Ik vroeg ooit aan Jon Kabat-Zinn ’Waarom heb je het mindfulness based genoemd en niet compassion based?’ Het was een retorische vraag. We wisten allebei het antwoord. ‘Mindfulness’ was voor hem een ‘umbrella term’ om te verwijzen naar de boeddhistische achtergrond van zijn stressreductie-programma en een woord als ‘compassion’ zou in een ziekenhuis niet gewerkt hebben. De medische wereld is, toch aan de oppervlakte, heel rationeel. Wat mij zo trof in zijn boek ‘Full Catastrophe Living’, was dat hij erin slaagde de taal van de medische psychologie te spreken zonder daarbij ook maar enige afbreuk te doen aan de diepte van zen en de Dharma.
begeerte
Guy – dhammazaadjes – Begeerte (P. tanha)
Het gaat niet enkel over verlangen naar seksuele bevrediging, maar verlangen naar alle mogelijke vormen van zintuiglijke saturatie (P. kamma tanha) zoals: verlangen naar eten; drank; geld; materiële bezittingen; roem; macht; verlangen naar één of ander resultaat (politiek; religieus; sport…); verlangen naar vervolmaking; naar spiritueel ontwaken…
Maakt het boeddhisme echt een einde aan begeerte en onwetendheid?
…
De meester, de mystagoog en de minnaar – het leraarschap van Nico Tydeman
Hoe de ene maan de andere wast.
Boeken – verslaafd aan boeken
Miljoenen Nederlanders kampen met een boekverslaving. Het is de meest gemiste diagnose die amper opvalt omdat de maatschappij zo op handel is gericht. Een dronken alcoholist wordt immers eerder herkend dan iemand die op een zolderkamer dwangmatig zit te lezen of het internet afstruint op boeken.
Meester, masturbeert u nog?
Vierenveertig vragen om aan je boeddhistische leraar te stellen.
Strebers in het boeddhisme, en hoe je ze herkent
Met mensen weet je het maar nooit, met strebers weet je het nooit niet.
Wat is kinhin? Onthechting
Zoek de verschillen.
Boeddha’s bestaan niet
We zijn allemaal maar mensen.
Geef een meester nooit een maagd
Boeddhisme is wel heel gewaagd.
Zijn we allen zenmeesters?
Over de innerlijke fascist.
Diepte-interview met Zenmeester Hans van Dam
‘Iedere vorm van transcendentie moet overstegen worden.’
Inspiratiedagen met Zenmeester Hans van Dam
Wie het eerst komt die het eerst maalt.
Religie en onzekerheid
Religie moet letterlijk verdiepen en verheffen, door te stellen dat inzichten van binnenuit komen én vanuit het aannemen van een breder perspectief dan dat van ons ego. Religie moet radicaal geweldloos zijn en radicaal eerlijk in het weerstaan aan behoeften die ons klein en bang houden.
Boeddhisme en emoties
Vanuit het boeddhisme is er een duidelijk verschil tussen emoties en gevoelens. Emoties zijn altijd verkrampingen van het ik, dat heftig reageert op wat er gebeurt. Meestal gaat dat onbewust en zijn het manieren waarop het ego zichzelf beschermt en uithaalt naar buiten toe, ego-moties. Gevoelens zijn bevrijdend en ruimte scheppend. Die verkrampen niet. Die doen het tegenovergestelde. Gevoelens zoals liefde en vreugde scheppen ruimte en maken alles meer open. Woede is meestal een verkramping, begeerte ook, die zetten de zaak vast. Die zetten jou vast, zetten de ander vast, zetten de omstandigheden vast. Vanuit de mandala worden emoties gezien als krachten die ons klemzetten of, beter gezegd, waarmee we onszelf klemzetten.
‘Onze vijand is onze woede, haat, begeerte, fanatisme en discriminatie jegens mensen’
Vorige maand overleed Jan Veenendaal, vaste columnist en schrijver voor het BD. Hij bezocht jarenlang als vrijwilliger (langgestrafte) gedetineerden in gevangenissen en justitiële inrichtingen. Als boeddhist kwam hij van zijn kussen af. De komende tijd herplaatsen we zijn teksten over zijn gesprekken en inzet voor gedetineerden – en andere teksten, die hij onder meer schreef onder het pseudoniem Jacob Nieuwersluis.
Christendom, boeddhisme en de Europese Verlichting
De tijd is voorbij dat religies het zich kunnen veroorloven elkaar met het woord te bestrijden. Het is nu tijd om de balans op te maken van wat ze gemeen hebben en wat hen onderscheidt van de moderne mentaliteit, die de hele aarde aan het veroveren is met treurige gevolgen. Zowel het christendom als het boeddhisme heeft een mensbeeld dat wezenlijk verschilt van het moderne mensbeeld dat in de achttiende eeuw in Europa de overhand kreeg.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 5
Het boeddhisme als religieuze beweging ontwikkelde zich te midden van ingrijpende maatschappelijke veranderingen. Op politiek vlak verscheen er een nieuw type koninkrijk gekenmerkt door een gecentraliseerde en bureaucratische machtsstructuur met aan de top een koning met absolute macht. Het grootste deel van zijn leven na zijn ontwaken bracht de Boeddha door in Kosala en Magadha, de twee nieuwe koninkrijken. De Boeddha moest bij de uitbouw van de sangha (de orde van monniken) rekening houden met deze politieke realiteit.
Guy – Begeerte (P. tanha)
…
shin-denshin
En dan is er zen dat je leven kleurt en richting geeft. Na de eerste euforie, die jaren aanhield, wellicht omdat ik er zo lang op had moeten wachten, komt de ontdekking dat zen vol met valkuilen zit en in meerdere opzichten paradoxaal is.
‘Ik walg van dit etter-lichaam, ziek en vergankelijk’
Het is dus tanha (begeerte, letterlijk: dorst) die de wezens voortstuwt in de keten van wedergeboortes: ‘Bij wie de dorst naar bestaan afgesneden is, wiens geest vredig geworden is, hij zal de keten der geboorten ontstijgen; voor hem is er geen wedergeboorte meer.
‘Dat felle, het echt geëngageerd zijn, is wel een beetje geschiedenis voor mij’
Met een aantal dingen in de theravada, zoals wedergeboorte, heb ik moeite. Moet ik daar nou in geloven? Nog niet zo heel lang geleden, na lange gesprekken met boeddhistische vrienden, en het lezen van boeken en deelnemen aan retraites van Steven Bachelor, zei ik: nou laten we het maar helder hebben, daar geloof ik gewoon niet in.
Boekbespreking – Bekentenissen en banvloeken
‘Wat lijden is, is niet zelf. Het is moeilijk, het is onmogelijk om het met het boeddhisme eens te zijn op dit nochtans wezenlijke punt. Het lijden is voor ons datgene wat ons het meest eigen is, het meest zelf. Wat een vreemde religie! Ze ziet het lijden overal en verklaart het tegelijkertijd voor onwerkelijk.’
‘Fundamentele aspecten van boeddhisme zouden een drastische wending teweeg kunnen brengen in spiraal van geweld’
Ondanks het geweld om ons heen, kunnen wij onszelf gelukkig prijzen dat wij toegang hebben tot wat de Boeddha, de Prachtige Mens (Accharya Manussa), ons heeft onderwezen. Aldus Peter van Loosbroek ‘Ananda’.
