Ik droomde zo’n twintig jaar geleden eens dat de helft van mijn schedel verlicht was. Die helft was gemaakt van mat glas, zoals sommige bolvormige lantaarns. Het glas gloeide van een zacht wit licht. Ik vond dat toen een bijzonder treffend beeld voor mijn bewustzijnstoestand. Half verlicht.
meditatie
Boeken – De oorspronkelijke mystieke wijsheid van de Dao Deh Jing
Het mondelinge onderricht van de Oude Meester. Lao Zi over verlichting, wijsheid en meditatie. Een kritische zen-interpretatie op basis van de oudste Dao-geschriften.
HBO-opleiding meditatieleraar – geen meditatie-ervaring vereist
Hoe zouden we op het idee komen dat een korte opleiding ons in staat zou stellen om anderen te begeleiden in het verkrijgen van geestelijk en spiritueel inzicht door meditatie, dit keer gebaseerd op de boeddhistische leer? Kunnen we voorbij gaan aan alle serieuze en langdurende opleidingen, en veronderstellen dat we een ander kunnen begeleiden zonder een solide ondergrond?
Hoe knip je de verlichting aan? (1) – geen woorden-meer
Ik heb mezelf getraind in vertrouwen op intuïtief weten. Ik kan mijn denken vaak loslaten maar toch kan ik niet volledig vertrouwen op het totaal andere, de ondefinieerbare toestand van niets moeten ‘weten’ en je totaal durven overgeven aan de realiteit. Paradoxaal genoeg blijft het belangrijk om goed om te gaan met kennis, met het juiste onderscheid tussen de dingen.
De boeddhistische humor van een appel
Zo was ik laatst op een stilteretraite. Het was eerlijk gezegd een hele uitdaging om niet gek te worden van alle gongs en klankschalen en gekuch en blatende schapen en een boiler die elke vijf minuten opsprong, ronkend als een bejaarde straaljager. Toch was ik er graag. Vooral het alleen en in stilte eten ervaarde ik als heilzaam.
Westers boeddhisme (2)
Er is nog een andere motivatie die westerlingen bij het boeddhisme brengt. Velen voelen hoe het ongebreideld streven naar succes, macht en financiële winst onze morele waarden uitholt en zowat alle domeinen van ons leven bepaalt. We accepteren daarom niet langer dat verziekte morele waarden van buitenaf worden opgelegd, maar willen ethiek vanuit onze eigen inzichten toepassen. Boeddhisme komt aan die behoefte tegemoet
Het uitwisselingsgesprek tijdens retraites
Uitwisselingsgesprekken kunnen dienen als een waardevolle mogelijkheid te checken hoe ongemak gehanteerd wordt en of het nodig is hierin extra ondersteunende adviezen mee te geven. Soms kan er sprake zijn van meditatie-dukkha, waarbij mediterenden ongemak tegenkomen als een manifestatie van het groeiende vipassanā-inzicht ‘dat er lijden is’. Soms is er ook meer sprake van een fysieke of psychiatrische klacht of beperking, die niet alleen aanschouwd behoort te worden maar ook extra zorg en wijsheid nodig heeft.
Psychotherapie en meditatie
Meditatie en psychotherapie vormen in feite twee polen van eenzelfde gebied. Na een tijd heeft het in psychotherapie geen zin meer om eindeloos in jezelf te blijven wroeten. Na een tijd mediteren, beland je weer in een diepere laag van waaruit inhouden naar boven komen waar in feite psychotherapie of op zijn minst ondersteuning van een ander voor nodig is. Meditatie en psychotherapie overlappen mekaar, vullen mekaar aan maar hebben ook belangrijke verschillen.
Nut en noodzaak van hechting op het pad naar bevrijding
Het is daarom helemaal niet erg om tijdelijk in meer of mindere mate gehecht te zijn aan onderdelen van het pad en de beoefening. Het stelt ons in staat de rijke boeddhistische leer eigen te maken en het hart te cultiveren. Na een tijd zal de hechting en interesse daardoor vanzelf afnemen en kunnen we ook die hechting los- en achterlaten. En wie weet horen we dan opeens, totaal onverwacht, de koelkast niet meer brommen.
‘Mijn sociale betrokkenheid zit in het bouwen en onderhouden van gemeenschap’
In de retraites die Bart meegemaakt heeft in Nederland en de VS ziet hij vooral witte mensen, hoger opgeleid, vrouw. Dat geldt ook voor de begeleiders. Voor Bart is dat onlosmakelijk gekoppeld aan een positie van macht. ‘Als je je als deelnemer nooit gerepresenteerd ziet door leraren of de gemeenschap, dat doet wat met je. Ik zou daar zelf van schrikken, en er niet aan meedoen.’
‘Is sociale actie bevorderlijk voor vipassana?’
Privé moeten leraren zelf weten of ze betrokken willen zijn bij een zaak of niet. Echter, de geschiedenis laat zien dat als je bezig bent met concepten, dat polarisatie en wording (bhava) direct ontstaan. Betrokken boeddhisten zijn er altijd geweest, ook in Azië. Maar zodra men gewend raakt aan het aanhangen van visies, dan worden visies dwangmatig, bepalend, en confronterend.
De onderdrukking van de boeddhistische qigongbeweging -opgericht door grootmeester JinBodhi – gaat door.
Twee toegewijden van Bodhi Gong, Liu Haibo en Tian Sufeng, zijn veroordeeld tot respectievelijk drie en twee jaar gevangenisstraf door het Volksgerechtshof van Wucheng County, in de provincie Shandong.
Mediteren met natuurgeluiden bij ZomerAvondZen
Heel verrassend en prettig vond Annemieke Kleijn het, toen ze voor ’t eerst buiten mediteerde bij ZomerAvondZen. “Je zit met de wind in de bomen en de zingende vogels, dus met heel veel natuurgeluiden. En toch kun je heel erg bij jezelf blijven zonder afgeleid te worden. Het is op een mooie, rustige plek middenin De Gulden Bodem, in het veld vlakbij een grote boom.”
Achtzame arbeid – ‘be here now’
Afdwalen van de geest, ‘om de hoek verdwijnen’ dus, is iets wat we in vrijwel alle meditatievormen willen opmerken en vervolgens bijsturen naar het hier-en-nu. Maar je uiteindelijke doel is om de grens tussen op-het-kussen en buiten-het-kussen door te prikken. Dus in feite 24 uur per dag achtzaam te zijn, en je geest te trainen op focus houden.
De levenstocht, een visualisatie (4)
Ongemerkt komt er heel traag onder de witte vliesachtige grond stilaan iets in beweging, alsof het de aarde zelf is. Het lijkt alsof de aardmassa schuift en draait onder je zitplek.
De levenstocht, een visualisatie (2)
Adem en branding versmelten in één continuïteit, waardoor het lichaam soepeler contouren krijgt en steeds meer de activiteit van leven zelf wordt, een verfijnde en open belevingsruimte: oceaangezag, in alle cellen. In je en om je heen heerst overal uitnodigende voeling, veel intiemer en directer dan de oude, ruwe en bekende, werelds geïnventariseerde indrukken.
De levenstocht, een visualisatie (1)
Na wat verkenningen en omzwervingen heb je je plek gevonden, als een materialisatie van de binnenruimte. Hier ervaar je geen grote storingen van buitenaf en kun je je verbinden met innerlijkheid.
Het jaar 2023 – dag 137 – blootvoets
De sok die niet gedragen wordt.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Studenten nog steeds op zoek naar boeddhistisch meditatiemeester Dipa Ma
De eerste retraite die Dipa Ma volgde in een boeddhistisch klooster in Rangoon maakte duidelijk dat ze een natuurlijke liefde had voor meditatie. Ze besloot het spirituele pad te volgen als huisvrouw omdat ze zich bewust was van haar verplichtingen als alleenstaande moeder.
Wat is meditatie?
Ja, wat is meditatie eigenlijk? En hoe werkt het precies? Meestal hoor je dan dingen als ‘meditatie is een manier om de geest tot rust te brengen’. Maar dat zegt maar weinig. Neurowetenschapper Ruben Laukkonen formuleerde samen met prof. Heleen Slagter de eerste wetenschappelijk definitie en theorie van ‘deconstructieve meditatie’, waaronder vipassana-meditatie, in de paper From many to (n)one: Meditation and the plasticity of the predictive mind.
Paul Boersma – Zachte discipline
Vipassanameditatie is een prachtig middel, maar is niet altijd leuk. En meditatie werpt weinig vruchten af, als we het alleen maar doen wanneer we het leuk vinden. Soms moeten we een beetje tegenzin overwinnen om ons tot de zitmeditatie te brengen.
Voetbal en sport – de begeerte van mensen naar glorie
Vroeger toen ikzelf nog als voetbalverslaggever nieuwsgierig over de hele wereld reisde, reageerde ik verbaasd op de dagelijkse analyses in vooral de Italiaanse en Spaanse kranten. Iedereen werd om een mening gevraagd. Want er had zich een wonder dan wel een ramp voltrokken. Waardoor was de vraag, hoe kon dat toch gebeuren? Alsof iedereen er getuige van was geweest.
Geen dood, geen vrees (62) – Meditatie op pijn
Alles wat nog belangrijk leek is steeds meer naar de achtergrond aan het gaan. Meer en meer ontspannen vallen mijn ogen steeds vaker dicht.
Over de Lotus-soetra (7): Voorbereiding op de verkondiging
Boeddha is de wet en de wet is Boeddha. Zo is het altijd geweest, zo is het nu en zo zal het altijd zijn. Niets nieuws onder de zon.
