Nirvana betekent het uitblussen van het zelf. Maar hoe kun je je eigen aanwezigheid uitblussen? Dan moet het iets zijn in de mens. Iets psychologisch, lijkt mij. Het zogenaamde ego, dat van ons onmensen maakt of zogenaamde helden. Hoe kunnen we het ego het beste aanpakken?
meditatie
De natuur van de Boeddha
Daarom denk ik dat veel mensen prima gedijen in sektes. Zelf nadenken hoeft niet meer. Catering gegarandeerd. De Grote Leider weet het beter, en heeft altijd het beste voor met zijn discipelen. In ruil voor blinde gehoorzaamheid. Ook onderwerping tot in de slaapkamer komt voor.
Vluchten kan niet meer!
Hoe ver moet je gaan? Zittend om mijn kussentje realiseer ik me dat het antwoord hierop is: “Niet ver!”
Je pijn omarmen in meditatie
Ook al heb je pijn, dan moet je zeker ook goed voor jezelf zorgen, zowel mentaal als fysiek. Drink een lekkere bakkie koffie, thee of een pak ijs of eet iets anders waar je van geniet. Juist op deze momenten mag je goed voor jezelf zorgen en jezelf ook verwennen. Zet bijvoorbeeld vrolijke muziek op waar je mee kunt schreeuwen of juist muziek waar je lekker op kunt janken en je gevoelens eruit kunt laten vloeien. Doe iets wat wel gaat, zoals een film kijken of een boek lezen als afleiding.
De parafernalia van de Oosterse wijsheid
Tussen de bedrijven door verdiepte ik me jarenlang ook in het sjamanisme. Erg interessant, maar ik werd er net niet psychotisch van. Blijf daarom altijd ver uit de buurt van types die zich sjamanistische healers noemen. Ze zijn alleen maar uit op je geld, en het zijn oplichters.
De zoektocht naar een boeddhistisch stopcontact
Ik heb wel eens tijdens een bijeenkomst met vipassana-beoefenaren gezegd dat ik meer een Mahayana-boeddhist ben. Haha, en wat dacht je? Er gebeurde helemaal niks. Iedereen zat opmerkzaam te luisteren. Dat was het. Tijdens een Tibetaans-boeddhistische retraite heb ik een keer laten vallen dat ik Theravada-boeddhist ben. Men keek met meer medelijden dan compassie naar me.
Golden letters (2) – Het oprijzen van gedachten wordt de meditatie
Wanneer we uit gewoonte langere tijd op deze manier oefenen, wordt het louter oprijzen van gedachten de meditatie zelf. Het maakt geen verschil of gedachten al dan niet oprijzen. De grenzen tussen de kalme staat en de beweging van gedachten storten volledig in. De beweging van gedachten wordt nu direct gezien als onbeschrijfelijk licht, de manifestatie van de transparante helderheid van de basis, de oorspronkelijke staat.
Kan ik nu naar Myanmar gaan om te mediteren?
Een bezoek nu, zal ondanks de bedoelingen, alleen dienen om een moorddadig regime te legitimeren. De junta hoopt in feite dat er meer buitenlandse reizigers komen, omdat een groter aantal buitenlandse bezoekers niet alleen een schijn van normaliteit zal ophouden voor het regime, maar ook geld zal toevoegen aan hun schatkist. In een bijzonder misselijkmakende ironie is er zelfs een gezamenlijke inspanning op het hoogste niveau om buitenlandse monniken naar de inwijdingsceremonies van nieuwe pagodes en Boeddhabeelden te brengen.
Enkele dingen die elk mens hoort te weten over meditatie
Meditatie wordt vaak begrepen in termen van concentratie. In het hedendaagse India bijvoorbeeld, wordt meditatie bijna altijd gelijkgesteld aan concentratieoefeningen. Mediteren betekent dan dat men zich op iets concentreert en dat men zijn best doet om vrij te worden van gedachten. Men wordt aangespoord om gedachten uit te bannen. In de westelijke christelijke traditie daarentegen wordt mediteren gewoonlijk begrepen in termen van contemplatie: diep nadenken over bepaalde waarheden die bijvoorbeeld in de bijbel te vinden zijn.
Waarom fanatiek mediteren slecht is – maar ook goed
Mijn Japanse vrouw vond het bijzonder komisch dat Nederlandse mensen een zwarte soepjurk aantrokken en dan in een achterafzaaltje voor zenmonnik speelden. “Jullie westerlingen verwarren de parafernalia van de oosterse wijsheid met die wijsheid zelf”, zei ze dan altijd. Ik denk dat ze gelijk had. Zelf had mijn vrouw zeer occulte opvattingen over boeddhisme en shinto, het animistische Japanse volksgeloof. Ze bad iedere dag voor schrijntjes in de woonkamer, maar gaf nooit een serieuze toelichting. Toen ik vroeg waarom ze iedere dag bad, zei ze: “Omdat ik bid gaat het beter met mijn carrière.”
Wouter Doorn – Sila, Samadhi, Pañña
Samatha meditatie is er op gericht je mind (bewustzijn) te zuiveren. Een zuivere mind is een voorwaarde voor het kunnen laten opkomen van wijsheid. Ahba vergelijkt het met een raam. Als het raam vies is zie je niet wat er buiten gebeurt. Maak je het raam wat schoner dan kun je er wat beter doorheen kijken. Pas als het raam helemaal schoon en zuiver is kun je precies zien wat zich buiten afspeelt. Door middel van samatha meditatie kalmeer en concentreer je je mind waardoor hij zuiver en helder wordt en je de werkelijkheid kunt doorgronden.
Nathan – De geest als illusie
De bril die we dragen is niet langer glashelder maar gekleurd. We weigeren simpelweg te kijken naar de feiten, zoals ze voor ons liggen. Zei de Boeddha niet: doe het goede, laat het kwade en zuiver de geest?
Taigu – De M van Manjusri
De M van meditatie hebben wij eveneens paraat voor de heer Milders, mocht hij zijn mededogen en metta willen belijden en van minder, minder willen migreren naar meer, meer.
Onheilzame emoties in de kunst
De meditatieve houding is niet gebruikelijk bij popconcerten. In de musea valt het ook niet mee te contempleren op de emoties in de schilderijen, wanneer men in dichte rijen langs de beroemde doeken schuifelt. Maar ons tijdperk heeft één voordeel: de overvloed aan goede en betaalbare reproducties : niets weerhoudt de huidige westerse mens ervan om een muziekstuk of kunstwerk thuis in alle rust tot zich door te laten dringen. De mogelijkheden zijn dus volop aanwezig. Als mensen dit meer gaan doen, stimuleert dat ook de kunstenaars om meditatiever werk te maken. En omgekeerd: als er weinig belangstelling voor is, moet een kunstenaar wel heel stevig in zijn schoenen staan om toch meditatieve kunst te maken.
Bespreking – Een cursus logica uit de 18e eeuw
Josina Carolina baronesse van Lynden werd eind 1716 of begin 1717 geboren op landgoed Huis de Parck bij Elst in Gelderland. Tegen de zin van haar familie trouwde ze beneden haar stand met een gereformeerde predikant en het stel verhuisde in 1748 naar Amsterdam. Ze kregen geen kinderen. Hun huwelijk gaf echter wel aanleiding tot een vruchtbare samenwerking op het gebied van prediking, publicaties, catechisatie en onderwijs. In 1770 verscheen de eerste editie van Josina’s Handboek Logica, dat zo succesvol was dat er 10 jaar later een tweede editie van verscheen.
Ksaf – Iets over tijd (2) – De mythe van het ‘hier en nu.’
Misschien toont mijn tuin het grootst mogelijk perspectief, de open, stralende tijdloze realiteit die alles omvat. Ons geluk én lijden, het geluk én lijden van al wat leeft. Onze geest is in staat om dat allemaal vanaf een sympathiserend afstandje te beschouwen. En ook om te zien wat er op de lange termijn aan de hand is. Dat is de essentie van mediteren, tenminste als we inzien dat mediteren meer is dan stilzitten, dat mindfulness meer is dan stress verminderen. De essentie is een open geest ontwikkelen
Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten
Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?
Wie mediteert er nu eigenlijk?
Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.
Edel – Wat valt er te doen?
Het onderricht van de Boeddha gaat niet alleen maar over meditatie en wijdse open ruimte. Doen is minstens even belangrijk. Het woord ’karma’ betekent gedrag en bij uitbreiding de gevolgen van ons gedrag. Ook dit staat centraal. Meer nog: uiteindelijk komt het daarbij uit, bij wat we doen, hoe we leven, hoe we handelen.
Een spirituele oorlog?
Op een dag zag ik direct zonder enige twijfel, dat ik voor de volle 100% de persoon ben. Het zogenaamde object van de waarnemer. Toen zag ik ook, direct zonder enige twijfel, dat ik de waarnemer ben voor de volle 100%.En dat de persoon en de waarnemer niet verschillend zijn maar een en hetzelfde.
Waar is het ego van mijn vader gebleven – geworteld zijn
Een lezer vroeg me na het lezen van mijn vorige columns over het dementeren en de dood van mijn vader welke boeddhistische visies er zijn op het geheugen. Er is opvallend weinig gezegd of geschreven over ons ‘gewone’ geheugen, terwijl de westerse psychologie daar zeer veel theorieën over formuleert. Binnen het boeddhisme is het geheugen, net als andere psychische functies gewoon één van de vele middelen om al dan niet een dieper of breder bewustzijn te ontwikkelen.
Het kind met ons oorspronkelijke gezicht
Ik genoot eerst als vader en nu als grootvader ontzettend van mijn kinderen en kleinkinderen. Ik ben een speelvogel gebleven en heb altijd een hekel gehad aan de saaie, al te ernstige aspecten van het ‘volwassen zijn.’ Maar soms zijn kinderen ook kleine diertjes die je moet temmen en helpen om mens te worden. Uiteraard hebben kinderen een natuurlijke wijsheid, maar evengoed moeten we hen als volwassene voldoende regels, grenzen en kennis aanbieden om hun plaats te vinden in een complexe samenleving.
De taal van het lijden (deel 1 van 3)
De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen. Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.
Inzichtmeditatie en de vier elementen
Waar water, aarde, vuur en wind geen vaste voet vinden, daar schitteren geen sterren, geen zon straalt er, er schijnt geen maan, er wordt geen duisternis aangetroffen. Als de wijze, de brahmaan, zelf in wijsheid hiervan weet, is hij bevrijd van vorm en het vormloze, van geluk en leed. Bahiya Sutta (1) In de meditatiemaand […]
