• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Jelle Seidel – Zenkoekjes en pasteitjes

26 april 2020 door Jelle Seidel

Wat beweegt stilzitters in Nederland en België? Christa Anbeek heeft een handig naslagwerk geschreven. Het bevat korte overzichten van de geschiedenis van zen in Japan, de VS en Europa, met biografische schetsen van de grondleggers in het Westen. Het is een overzicht van de zegeningen van zen, sociologisch verantwoord ingedeeld naar onze basisbehoeften in ons leven, zoals het doel, de algemene waarden, controle en zelfwaarde.

De zegeningen citeert Christa meestal uit interviews, die zij met vijftien Nederlands-Belgische leraren en zendodrijvers heeft gehouden. Onder hen bevinden zich Ton Lathouwers, Nico Tydeman en Frank de Waele. Op het zenpad treffen wij, naast de sesshin, aanleidingen en motivatie om aan zen te gaan doen, de doelloze doelen van zen, de christelijke doelen, de rituelen, de leefregels, de inzichten en emoties van zen. Het boek bevat een voorwoord van AMA Samy Roshi, die een stevig oordeel geeft over zen in de lage landen: het is nog een halfbakken zen; de meeste leraren zijn niet goed genoeg; de meeste leerlingen geven zich niet aan de weg en het proces van zen, maar gebruiken zen voor hun eigen behoeften; ze zijn niet bereid een leraar echt te volgen en het ‘ik’ te laten sterven, de eigen wereld los te laten en een nieuwe wereld binnen te gaan; ze zijn kortom tevreden met ‘zenkoekjes en pasteitjes’. Maar overigens is hij niet helemaal pessimistisch over de komende eeuw. We zijn nog maar net begonnen.

Al deze overzichten presenteert de schrijfster om een vraagstelling (p. 74) te beantwoorden: Wat drijft moderne mensen in Nederland en België om met zen op pad te gaan? En wat vinden zij? Hoe past wat zij vinden bij de specifieke moderne situatie van de naar (uiteindelijke) betekenis van de zoekende mens?

De conclusie komt in het kort op p. 191: Samenvattend kunnen we zeggen dat zen tegemoet kan komen aan de vier betekenisbehoeften die Baumeister onderscheidt: de behoefte aan een doel, aan waarden, aan controle en aan zelfwaarde. De vervulling van deze behoeften is een belangrijke voorwaarde voor een gelukkig en voldoening schenkend leven. Zen kan hierin een rol spelen.  

Ik vind Zin in zen vooral een aardig en herkenbaar overzicht, waarin ik mijn eigen zen-ervaringen elegant geformuleerd kan teruglezen in interviewfragmenten met leraren. Handig ook om te laten lezen aan kennissen en familie: kijk, dat doe ik nou allemaal, en dat zit erachter. De wetenschappelijke opzet van het boek vind ik een beetje hinderlijk. Want wat levert die op? De leesbaarheid gaat regelmatig ten onder aan passieve (‘worden’) en voorwaardelijke (‘kan’) formuleringen, en aan inleidingen en uitleidingen (‘Concluderend kunnen we stellen dat…’). En Christa Anbeek komt anders dan AMA Samy niet tot een echt oordeel over de toestand en de perspectieven in de lage landen. Ze inventariseert vooral, geeft interessante historische feiten en beschrijft ordelijk onze zen-ervaringen. De conclusie beantwoordt de vraagstelling, maar het blijft wel allemaal vaag en algemeen. Het voorwoord is voor mij het meest inspirerende deel van het boek.

Twee dingen ten slotte

Dit boek maakt heel duidelijk, dat zet zen niet alleen van West naar Oost gaat (India-China-Japan-VS-Europa), maar ook van Oost naar West. Vooral via vele katholieken die zen direct uit Japan naar Europa hebben gehaald. Volgelingen van Maezumi moeten dat ter harte nemen: onze West-Oost verbinding is blijkbaar niet alleen zaligmakend.

Het is verder nogal opmerkelijk, dat de schrijfster historisch wel uitweidt over de verhouding tussen zen en de staat Japan en Yashutani Roshi een aparte paragraaf geeft als wegbereider, maar nergens rept over de rol van zen in de Japanse oorlogsvoering noch over de discussie die over de foutheid van Yasutani in losgebarsten naar aanleiding van het beroemde boek van Brian Victoria, Zen at war (1977). Dat wel keurig in de boekenlijst staat. 

Christa W. Anbeek. Zin in zen, de aantrekkingskracht van zen in Nederland en België, Rotterdam, Asoka, 2003

Tekst Jelle Seidel. Dit artikel verscheen in de rubriek LeZen van De Lotusvijver, herfst 2003, jaargang 9, nummer 3. Het thema was: Zen en religie.

Jelle Seidel werkte vanaf eind jaren 1990 aan De Lotusvijver. Totdat dit zen kwartaalblad eind 2009 ophield te bestaan was hij ruim acht jaar eindredacteur/hoofdredacteur. Als politicoloog had hij veel belangstelling voor maatschappelijke onderwerpen. Maar vooral ook religie had zijn interesse. Jelle Seidel overleed in 2014.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boekbespreking, Pakhuis van Verlangen, Zen Tags: Christa Anbeek, De Lotusvijver, Japan, Jelle Seidel, westen, Yashutani Roshi, zen

Lees ook:

  1. Jelle Seidel – Opmaat tot eeuwigheid
  2. Jelle Seidel – Het ‘vredelievende’ boeddhisme
  3. Zeshin – de adem van de draak
  4. Westers boeddhisme – hoeveel water kun je bij de wijn doen?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Jelle Seidel

Jelle Seidel studeerde politieke wetenschappen, werkte bij de rijksoverheid en is zenstudent. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 28 februari 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • 28 februari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 1 maart 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 3 maart 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 3 maart 2021
    Weten - Niet Weten | Cursus Lotus Trilogie online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Zó ontken je het klimaatvraagstuk óók. Dat kan anders!

gastauteur - 9 februari 2021

De crisis lijkt te groot, te massief om door de massa’s goed begrepen te kunnen worden. Let wel, het staat hier goed, die massa’s mensen zijn niet dom, er is niets neerbuigends bedoeld, maar de omvang van de problemen en de belangenstrijd er omheen zijn dermate groot dat begrip en theorie moeilijk ‘populair’ te maken zijn. Alleen maar roepen dat het ‘heel erg’ is, motiveert ook niet echt. En dan nog de (on)kosten van de benodigde maatregelen, wie draait ervoor op?

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Niet-weten is geen metenschap
  • De virtuele denkster 306
  • Thailand – Magha zoompuja met 200.000 boeddhisten op scherm van 280 meter
  • Limerick van Goff
  • Boeken – rattenvangers van het onbehagen

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens