Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.
Taigu – Groot vertrouwen in godverloren samsara
Aan de lezer die schrijft dat Taigu’s aandacht altijd maar uitgaat naar samsara: broeder, wij leven temidden van samsara, jij en ik, allebei. Hoe veel en hoe hard je je ook bezighoudt met de dharma, de wereld wordt er niet vanzelf beter van.
Taigu – ‘Onnozele meelopers’
Is de atoombom een onderwerp voor boeddhisten? Het enig juiste antwoord luidt: ja, ‘de’ atoombom (er zijn er vele) is een onderwerp voor iedere wereldburger, dus ook voor boeddhisten. Tot voor kort hadden we kunnen zeggen dat niets gevaarlijker is voor de toekomst van de wereld dan wederzijdse nucleaire vernietiging (mutual assured destruction, treffend afgekort als MAD), wanneer de ene mogendheid begint met het afschieten van kernwapens op de ander, en anderen met gelijke munt terugbetalen. Maar bij wie de vlammenzee ziet op Maui (Hawaïi), of in Griekenland, of in Canada of Californië, zou het idee kunnen postvatten dat de opwarming van de aarde een nog actueler vraagstuk is dan een verzengende nucleaire wereldoorlog.
Taigu – De Boeddha als feestbeest
Zou de Boeddha ooit gefeest en gebeest hebben? Het is een legitieme historische vraag, maar helaas weten we weinig meer over het leven van broeder Gautama dan de legende ons vertelt. Als hij een prins was en vader van een zoon, is hij tijdens zijn jaren als jongeling aan het hof dan ingewijd in de vreugde van de extase van drank en dans, en ook in de fijne kneepjes van het lichamelijke genot bij wijze van voorbereiding op zijn rol in de voortzetting van zijn dynastie?
Taigu – De maatschappelijke praktijk van westers boeddhisme
Een terechte vraag is dan ook hoe westerse boeddhisten zich verhouden tot de maatschappelijke orde waarin zij leven. Wie nu opmerkt dat er voor liefhebbers geëngageerd boeddhisme bestaat, begrijpt niet de reikwijdte van mijn vraag. Ik zou graag weten wie op welke wijze geloofsartikelen aanhangen zoals ‘onderling afhankelijk ontstaan’, bevrijding van de cyclus van lijden en wedergeboorte in een definitief nirvana, ‘oorspronkelijke verlichting’, en het uitstellen van verlichting om als bodhisattva andere levende wezens bij te staan. Zijn dit symbolische voorstellingen of geloven boeddhisten werkelijk in volgende levens en andere werelden?
Taigu – De babbelrobot en het boeddhisme
Het onderwijs is in rep en roer nu blijkt dat ChatGPT op verzoek complete essays uitbraakt over bijna ieder onderwerp. Hoewel de robot niet foutloos werkt, zijn de resultaten van voldoende kwaliteit om je af te vragen hoe je eigen werk van studenten nog kunt onderscheiden van opstellen die door een computer worden gemaakt. Er zijn ook nieuwsmedia die inmiddels experimenteren met machinaal vervaardigde teksten als vervanging van door mensenhand geschreven journalistieke producten.
Taigu – Beelden hinderen beoefening
Ieder zijn meug, maar ik vraag me af waarvoor we een afbeelding van bodhisattva’s en alle bijkomende mythische rimram eigenlijk nodig hebben. Ook zonder vloeit uit de beoefening, de geloftes en de geestelijke context van Mahayana de opdracht voort tot bevrijding van andere levende wezens.
Taigu – Oorlog is geen feest
Boeddhisten zijn net mensen. De hele geschiedenis door hebben ze de wapens opgenomen, tegen elkaar en tegen anderen. Het is misschien niet goed een oorlog te beginnen, maar soms raak je erin verzeild.
Spanningsvelden binnen een kwetsbaar zen
Zen is van nature een kwetsbare traditie. Kwetsbaar omdat het gevaar op de loer kan liggen dat beoefenaars meer bezig zijn met hun eigen ervaring van ontwaken dan met het lijden en het bevrijden van andere levende wezens.
Taigu – Ondertoon van ‘ietsisme’ in nieuw boek van Dick Verstegen
’Welkom in de werkelijkheid’ is niet zozeer een boek van de hand van Dick Verstegen, als wel een verzameling van zijn meest geliefde werken en citaten van anderen, door de auteur voorzien van verbindende teksten. Daar hoeft niets mis mee te zijn, ware het niet dat Verstegen met die teksten iets lijkt te willen zeggen wat steeds maar niet helemaal duidelijk wil worden.
Taigu – De taalopdracht van het westerse boeddhisme
Taigu is er onlangs spontaan mee begonnen door in plaats van ‘leegte’ te schrijven ‘het leeg’. Het is hetzelfde wanneer wij spreken over het rood van een roos. Van ‘rood’ maken we geen ‘roodte’, dus waarom maken we van ‘leeg’ wel ‘leegte’?
Taigu – Atman en anatman
Hij was niet lang in Spanje toen de gewaarwording zich van hem meester maakte dat hij hier al ooit geweest was, in wat alleen een eerder leven kon zijn. Het was bovenop zijn zielgeheim een nieuw mysterie, een openbaring die zich meer deed voelen dan dat hij deze onder woorden kon brengen. Dat kwam later pas.
