De mogelijkheid tot ontwaken is in ieder van ons aanwezig. Maar de meeste mensen hebben, zoals de Boeddha steeds opnieuw in de sutta’s herhaalt, ‘stof op de oogleden’. Waardoor ‘slechts weinigen de Andere Oever bereiken…’
meditatie
De Boeddha die bereid is te delen
Een boek dat mij als jonge psychiater heel veel geleerd heeft was ‘The Tree of Knowledge’ van de biologen, Francisco Varela en Humberto Maturana. Het was in de periode waarin ik was beginnen mediteren. Vele jaren later ontdekte ik dat Francisco Varela ook intens met meditatie bezig was. Er was blijkbaar meer dat ons verbond.
‘In mij is de hemel en in mij is de aarde’
In de zentraditie wakkert bodhichitta de eigen kracht (jiriki)) aan. Door onze eigen inspanningen openen we ons in de meditatie. Door steeds weer de stilte in te gaan op het kussen, te luisteren naar wat gezegd wil worden, wat onze innerlijke stem of innerlijk geweten ons wil zeggen, openen we ons vanzelf voor de werking van ander kracht (tariki). Zazen, alleen maar zitten zonder iets, opgaan in het zitten, degene die zit verdwijnt. Alleen nog pure aandacht; de geest wordt één grote open ruimte, het is de zuivere toestand van de geest die zich aan niets hecht. Door een open en ontvankelijke houding, maken we de zijnsgrond van ons en daarmee het bestaan van alle levende wezens als het ware vruchtbaar voor de (in)werking van ander kracht.
De stilte van de jhāna’s
Dit boek is ontstaan uit meditatie. Uit directe ervaring. Elk hoofdstuk ademt contemplatie, betrokkenheid, bewogenheid en vrijheid.
Dementia – Ontgeesting
De westerse medische wetenschap concentreert zich voornamelijk op wat de triggers zijn voor dementie. Hart- en vaatziekten, te hoge bloeddruk en diabetes zijn aangegeven als de meest urgente risicofactoren voor Alzheimer’s en dementie. Daarnaast onze eetgewoontes, waar het overmatig gebruik van geraffineerde producten zoals zout en suiker, graanproducten zoals witte meel, rijst, pasta, alsook verzadigd vet in dierlijke producten, zoals vet vlees en zuivelproducten, ontstekingen in het lichaam veroorzaken, en naar men zegt dikwijls een rol spelen bij het ontstaan van dementie. Het overmatig gebruik van medicatie wordt vaak niet genoemd maar speelt ongetwijfeld ook een rol in de veranderde chemie van het lichaam.
‘Licht dat open en vrij maakt’ Elisabeth Dinnissen
Een belangrijk thema van Elisabeth is aandacht. Zijn we wel wakker vraagt ze zich af. “We denken dat we wakker zijn als we niet slapen, maar wat ons bewustzijn betreft, leven we meestal in een slaaptoestand[1] waarin we helemaal niet ontvankelijk zijn voor de totale werkelijkheid. Toch koesteren we de illusie dat wat wij zien, de gehele werkelijkheid is”.
Guy – dhammazaadjes – Het essentiële
In de Dhammapada wijst de Boeddha erop dat we ons op het essentiële moeten richten. Niet op het bijkomstige.
Bang voor het kussen?
In mijn hoofd is meditatie iets heel groots geworden, iets dat zó belangrijk is dat ik er helemaal van dichtklap. Als je verwachtingen zo hooggespannen zijn, is het soms verleidelijk om er maar helemaal niet aan te beginnen, zodat je dat hele belangrijke ding ook niet kunt verpesten.
De pianist die altijd maar speelt wat hij ooit leerde…
Tejananda: ‘Om onze potenties te ontdekken is het nodig om op basis van onze basale ervaringen bereid te zijn er helemaal voor te gaan, te ontdekken, te leren van onze ‘fouten’ en al improviserend een nieuwe weg in te slaan.’
Zen in zorg: naar meer balans tussen hoofd, hart en handen in het werk
Meditatie wordt vaak in verband gebracht met zweverigheid. Niets is echter minder waar! Binnen zenmeditatie leer je om met aandacht, geduld en focus de dingen te doen die je moet doen. Met beide benen op de grond, dicht bij jouw gevoel.
Dennis Kivit brengt rust en diepgang met nieuwe single ‘Adem’
Na de succesvolle singles ‘Wensje’ en ‘Wie zou je zijn’ verschijnt op Goede Vrijdag Dennis Kivits nieuwe single ‘Adem’ – een intieme en verstilde track die letterlijk ruimte schept voor rust. De single is volledig opgenomen in de iconische Miraval Studio in Zuid-Frankrijk, eigendom van Brad Pitt, waar eerder artiesten als Pink Floyd, Sade en Sting werkten aan hun muziek.
Nathan – De Hara
In de zomer van 2017 werd het gehele lichaam voor mij belangrijk, iedere centimeter: voelen wat je voelt, horen wat je hoort, zien wat je ziet, proeven wat je proeft en ruiken wat je ruikt. Wat, welke ervaring komt nu het allereerste bij je binnen? En dan? En dan? Geen ervaring zoeken of creëren maar de ervaring die er is geheel onderkennen. Want het lichaam is er al, je ervaart al.
Nathan – Wat meditatie niet is
Waarom zou het filmdoek belangrijker zijn dan zijn inhoud, de film? Of waarom zou de film belangrijker zijn dan het grote filmdoek? Zonder elkaar zijn ze van geen nut, zijn ze van geen enkele waarde.
Het jaar 2025 – dag 98 – mediteren
Het leven in meditatie…
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Een diepgaand onderzoek naar de praktijk van boeddhistische meditatie
Na de dood van de Boeddha ontstond er veel discussie en twijfel over wat nu precies jhāna is. Aan deze discussies is nog steeds geen einde gekomen. Het begint al met de vaststelling dat het begrip samādhi ook al voor het boeddhisme bestond en nog steeds ook in andere kringen met een andere betekenis wordt gebruikt. Het betekent in het boeddhisme meestal zoiets als concentratie of verzonkenheid. Shankman omschrijft het als “een geest die kalm en stabiel is en die niet wordt afgeleid” (a mind that is calm and settled without distraction). Er zijn verschillende meningen over hoe diep je verzonkenheid moet zijn. Moet je niet verder gaan dan voorverzonkenheid (acces concentration), of moet je de vier jhāna’s helemaal doorlopen? De leraren de methode van het inzicht of vipassana voorop stellen neigen tot het eerste, anderen vinden echter dat een diepe verzonkenheid onmisbaar is voor fundamenteel inzicht.
Boeddhisme en psychotherapie
Kan de leer van de Boeddha ons helpen bij geestesziekten? Enerzijds heeft de Boeddha meerdere malen benadrukt dat zijn leer er niet een is van deze wereld. Hij had zelf alle banden met de wereld verbroken voordat hij aan zijn verlossingsweg begon. Dit was niet omdat hij een trauma had, maar omdat hij niet meer afgeleid wilde worden door alledaagse problemen. Zijn belangrijkste leerlingen waren daarom allemaal monniken en later nonnen. Aan de andere kant wordt de Boeddha ook wel eens de grote heelmeester genoemd en hebben de laatste decennia psychotherapeuten zich laten inspireren door met name de boeddhistische meditatievormen, vooral in de Verenigde Staten. Je zou je kunnen afvragen of dit geen oneigenlijk gebruik is, of niet meditatie wordt gereduceerd tot een trucje om tot rust te komen.
Ad van Dun – Je rust vestigen
Rust is een hartskwaliteit, net als vreugde, echtheid, toewijding of helderheid. Hartskwaliteit wordt niet veroorzaakt maar heerst uit zichzelf, het is de ingeboren werking, het meest elementaire, meest natuurlijke potentieel van ons menselijk bewustzijn.
Jules – Boeddhistische bevrijdingsparadigma’s
Het boeddhisme slaat nog geen deuk in een pakje boter in het licht van de vraagstukken waarvoor de wereld zich geplaatst ziet. Mijn vragen zijn vragen in de marge van een spiritueel spektakelstuk waarin op het toneel van de openbaarheid de vrijblijvendheid en de ‘zelf-bevrediging’ vaak niet zijn te onderscheiden van de oprechte inspanning om andere levende wezens te bevrijden.
Marc – De onzin van intensief mediteren
Vele mensen zeggen dat mediteren vooral je hoofd leegmaken is, wat een onzin. Je hoofd trachten leeg te maken tijdens meditatie is als een tuin waarin je obsessief harkt en te kijkt naar elk plantje (gedachte) dat aarzelend de kop opsteekt waarna je het kordaat wiedt. Het resultaat is dat je tuin (hoofd) verandert in een dorre woestijn waar niets groeit en desolaat verlaten is een plaats die de energie uit je zuigt in je obsessieve poging elk plantje dat je nog maar ziet verschijnen de nek om te draaien, nutteloze inspanningen.
Jules – De farma en de dharma: boeddhisme op de beurs
Hoe verhouden ‘boeddhistisch’ en ‘beursgenoteerd’ zich tegenover elkaar? Wordt een bedrijf ethischer en duurzamer wanneer het meditatie en mindfulness in zijn cultuur integreert?
India – Wereldwijde Conferentie van Meditatieleiders begonnen
Laten we niet vergeten dat duurzame ontwikkeling, die essentieel is voor onze overleving, geworteld moet zijn in mindfulness en evenwicht. De meedogenloze uitbuiting van onze natuurlijke hulpbronnen heeft ons op een punt van afrekening gebracht. Meditatie en spirituele wijsheid bieden een weg terug naar harmonie met onszelf, elkaar en de planeet,’ zei Dhankar.
Rondom Dao, de filosofie van Otto Duintjer als wegwijzer naar Laozi en Zhuangzi
Duintjer werd geboren in 1932, in een gereformeerd bankiersgezin. Aanvankelijk wilde hij dominee worden en begon aan een studie theologie. Gaandeweg verloor hij zijn vertrouwen in het geloof, hij voelde zich meer aangetrokken tot het existentialisme. Hij schakelde over naar een studie filosofie in Groningen, nadat hij zijn studie theologie in Amsterdam had afgerond. In 1966 promoveerde hij op een proefschrift over Kant en Heidegger.
Duintjer’s carrière nam echter een onvoorziene wending. In 1969 ervoer hij plotseling dat hij uit zijn lichaam trad en dat de werkelijkheid zich op een bevreemdende manier zich aan hem voordeed. Hij voelde zich opeens deel van een omvattende en onbekende werkelijkheid die hij “het rondom” ging noemen. Vanaf dit moment heeft hij steeds geprobeerd om deze ervaringen, die zich vaker begonnen voor te doen, filosofisch te verwoorden.
Guy dhammazaadjes – Regenretraite (P. vassa)
Beschadiging van de rijstvelden en verstoring van de natuur waren dus de twee hoofdmotieven om de monniken te verplichten tijdens de moessonregens op één plaats te verblijven en niet rond te trekken.
Zen is meer dan zitten
Wat we doen op ons kussen is zeker belangrijk. Maar wat we doen wanneer we van ons kussen opstaan, is minstens even belangrijk. Uiteindelijk is het zelfs belangrijker. Onze meditatiepraktijk zou futiel zijn als ze zich niet uitdrukte in ons dagelijkse leven.
