Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zen

Boeken – Zen is NU

door

De citaten uit Suzuki’s lezingen en verhalen van zijn leerlingen laten nieuw licht schijnen op zijn onderricht. Elk verhaal en elk citaat is een voorbeeld van de gevarieerde en tijdloze kwaliteit van Suzuki’s leer. Ze laten zien dat het potentieel om verlichting te bereiken, NU bestaat.

‘In mij is de hemel en in mij is de aarde’

door

In de zentraditie wakkert bodhichitta de eigen kracht (jiriki)) aan. Door onze eigen inspanningen openen we ons in de meditatie. Door steeds weer de stilte in te gaan op het kussen, te luisteren naar wat gezegd wil worden, wat onze innerlijke stem of innerlijk geweten ons wil zeggen, openen we ons vanzelf voor de werking van ander kracht (tariki). Zazen, alleen maar zitten zonder iets, opgaan in het zitten, degene die zit verdwijnt. Alleen nog pure aandacht; de geest wordt één grote open ruimte, het is de zuivere toestand van de geest die zich aan niets hecht. Door een open en ontvankelijke houding, maken we de zijnsgrond van ons en daarmee het bestaan van alle levende wezens als het ware vruchtbaar voor de (in)werking van ander kracht.

Zenmummies

door

Iedereen die met zenmeditatie begint krijgt, onverbiddelijk de vele verhalen te horen die over de grote zenmeesters worden verteld. Een van de bekendste verhalen is dat van het koksmaatje Huineng of kortweg Neng, zoals Kuiken hem noemt. Er bestaan verschillende versies van het verhaal. Het vertelt hoe Neng, die leefde van 638 tot 713, als jongen op een keer iemand de Diamantsutra (Vajraccedikasūtra) hoorde opzeggen. Hij kreeg op slag het verlossende inzicht en reisde vervolgens naar het Oostelijk Meditatieklooster in Huangmei waar de abt de beroemde Hongren [弘忍 ] was. Daar vroeg hij om als monnik toegelaten te worden. Hongren was een beetje verbaasd en was niet erg geneigd om aan dit verzoek te voldoen. Uiteindelijk was Neng een Klao, een barbaar uit het zuiden en hij had totaal geen opleiding gehad. Hij kon niet eens lezen

De onwankelbare Boeddha

door

Ik vroeg ooit aan Jon Kabat-Zinn ’Waarom heb je het mindfulness based genoemd en niet compassion based?’ Het was een retorische vraag. We wisten allebei het antwoord. ‘Mindfulness’ was voor hem een ‘umbrella term’ om te verwijzen naar de boeddhistische achtergrond van zijn stressreductie-programma en een woord als ‘compassion’ zou in een ziekenhuis niet gewerkt hebben. De medische wereld is, toch aan de oppervlakte, heel rationeel. Wat mij zo trof in zijn boek ‘Full Catastrophe Living’, was dat hij erin slaagde de taal van de medische psychologie te spreken zonder daarbij ook maar enige afbreuk te doen aan de diepte van zen en de Dharma.

Leven in het hart van vergankelijkheid

door

Hoe aanvaard je het onaanvaardbare? In verschillende boeddhistische verhalen staat het (leren) aanvaarden van een groot en pijnlijk verlies centraal. Bekend is het verhaal van de jonge vrouw Kisagotami, die volledig radeloos na het overlijden van haar enige kind, van de Boeddha opdracht kreeg bij ieder huis in het dorp aan te kloppen en een mosterdzaadje mee te nemen uit een huis waar nog nooit iemand was gestorven. Kisogatami keerde zonder mosterdzaadje terug, maar mét het inzicht dat de dood ons allen treft.

Boeken – Op zoek naar de Zesde Zenvader

door

Wie ‘zen’ zegt, denkt aan Japan, maar de uitvinders van het zenboeddhisme waren Chinese monniken. Dit boek gaat over Huineng (kortweg: Neng, gestorven in 713), de zesde en laatste van deze ‘zenvaders’. In een klooster in Zuid-China wordt een gelakte ‘mummie’ van hem  vereerd. Cultuurhistoricus dr. Kees Kuiken, voorheen tolk/vertaler Chinees, onderzocht deze en andere overleveringen over Neng.

Hoe moet het verder met ons?

door

Met die gedachten en de gevoelens die eruit voortkomen, bevinden we ons midden in de relatieve wereld: de wereld van voorstellingen, ideeën, meningen en argumenten. Versterkt en aangewakkerd door allerlei media en aangemoedigd door de eenzaamheid, het isolement en de tunnelvisie van veel mensen. De grote grijze wolk bestaat. Het is een wolk van negatieve, angstige, kwellende gedachten. Konden we dat maar inzien!

‘Licht dat open en vrij maakt’ Elisabeth Dinnissen

door

Een belangrijk thema van Elisabeth is aandacht. Zijn we wel wakker vraagt ze zich af. “We denken dat we wakker zijn als we niet slapen, maar wat ons bewustzijn betreft, leven we meestal in een slaaptoestand[1] waarin we helemaal niet ontvankelijk zijn voor de totale werkelijkheid. Toch koesteren we de illusie dat wat wij zien, de gehele werkelijkheid is”.

Dick – Het komt niet binnen (hara)

door

Je zit klaar, bent bereid, en toch komt er niet binnen wat er gezegd wordt. Als je kijkt/luistert naar een teisho, een lezing, en film, een kunstwerk…Of als je een boek leest…Het komt maar niet binnen. Het dringt niet tot je door. Hoe ga je daarmee om? Hoe kom ik er doorheen?
Je kunt er met je hoofd niet bij. Je kunt er alleen met je hoofd nooit bij. Tenzij je het in samenspel brengt met je hart en je buik (hara). Op het moment dat dat gebeurt, merk je dat er iets breder en ruimer wordt. Er is een verhaal over dit probleem in de boeddhistische wereld.