• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boekbespreking » Jelle Seidel – Zenkoekjes en pasteitjes

Jelle Seidel – Zenkoekjes en pasteitjes

26 april 2020 door Jelle Seidel

Wat beweegt stilzitters in Nederland en België? Christa Anbeek heeft een handig naslagwerk geschreven. Het bevat korte overzichten van de geschiedenis van zen in Japan, de VS en Europa, met biografische schetsen van de grondleggers in het Westen. Het is een overzicht van de zegeningen van zen, sociologisch verantwoord ingedeeld naar onze basisbehoeften in ons leven, zoals het doel, de algemene waarden, controle en zelfwaarde.

De zegeningen citeert Christa meestal uit interviews, die zij met vijftien Nederlands-Belgische leraren en zendodrijvers heeft gehouden. Onder hen bevinden zich Ton Lathouwers, Nico Tydeman en Frank de Waele. Op het zenpad treffen wij, naast de sesshin, aanleidingen en motivatie om aan zen te gaan doen, de doelloze doelen van zen, de christelijke doelen, de rituelen, de leefregels, de inzichten en emoties van zen. Het boek bevat een voorwoord van AMA Samy Roshi, die een stevig oordeel geeft over zen in de lage landen: het is nog een halfbakken zen; de meeste leraren zijn niet goed genoeg; de meeste leerlingen geven zich niet aan de weg en het proces van zen, maar gebruiken zen voor hun eigen behoeften; ze zijn niet bereid een leraar echt te volgen en het ‘ik’ te laten sterven, de eigen wereld los te laten en een nieuwe wereld binnen te gaan; ze zijn kortom tevreden met ‘zenkoekjes en pasteitjes’. Maar overigens is hij niet helemaal pessimistisch over de komende eeuw. We zijn nog maar net begonnen.

Al deze overzichten presenteert de schrijfster om een vraagstelling (p. 74) te beantwoorden: Wat drijft moderne mensen in Nederland en België om met zen op pad te gaan? En wat vinden zij? Hoe past wat zij vinden bij de specifieke moderne situatie van de naar (uiteindelijke) betekenis van de zoekende mens?

De conclusie komt in het kort op p. 191: Samenvattend kunnen we zeggen dat zen tegemoet kan komen aan de vier betekenisbehoeften die Baumeister onderscheidt: de behoefte aan een doel, aan waarden, aan controle en aan zelfwaarde. De vervulling van deze behoeften is een belangrijke voorwaarde voor een gelukkig en voldoening schenkend leven. Zen kan hierin een rol spelen.  

Ik vind Zin in zen vooral een aardig en herkenbaar overzicht, waarin ik mijn eigen zen-ervaringen elegant geformuleerd kan teruglezen in interviewfragmenten met leraren. Handig ook om te laten lezen aan kennissen en familie: kijk, dat doe ik nou allemaal, en dat zit erachter. De wetenschappelijke opzet van het boek vind ik een beetje hinderlijk. Want wat levert die op? De leesbaarheid gaat regelmatig ten onder aan passieve (‘worden’) en voorwaardelijke (‘kan’) formuleringen, en aan inleidingen en uitleidingen (‘Concluderend kunnen we stellen dat…’). En Christa Anbeek komt anders dan AMA Samy niet tot een echt oordeel over de toestand en de perspectieven in de lage landen. Ze inventariseert vooral, geeft interessante historische feiten en beschrijft ordelijk onze zen-ervaringen. De conclusie beantwoordt de vraagstelling, maar het blijft wel allemaal vaag en algemeen. Het voorwoord is voor mij het meest inspirerende deel van het boek.

Twee dingen ten slotte

Dit boek maakt heel duidelijk, dat zet zen niet alleen van West naar Oost gaat (India-China-Japan-VS-Europa), maar ook van Oost naar West. Vooral via vele katholieken die zen direct uit Japan naar Europa hebben gehaald. Volgelingen van Maezumi moeten dat ter harte nemen: onze West-Oost verbinding is blijkbaar niet alleen zaligmakend.

Het is verder nogal opmerkelijk, dat de schrijfster historisch wel uitweidt over de verhouding tussen zen en de staat Japan en Yashutani Roshi een aparte paragraaf geeft als wegbereider, maar nergens rept over de rol van zen in de Japanse oorlogsvoering noch over de discussie die over de foutheid van Yasutani in losgebarsten naar aanleiding van het beroemde boek van Brian Victoria, Zen at war (1977). Dat wel keurig in de boekenlijst staat. 

Christa W. Anbeek. Zin in zen, de aantrekkingskracht van zen in Nederland en België, Rotterdam, Asoka, 2003

Tekst Jelle Seidel. Dit artikel verscheen in de rubriek LeZen van De Lotusvijver, herfst 2003, jaargang 9, nummer 3. Het thema was: Zen en religie.

Jelle Seidel werkte vanaf eind jaren 1990 aan De Lotusvijver. Totdat dit zen kwartaalblad eind 2009 ophield te bestaan was hij ruim acht jaar eindredacteur/hoofdredacteur. Als politicoloog had hij veel belangstelling voor maatschappelijke onderwerpen. Maar vooral ook religie had zijn interesse. Jelle Seidel overleed in 2014.

 

Categorie: Boekbespreking, Pakhuis van Verlangen, Zen Tags: Christa Anbeek, De Lotusvijver, Japan, Jelle Seidel, westen, Yashutani Roshi, zen

Lees ook:

  1. Jelle Seidel – Opmaat tot eeuwigheid
  2. Jelle Seidel – Het ‘vredelievende’ boeddhisme
  3. Ouder worden: helpt zen?
  4. Sogenji Desu: KOMAKU (deel 2)

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Jelle Seidel

Jelle Seidel studeerde politieke wetenschappen, werkte bij de rijksoverheid en is zenstudent. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

16 nov
Oriëntatiebijeenkomst Lotus Team Project
16 nov 23
01 dec
Emptiness and Bodhicitta
1 dec 23
05 dec
Meditatie en lezing "De Boeddha en de Sint – geven in het boeddhisme "
5 dec 23
06 dec
Online Lezingenserie ‘Meewerken met de Natuur’ (2)
6 dec 23
09 dec
Oriëntatiebijeenkomst Opleiding tot Kum Nye trainer
9 dec 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    ‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’

    gastauteur - 27 november 2023

    'Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’

    VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

    André Droogers - 24 november 2023

    Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

    Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten

    Taigu - 21 november 2023

    Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?

    Wie mediteert er nu eigenlijk?

    Erik Hoogcarspel - 20 november 2023

    Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

    Vluchtelingenbeleid in grootmoederstijd 1914 -1918

    Kees Moerbeek - 19 november 2023

    Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger België binnen op doortocht naar aartsvijand Frankrijk en schond doelbewust de Belgische neutraliteit. De oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking, ook wel The Rape of Belgium genoemd, schokte de publieke opinie. Kort hierna kwamen de eerste vluchtelingen aan in ons land en na de Val van Antwerpen werden dit er 1 miljoen

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • B’eter – Simpele kruidige pompoencake
    • Beter kijken
    • Een piekerpad op het piekerpad
    • Het jaar 2023 – dag 335 – traditie
    • Heilige Herrie – bijbelteksten en popmuziek

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.