Arjan Mulder: ‘Het boeddhisme is voor mij een persoonlijke tocht. Ik weet dat dit niet wordt aangeraden, maar ik kan niet zo veel met bijeenkomsten. De meditatie-ochtenden en weekend-retraites die ik heb bezocht, leverden mij vooral ‘ongeloof op – over starre interpretaties en rituelen, met weinig ruimte voor gesprek.’
Pakhuis van Verlangen
In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.
Mindfulnesstrainer Eveline Brandt: “We lijden allemaal. Zeker in deze tijden.”
“Mediteren was heilzaam voor me. Maar als je me vraagt wat het mediteren me nu precies heeft gebracht, parafraseer ik het liefste de Boeddha: ‘Het heeft mij niets gebracht. Maar ik ben er wel veel door kwijtgeraakt: bijvoorbeeld angst, woede en irritatie.’”
Jelle Seidel – Zenkoekjes en pasteitjes
Wat beweegt stilzitters in Nederland en België? Christa Anbeek heeft een handig naslagwerk geschreven. Het bevat korte overzichten van de geschiedenis van zen in Japan, de VS en Europa, met biografische schetsen van de grondleggers in het Westen.
De kroning van Eisenstein
Het Coronavirus herinnert volgens de Amerikaanse schrijver Charles Eisenstein aan de goede oude tijd waarin de dreigingen van besmettelijke ziekten konden worden afgewend door de moderne geneeskunde en hygiëne. Deze tijden zijn volgens hem voorbij, zo schrijft hij in zijn recent verschenen essay “The Coronation”. De regeringen zijn volgens hem ditmaal in hun nopjes met het virus.
Het lijden van Myanmar
Het Theravadaboeddhisme in Myanmar (voorheen Birma) bevindt zich in een pijnlijke situatie. Het probeert op te krabbelen na decennia militaire dictatuur, na internationale isolatie en na voortdurend etnisch geweld. In dit artikel een schets van de geschiedenis van dit land in de achtertuin van China en een indruk van de invloed van de Sangha.
Het gevoel van niets te hoeven
Ongeveer zeshonderd jaar geleden, in een tijd dat in Europa de Zwarte Dood rondwaarde, stuurde een man uit Kumasaka in Japan een brief aan zijn zenleraar. De man was ziek en bedlegerig. Hij klopte bij zijn leraar aan om raad. Wat kon hij in deze situatie doen aan beoefening?
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (27)
Loekie: ‘Ik ben ook heel dankbaar dat dit op mijn pad is gekomen. Dat het voor mij als leek mogelijk is om met een groep van 60 mensen tien dagen op de Drentse hei samen te mediteren en te leren over het boeddhisme, dat is echt heel bijzonder.’
Het sublieme
Stel je voor dat je op een avond even alleen bent op een balkon of in een tuin. Je kijkt naar boven, de hemel is helder en bezaaid met sterren. De sterren flonkeren, er zijn kleine en grote, heldere en minder heldere sterren. Je realiseert je hoe veraf de sterren moeten zijn en de hoeveelheid ervan doet je duizelen. Je realiseert je hoe klein je bent tegenover dat machtige uitspansel, een stofje zonder enige betekenis.
Onwetendheid wieden
Tegenwoordig is de Boeddha bekend als stichter van een wereldreligie, misschien van een filosofie of van een levenswijze. Blijkbaar zijn we het wantrouwen vergeten waarmee Europeanen hem eeuwenlang hebben bekeken: een door heidenen vereerde afgod.
Thailand: dertien staatsgrepen in een dozijn
De moderne geschiedenis van Thailand is roerig, gekenmerkt door militaire staatsgrepen, twaalf of dertien sinds 1932. Dit artikel gaat met grote stappen door die geschiedenis heen en staat stil bij de rol van het boeddhisme.
BUN-voorzitter Michael Ritman: ‘de waarheid van de dharma kan niet aangetast worden door wangedrag van een leraar’
Ritman: ‘Bij Rigpa was natuurlijk bekend dat Sogyal altijd veel ‘vriendinnetjes’ heeft gehad. Daar werd door oudere studenten niet moeilijk over gedaan. Hij was geen monnik en niet getrouwd. En het ging om relaties met volwassen vrouwen. Maar met de kennis van nu vind ik dat we dit met z’n allen nooit hadden mogen accepteren. Het is nu zonneklaar voor mij dat het ging om een machtsrelatie die gebruikt werd om seks af te dwingen met personen die in een positie van afhankelijkheid verkeerden. Dit is strafbaar seksueel misbruik, en niet minder dan dat.’
Sri Lanka: eiland van lijden
De naam Sri Lanka (voorheen Ceylon) betekent ‘prachtig eiland’, maar de moderne historie van dit tropische, multi-etnische en -religieuze land toont een beeld van diep menselijk lijden. In grote lijnen schetst dit artikel de recente geschiedenis van deze voormalige Britse kolonie.
Edele en onedele waarheden – Wat heeft Boeddha nu echt bereikt?
Gautama Siddharta was voorbestemd om koning te worden. Maar vond dat een betekenisloos bestaan, dus werd hij een bezittingloos zwervend bedelaar. De allereerste leerrede begon met de edele waarheden. Wat houden ze nu echt in, en wat kunnen we ermee?
Schemerwoorden
In 2013 kwam een vertaling uit van de boeddholoog Paul van der Velde van een verzameling boeddhistische poëzie die dateert uit het einde van het eerste millennium. Het gaat om liederen die gecomponeerd werden door adepten in de boeddhistische meditatiemethodes, de zogenaamde siddha’s, waarin ze hun verlichtingservaring op een symbolische manier uitdrukten. Het gaat hier om de zogenaamde Caryāgīti, korte liederen van hooguit 20 regels.
Boeddha in balans – de vijf vermogens en de weerbarstige praktijk
De Boeddha koos niet voor slappe polder-compromissen tussen de extremen maar voor een ‘op hoger niveau tillen en transformatie van het probleem’: een oplossing die door alle partijen (uiteindelijk) als goed gezien wordt. Dus in de context waar we het nu over hebben gaat het wederom om staatsmanschap, niet om handjeklap-politiek.
Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…waarom mensen elkaar uitschelden voor nazi
Weten we zeker dat we gelijk hebben in de politiek? Nee, natuurlijk niet, het is geen weten, maar een geloof. Helaas beseffen we dit onvoldoende. We zouden wensen dat ons geloof meer zekerheid bood. Dat is onze behoefte, we willen het bewijs ontvangen dat we een deugdzaam mens zijn, ondanks alle egoïstische beslissingen die we, ten nadele van anderen, in ons leven genomen hebben.
‘Het lijkt erop dat het christendom je helemaal opeist’
Het eerste World’s parliament of religions van 1893 in Chicago was de officiële start van het wereldwijde interreligieuze gesprek. Dit congres werd weliswaar getalsmatig gedomineerd door verschillende Engelstalige protestants christelijke afgevaardigden. De enkele boeddhistische deelnemers weerspraken met succes de heersende opvatting dat het boeddhisme afgoderij, nihilistisch en onmaatschappelijk zou zijn.
Jelle Seidel – Terug naar de bronnen
‘Stephan Batchelor (Schotland 1953) intrigeert me. Ik las voor €7,50 de pocket Boeddhisme zonder geloof: een nieuwe cultuur van ontwaken (Asoka, 1998) en ik was verkocht’.
Expositie ‘Vermoorde Kunst’ in het Noord-Veluws Museum in Nunspeet
Museum Sjoel Elburg en het Noord-Veluws Museum brengen deze tentoonstelling gezamenlijk in het kader van de herdenking van 75 jaar vrijheid na de bezetting door nazi-Duitsland. Beide musea brengen het werk van joodse kunstenaars, die door vervolging en verzet omgebracht zijn, weer voor het voetlicht.
Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…seksualiteit als medicijn (Bonobo 3).
‘We kunnen leren dat vrij seksueel gedrag een middel kan zijn om agressie te voorkomen. Onderzoekers van Bonobo’s hebben de conclusie getrokken dat hun veelvuldige seksuele gedrag sterk gelinkt is aan hun vredelievendheid en zorg voor elkaar. Ook bij de mens lijkt die samenhang te bestaan.’
(Boeddhistisch) beledigd
Als Boeddha toch zelf nog eens aanwezig zou zijn en kon zien wat de mensheid met zijn ontdekking gedaan heeft. Er een ‘isme’ van gemaakt heeft, met regels, voorschriften, ge- en verboden.
Het raadsel van de SS-expeditie van Ernst Schäfer naar Tibet 1938/39
De Duitser Ernst Schäfer, avonturier en zoöloog leidde in 1938/39 een SS-expeditie naar Tibet. In augustus 1939 keerde het team terug naar de Heimat, vlak voor de inval van nazi-Duitsland in Polen op 1 september. Door de oorlog raakte de expeditie in vergetelheid. Velen dachten dat de expeditie op zoek ging naar de oorsprong van het ‘arische ras’.
Boeddhisme en tàijí
Kun je boeddhisme combineren met tàijí? Het lijkt aantrekkelijk, maar het is in weinig retraites echt aan de orde. Het komt alleen in China regelmatig voor. Natuurlijk kun je in veel meditatiecentrum wel een tàijí-cursus volgen, maar meestal wordt dat niet gecombineerd met vipassana of zen.
Woorden van Wijsheid – woorden van de meester zonder uitleg
Guy Dubois: ‘Woorden van Wijsheid’ beperkt zich tot de teksten van de Dhammapada. Het zijn de woorden van de Meester zonder uitleg. Zonder exegese. Zo ontwaart de lezer op de meest experiëntiele manier, door de directe confrontatie met de uitspraken van de Sambuddha, de werkelijkheid zoals ze wezenlijk is—yatha bhuta— en kan op deze wijze zijn zelfrealisatie tot stand brengen.’ Het boek is gratis te downloaden.
