenieters
191. Wat is het causaliteitsbeginsel?
192. Wat is het acausaliteitsbeginsel?
194. Van afhankelijk ontstaan naar niet-weten
195. De reddingslijn van interzijn
196. Het afhankelijk ontstaan van de vier edele waarheden
197. Volg de lijn van interzijn
198. Het tussenin van intrazijn
199. Kun je afhankelijk bestaan en toch onafhankelijk zijn?
200. Haiku op haiku: tussen nu en straks
201. Zen laat zich niet inpakken
202. Wat je minstens van onthechting moet weten
203. Wij en zij op het ereschavot
204. Omissie en transcendentie op de zenweg
205. Zelfverheffing op het achtvoudige pad
206. Hoe je je gehechtheid overwint
207. Hoe je je geest tot rust brengt
208. Gehechtheid aan het achtvoudige pad
209. De fundamentele waarheid van zen, en hoe je er vanaf komt
210. Haiku op haiku: tussen hangen en wilgen
211. Onthechting is ook niet alles
212. Wat is kinhin? Zo kan het ook
213. De mentale constructies van Dogen Zenji
214. Zelfbeelden in het boeddhisme: zijn we licht of zijn we lucht?
215. Inspiratiedagen met Zenmeester Hans van Dam
216. Diepte-interview met Zenmeester Hans van Dam
217. Zijn we allen zenmeesters?
218. Geef een meester nooit een maagd
220. Bestaan boeddha’s echt niet?
221. Waarom je in nirwana geen boeddha’s vindt
222. Wat is kinhin? Onthechting
223. Haiku op haiku: tussen hoog en laag
224. Strebers in het boeddhisme, en hoe je ze herkent
225. Meester, masturbeert u nog?
226. Haiku op haiku: tussen spelen en leven
227. Zenleraren niet-weten: Nico Tydeman, Dennis Merzel, Seung Sahn en Ko Bong
228. De meester, de mystagoog en de minnaar – het leraarschap van Nico Tydeman
229. Ken jEZELf
230. Even voorstellen: Klaas Keiken Klaassen
231. Even voorstellen: Jan Anatman
232. Zen is een levende geest, geen dode letter
233. Leraarstypetjes van Nico Tydeman
235. Zen is geen transcendentie
236. Notabelen in Spiriland: de transmissionaris en de transcendentaris
237. Transmissie en ascendentie
238. Transmissie en descendentie
239. Acht ego’s over het overwinnen van het ego
240. Cogito Ego Sum (Even God Overtreffen)
241. Haiku op haiku: tussen zwammen en gezwam
242. Ben jij een boeddha? Doe de spiegeltest
243. Maakt het boeddhisme echt een einde aan begeerte en onwetendheid?
245. Het laatste woord van zen
246. De Zen Peacemakers en het RampBoeddhisme van Glaswerk B.V.
247. Rampboeddhisme, een nieuwe vorm van ramptoerisme
248. De Drie Intenties van de Zen Peacemakers
249. Stand-up meditatie – een heilzaam alternatief
250. Haiku op haiku: tussen buigen en barsten
251. Zen is buigen, niet-weten is strekken
252. Zen of niet-weten?
253. Wat heeft geen as en geen baan? Vingers naar de maan
254. Hoe zenmeester Zuigan zenleerling bleef
255. Waar ik in geloof, en waarom niet
256. Zen is geen metta
257. Wie zich meester laat noemen is geen meester
258. Wie weigert zich meester te laten noemen is geen meester
259. Wie zich verheven laat noemen is diep gezonken
260. Gedicht op gedicht: tempelcomplex en aardewerk
261. Gelugpa of drukpa? Hoedjes van papier
262. De Oude Meester is geen meester en niet oud
263. Zen is een achtvoudige bevrijding
264. Het toppunt van boeddhisme is het einde van het boeddhisme
265. Zen is een berg van een gat
266. De stoffige spiegel van Huineng
267. Waarom boeddhisten zo luchtig zijn
268. Rare vragen voor boeddhisten
269. Sunyata is een mooi woord voor niet-weten
272. Dansen in de leegte
273. Wat is kinhin? Lijndansen
274. Zen maakt je niets, en zen maak je niets
275. Inleiding tot de Diamantsoetra
276. De Diamantsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
277. De Diamantsoetra ontmanteld, of hoe je een soetra deconstrueert
278. Is de Diamantsoetra een zijnsleer of een kenleer?
279. Boeddhisme voor proctologen
280. Boeddhisme in de steentijd
281. Boeddhisme in de leertijd
282. Tien kernbegrippen van het leegteboeddhisme – niet-weten als passe-partout
283. Evam me sutam: horen wat je horen wil
284. Nirwana is geen samsara want een kat is geen muis
285. Hoe boeiende woorden boeien worden
286. Zen is geen zending
288. Haiku op haiku: tussen boeddha en beeld
289. Dana is iets wat je geeft, niet iets wat je vraagt
290. Waaraan herken je een boeddha? Leegte, gemoedsrust, dana
291. De peperdure zentitels van titelfraudeur Rients Ritskes
292. Woordenboek zen: showzen, shozen, Shozen, zenshow
293. Woordenboek zen: waanzen, zenwaan
294. Zen is geen zelfverbetering
295. Woordenboek niet-weten: spiritualiteit, spiriatrie, spiriater, spiriant
296. Dertien nadelen van zen volgens Rients Ritskes
297. Een zenboeddhist is ook maar een heel mens
298. Waarom een zenboeddhist het afwijzen niet afwijst
299. Waarom je in Sinterklaas en in Zenterklaas moet geloven
300. Haiku op haiku: tussen samen en alleen
301. Zen is fluiten in de nacht
302. Haiku op haiku: tussen pikken en krassen
303. Zen is mindless zijn als je mindless bent
304. Is mindfulness nou wel of niet boeddhistisch?
305. Mindfulness is tegen woordigheid van geest
306. Haiku op haiku: tussen mijmeren en malen
307. Iedereen weet
308. Wat niet Iedereen weet – de gruwelgeest van Edel Maex
309. Iedereen gelooft
310. Iedereen preekt
311. Haiku op haiku: tussen mus en mens
312. Waarom mindfulness onmogelijk en overbodig is
313. Mindfulness is aandachtsvernauwing
314. Mindfulness is zien hoe je aandacht zijn eigen gang gaat
315. Mindful omgaan met de media
316. In het moment willen zijn haalt je uit het moment
317. Wat is erger, terreurnieuws of nieuwsterreur?
318. Zen is openstaan voor geslotenheid
319. Haiku op haiku: tussen hert en jager
320. Waar we zijn is waar we heengaan
321. Haiku op haiku: tussen statig en suf
322. Zen is zittenblijven tot je overgaat
323. Wat je minstens moet weten van meditatie
324. Wat is mediteren? Zwichten voor het ongerichte
325. Zen is geen natuur of techniek
326. Zen is volledige beheersing van de geest
327. Zen is helder inzicht in de boeddhanatuur
328. Waarom ik met open mond mediteer
329. Vier niveaus van zen
330. Zen is laten zitten
331. Alleen zoekers vinden iets
332. Zen is doorvragen tot je bent uitgevraagd
333. Zen is niet met ideeën zitten
334. Zen is doen alsof je niet doet alsof
336. Koan: het is grauw en het broedt op een kussen
337. Dogen Zenji en de notie van oorspronkelijke verlichting
338. Koan: kan een zeeleeuw mediteren?
339. Mediteren is één worden met jezelf
340. Zen is kabuki
341. Zen is oefenen in spontaniteit
342. Priestertje spelen is geen zen
343. Hoe spannend is zen? Het bonteleboeddhaschap
345. Zen is een non-duale geest in een non-duaal lichaam
346. Katsu! Rohatsu!
347. Dood de sangha
348. Geef zen een gezicht, maak een emoji van je enso
349. Mediteren doe je op je gemak
350. Kan je te veel of te weinig mediteren?
351. Vier stadia van meditatie
352. De enorme mentale kracht van Maurice Knegtel en Dennis Merzel
353. Wat is kinhin? De voorganger
355. Zen voor koks
356. Zen voor timmerlui
357. Zen voor assuradeurs
358. Koan 20 van het Boek van Sereniteit: niet weten is het meest nabij
359. Haiku op haiku: tussen wind en richting
360. De weg van het midden leidt weg van het midden
361. Wat is kinhin? Segway is the Way
363. Zen is niet onderstellen maar ondermijnen
364. Wat je moet doen als je voor de poortloze poort staat zonder sleutel
365. Haiku op haiku: tussen licht en duister
366. Klein abc van de Grote Weg (Hsin Hsin Ming) van Sengtsan
367. Zen is nergens thuis zijn
368. Haiku op haiku: tussen uit en thuis
369. Wat is kinhin? De geest van vertrouwen
370. Zen is redekundig ontleden
371. Hoe effectief zijn methoden om tot niet-weten te komen?
372. Wat is kinhin? Ezels
373. Wat is wijsheid? Jan Bor en het mom van niet-weten
374. Wat je wel en niet moet geloven over boeddhisten
376. Haiku op haiku: tussen roependen en geroepenen
377. De wijsheid van de strontvlieg
378. Zen is nergens halt houden
379. Haiku op haiku: tussen waarnemen en waargeven
Het sacrale niets van Paul Van hooydonck en Guy Dubois
380. Juist spreken is onzinnig gepraat
381. De weg naar de hel is geplaveid met meningen
382. Waarom ik niemand gelijk of ongelijk kan geven
383. Een zenboeddhist en een hooligan zien het licht
384. Woorden voorbij de stilte voorbij de woorden
385. Zen is geen begrip
386. Wat is kinhin? Een paardenmiddel
387. Zen is nergens in vastzitten, ook niet in loslaten
388. Zen is leren dat je niet weet wat je zegt
389. Moeten we over zen spreken of zwijgen?
390. Zen en de kunst van het uitdrukken
391. De waarheid is dat je van alles aanneemt over de waarheid
392. Hoe je zonder spreken of zwijgen uitdrukking geeft aan niet weten
393. Vragen zijn vrienden voor het leven
394. Vierenveertig vragen over lijden
395. Hoeveel vragen stelt jouw leer?
396. Van hollebollegeest naar weetnietgeest
397. Haiku op haiku: tussen vlooien en mensen
399. Haiku op haiku: tussen vlieg en os
400. Was Boeddha een boeddhist?
402. Zen is een moord op een droom
403. Voor ware boeddhisten zijn er geen ware boeddhisten
404. Haiku op haiku: tussen maan en water
405. Haiku op haiku: tussen vensterruit en hemelpoort
406. Niet-weten maakt je geen sjamaan
407. Wat is kinhin? Boeddha de Beer
408. Haiku op haiku: tussen poort en gat
409. De kringloop van leve en dood de Boeddha
410. Haiku op haiku: tussen vragen en zeggen
411. Hoe de Boeddha zichzelf doodde en voorbij alle wijsheid ging
412. Haiku op haiku: tussen droom en dood
413. Wees een dwaallicht voor jezelf
414. Zen op eigen houtje
