Wat ons vandaag ontbreekt, is niet compassie. Wat ontbreekt, is moed. Een nieuwe soort christelijke moed die zacht is van hart, maar helder in grenzen. Die niet polariseert, maar wel positioneert. Die zegt: tot hier en niet verder – zonder te verachten. Die weigert liefde los te koppelen van waarheid.
Tweespraak Rob van Boven en Luuk Mur
Rob van Boven (1951) is psycholoog en psychotherapeut met belangstelling voor het boeddhisme. Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en lid van de Dzogchen Community Nederland. Beide mannen gaan over boeddhistisch gerelateerde zaken in gesprek in Tweespraak.
Rust als verzet (4)
En misschien — heel misschien — is het juist een van de grootste narcisten van onze tijd, Donald Trump, die de neoliberale levenswijze uiteindelijk laat imploderen. Niet omdat hij haar bestrijdt, maar omdat hij haar tot het uiterste doorvoert. Trump ís het doorgeschoten ego: de man die alles bezit en geen last heeft van empathie, die alles uitvergroot wat deze tijd kenmerkt — spektakel, dominantie, zelfverheerlijking, schijnvrijheid.
Het hart van het boeddhisme klopt in onzekerheid (3)
Stel je voor dat je in een donkere kamer staat. Voor je danst iemand sierlijk rond, maar je ziet hem alleen als je er met een zaklamp op schijnt. Zodra je dat doet, schrikt hij en verandert van richting. Je kunt hem dus alleen volgen door het licht een beetje losjes te laten dwalen. Je ziet nooit precies waar hij is én waar hij heen beweegt. Precies dat is het mysterie van de kwantumwereld: zodra je iets vastlegt, verandert het.
De polarisatie van nu: overleven in een verdeelde wereld
Polarisatie is een uitdrukking van een cultuur in overlevingsmodus, gedreven door angst en afgescheidenheid. Het is leven los van de stroom, waarin mensen zich vastklampen aan zekerheden en kampen. Terugkeren naar de wordingsdrang, de levenskracht die ons verbindt, en naar het non-duale bewustzijn, betekent erkennen dat alles beweging is en relatie. Dat ieder mens deel is van dezelfde rivier.
Altijd maar dóór. Tot we stilstaan.
Wat is er toch aan de hand? Waarom blijven we doorgaan, zelfs als het niet meer hoeft? Wat maakt dat zoveel mensen onrustig worden wanneer de wereld even stilvalt? Verveling is het niet. Het is iets anders. Iets diepers.
De Versplinterde Werkelijkheid
Dit vraagt om een radicaal andere manier van denken en in de wereld staan—één die niet gebaseerd is op angstverhalen over de ander, maar op de erkenning dat we samen in een kwetsbare en onzekere wereld leven. Dat het gelijk niet in één kamp ligt, maar verspreid is en vraagt om dialoog, nuance en openheid.
Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…de Hitlerframe
Luuk: “Onlangs bezocht ik een lezing van een filosoof. Hij vatte zijn betoog over identiteitspolitiek samen met de opmerking: “ik wil Rutte natuurlijk niet gelijk met Hitler vergelijken, maar…”. Toen iemand hier wat van zei reageerde hij met ”ik zeg toch dat ik hem er niet mee wil vergelijken.”
Peace Now. We zijn allemaal normaal.
We zijn klaargestoomd voor polarisatie, voor het definitief toetreden tot een kamp, ja zelfs voor oorlog. Klaar om misbruikt te worden door grote politieke leiders die ons nodig hebben om hun macht te vergroten en belangen veilig te stellen. Zij gaan steeds een stap verder, voor wie geweld al vanzelfsprekend is.
Jeugdhulpverleners zorgen voor rust, maar niet bij de kinderen
Voor een kind is verbondenheid primair en fundamenteel van belang, net zoals het een fundamentele behoefte is vrij te zijn in wie je bent. Word je gedwongen te kiezen tussen verbondenheid en vrij zijn, dan laat je je je vrijheid vallen en verlaat je je daarmee je authenticiteit. Bevrediging van beide behoeftes is essentieel voor een kind in zijn of haar ontwikkeling, om later als volwassene zich zowel emotioneel te kunnen verbinden als in die verbondenheid vrij te zijn in wie het is.
Wat er mis kan zijn met politieke leiders
Donald Trump en Hillary Clinton groeiden uit tot de belangrijkste politici van de wereld. Beiden hebben zich als kind machteloos gevoeld, misten noodzakelijke verbinding en veiligheid in hun jeugd en grijpen in hun volwassen leven naar macht. Politici die al vroeg leerden om zich liegend staande te houden en als kind door een tekort aan onvoorwaardelijke hechting gedwongen werden uit zelfbescherming hun authenticiteit te verloochenen. Macht speelt bij deze mensen een cruciale rol.
Gevoelens: soms pijnlijk, nooit negatief
Veel mensen zouden er een fortuin voor over hebben om hun angst als een kwaadaardige tumor te laten verwijderen. Angst voor spreken in het openbaar, podiumangst, angst om voor jezelf op te komen bij een conflictsituatie, angst om in de steek gelaten te worden, angst voor intimiteit, angst voor de angst en ga maar door. Deze wens geldt ook voor vele andere pijnlijke gevoelens, die vaak als negatief beleefd worden.
-In-de-wereld-zijn of- Ik-en-de-wereld, twee verschillende levenshoudingen.
De meeste mensen in Nederland weten dat ze voldoende te eten hebben, dat hun wereld relatief veilig is en dat er mensen zijn waarmee ze zich verbonden kunnen voelen. We hoeven deze fundamentele behoeften in het algemeen niet te bevechten. Deze situatie geldt helaas lang niet voor iedereen.
Gesloten jeugdzorg – ‘Pijnprikkels toedienen is gedragsgestoord’
Er komen regelmatig misstanden in de jeugdzorg in het nieuws, vaak betreft het de residentiële jeugdzorg en Jeugdzorg-plus, waar kinderen wonen in combinatie met behandeld worden. Jeugdzorg-plus is gesloten variant. Maar ook in de jeugd-beschermingsketen in het algemeen gaat veel mis. Ouders en kinderen voelen zich regelmatig geïntimideerd en onvoldoende gehoord door hulpverlener. Ze hebben het idee dat hulpverleners vooral met elkaar praten over de ouders en het kind in plaats van een dialoog aangaan met de kinderen en hun ouders.
Overleven als identiteit
Ons overlevingsinstinct probeert ons uit pijnlijke situaties te redden. Wanneer we fysieke of psychische pijn ervaren dan is onze reactie vechten, vluchten of bevriezen. Vernederende ervaringen, als voorbeeld, kunnen er toe lijden dat toekomstige sociale situaties uit de weg gegaan worden of dat een psychologisch verdedigingsmechanisme gebruikt wordt om de pijn af te weren (ontkennen, projecteren). De pijnlijke ervaring blijft zijn werk achter de schermen nog steeds doen, maar nu afgedekt, begraven ergens in ons systeem.
Vergeet onze oorsprong niet.
Probeer je voor te stellen dat je een levensecht spel speelt in een virtuele wereld. Je controleert een avatar en je gaat op in het spel. Het spel lijkt geen einde te kennen en het wordt een verslaving. Ieder vrij moment ga je achter de computer zitten en speel je. Je koopt zelfs bijbehorende kleding, zodat je als je speelt zoveel mogelijk lijkt op de avatar die je controleert. Desnoods trek je ’s nachts een speciale pyjama aan met de foto van je avatar. Tijdens het spel bestaat de reële wereld niet meer voor je. De deurbel negeer je, de telefoon staat op vliegtuigstand, je huisgenoten weten dat je niet gestoord wil worden.
‘We weten niet meer wie we in wezen zijn’
Wie ik wezenlijk ben? Een kind in groep één is wat het ervaart of heeft hij of zij misschien ook al kernovertuigingen geleerd van zijn ouders? Dat zou spijtig zijn. Als we volwassen zijn weten we niet meer wie we wezenlijk zijn, we hebben ons vaak vereenzelvigt met de geleerde categorieën. We zijn gaan geloven dat materie fundamenteel is en we hebben de illusie ontwikkeld dat we ons lichaam zijn. Veel categorieën zijn gebaseerd op trauma’s en overlevingsgedrag van de ouders en de ouders leerden weer categorieën van hun ouders. Een categorie is het begin van buitensluiten, van polarisatie, strijd en oorlog.
Het volk mort (10) – stem op narcistische politici
Ons stemadvies is: stem op iemand waarvan u denkt dat hij of zij integer is, iemand die de mensen die op hem gestemd hebben wil vertegenwoordigen en die open blijft staan voor feedback van de stemmers. Ook al is het niet makkelijk om zo iemand te herkennen onder de politici, voor zover ze er al zijn.
Het volk mort (9) – zorg voor angst en ongerustheid in de samenleving
Het lijkt erop dat we ons meer verbonden voelen met geld en macht, dan met elkaar, de natuur, waarheid en rechtvaardigheid. Er heeft een omkering van waarden plaatsgevonden en deze is nog steeds gaande. Hoe doen we dat, hoe zorgen we ervoor dat we massaal met deze omkering van waarden bezig zijn? Hoe komt het dat we steeds individualistischer worden, terwijl we weten dat sociale verbondenheid voorwaarde is voor een mooi en goed leven.
Het volk mort (8) – Maak contact tussen mensen steeds digitaler
Als we een contact aangaan met een robot als partner, kunnen we die programmeren naar onze eigen smaak. In dit geval ga je geen ontmoeting aan met iemand met eigenheid, maar heb je een ontmoeting met je eigen droom of fantasie. Je creëert een (fantasie)ontmoeting waarbij je alleen maar in je eigen afgesloten wereld blijft. Onze stelling is dat een ontmoeting, wil het betekenis krijgen, weerstand moet ontmoeten. Weerstand ontstaat door verschil en er is verschil als twee mensen elkaar ontmoeten met elk hun eigenheid.
Het volk mort (7 vervolg) – Toon je kwetsbaarheid niet
In een ideale wereld zou het zo mooi zijn dat we onze kwetsbaarheid er mogen laten zijn en beseffen dat er niets gevaarlijks is aan kwetsbaarheid. Dat we gelijktijdig kwetsbaar en weerbaar kunnen zijn. Tevens dat fouten maken ongelijk is aan fout zijn, wel dat je een cruciale fout maakt als je besluit dat je fouten maken niet mag erkennen.
Het volk mort (7) – Toon je kwetsbaarheid niet
Het lijkt erop dat we ons meer verbonden voelen met geld en macht, dan met elkaar, de natuur, waarheid en rechtvaardigheid. Er heeft een omkering van waarden plaatsgevonden en deze is nog steeds gaande. Hoe doen we dat, hoe zorgen we ervoor dat we massaal met deze omkering van waarden bezig zijn? Hoe komt het […]
Het volk mort (6) – Hol de democratie ongemerkt uit, zodat Jan met de pet buitenspel staat.
We weten dat mensen het liefst leven in een omgeving waar ze erbij horen, er voor elkaar kunnen zijn en iets te vertellen hebben, maar dat zal in de moderne tijd steeds minder het geval kunnen zijn. De belangrijkste manier om te voorkomen dat mensen zich niet gaan verzetten is in te spelen op hun consumptieverslaving, hun behoefte aan genot en comfort. Als mensen kunnen consumeren en bang zijn deze mogelijkheid kwijt te raken, dan zullen ze puur voor zichzelf kiezen.
Het volk mort (5) – Wantrouwen
Als wantrouwen de norm is van hoe we met elkaar omgaan, dan zullen we elkaar relevante informatie onthouden. Hoe meer we informatie voor elkaar achterhouden, des te meer gaan we onze achterdocht gebruiken om te gaan snappen hoe iets in elkaar zit. De gecreëerde fantasieën staan dan veelal haaks op de aanname dat de ander goede intenties heeft.
Het volk mort (4) – haten
Is er een grens aan de hoeveelheid haat die je kan verdragen? Deze vraag dringt zich op als we de massale haat berichten op met name de sociale media aan ons voorbij zien gaan. Waar ligt de grens van wat je kan verdragen?
