Velen menen dat boeddhisten ook pacifisten behoren te zijn, waarbij pacifisme wordt opgevat als een levenshouding die elke vorm van geweld verwerpt, om welke reden dat geweld ook toegepast wordt. Hier volgt een pleidooi voor meer realisme en voor minder utopisme: erken de feiten en construeer geen zuivere leer.
Doe de goeroetest
Hoewel ik al jaren zenstudent ben en leerling van een echte meester, word ik nog steeds een beetje wee van de adoratie die sommige leraren ten deel valt. Volgelingen hangen massaal en devoot aan hun lippen. Ik vertrouw dat niet, alleen al vanwege het adagium “geen goeroe zonder giro”. Ben ik als westerse semi-intellectueel te wantrouwend en durft mijn krampachtige zelf zich niet over te geven aan het hogere? Of is mijn argwaan zeer gezond en ben ik beter af op mijn eigen weg?
ZENZONDERZEN – literatuur en verder – vader
Heeft hij het doel bereikt waarnaar zenstudenten streven? Het leven is altijd nieuw voor hem, steeds gebeurt er iets totaal onverwachts. ‘To be completely in the dark, not having any clue. Being totally blind.’ Nee, dit was niet zijn bedoeling. Hij is een gevangene van zijn situatie. Vader is geen zenmeester. Maar hij leert me aan zijn ziekbed wel een heleboel. Dat je met denken alleen niet voorbij lichaam en geest komt. ‘Drop body and mind.’ Dat ieder moment van het leven van onschatbare waarde is.
Jelle Seidel – Opmaat tot eeuwigheid
Ik ben opgevoed met achterdocht tegen de katholieke kerk en had de eerste jaren grote moeite met zenrituelen en –verhoudingen. Al die mannen in jurken, devoot gevouwen handen, buigingen tot op de grond, wierook, en niet vergeten de hiërarchie…
Oersoep
De sombere gevoelens die ik altijd over politiek heb gehad, staan hier: wat een hartstochtelijk en hardnekkig zwoegen van ontelbare naamlozen – hoe bewonder ik deze politici, buurtwerkers, vakbondsmensen, onderwijzers, sociale activisten – en wat een hopeloze zaak lijkt het om de machthebbers zelfs maar te beïnvloeden.
Jelle Seidel – Terug naar de bronnen
Je zou kunnen besluiten om gewoon ondergedompeld te blijven in het geheimzinnige, vormloze vrije spel van de werkelijkheid. Dat zou de keuze zijn van een mysticus die helemaal wil opgaan in God of Nirwana – analoog misschien aan de neiging van kunstenaars om zichzelf uit te wissen met alcohol of opiaten. Maar daarmee zou je een belangrijk element van je menselijkheid ontkennen: de behoefte om te spreken en te handelen, om je ervaring met anderen te delen.
Het magerebrugwonder
Boodschappenlijstjes en ‘een bijna zichtbare tros tekstballonnen.’ Ze doen me denken aan de dagelijkse warboel in mijn hoofd. Een mist van gedachtestemmen, die bij het zitten soms langzaam oplost. Soms ook helemaal niet. Dan praten de stemmen steeds heftiger door elkaar, en raak ik het zicht geheel kwijt. Het kan wel dagen duren voor ze minder luid worden op een sesshin. En dan, als het einde van de sesshin nadert, roeren ze zich weer: wat heb ik hier bereikt, wanneer kom ik hier weer, hoe ga ik naar huis, wat wacht me daar, hoe zou het op mijn werk zijn… Verstrikt in gedachten ga ik door het leven. Maar soms is er een beetje inzicht.
Doe de goeroetest
Westerlingen hebben er een handje van om boeddhistische goeroes op een voetstuk te plaatsen. Dat heeft volgens Van der Braak te maken met de interpretatie van verlichting als volmaakte zuiverheid. In het Oosten is men vaak nuchterder. Het verlichtingsideaal heeft als ongezonde bijwerking dat het persoonlijke als onbelangrijk wordt gezien en de leerling moet dat niveau zo snel mogelijk ontstijgen.
Jelle Seidel – doe de goeroetest
Hoewel ik al jaren zenstudent ben en leerling van een echte meester, word ik nog steeds een beetje wee van de adoratie die sommige leraren ten deel valt. Volgelingen hangen massaal en devoot aan hun lippen. Ik vertrouw dat niet, alleen al vanwege het adagium “geen goeroe zonder giro”.
ZENZONDERZEN – literatuur en verder – vader
Vader is een gewezen wiskundige. Hij ligt in een ziekenhuisbed in de woonkamer, op de plaats waar hij altijd zat te werken, omgeven door boeken en paperassen. Nu kan hij niet veel meer dan zijn bril opzetten, de krant pakken en wat koppen lezen. Ze zeggen hem weinig meer.
ZENZONDERZEN – literatuur en verder – vader
‘We zitten vaak bij hem, dan is hij even tevreden. We doen het voor hem, voor moeder, voor ons zelf. Hij is onze vader. Hij leeft nog. We houden van hem.’
Jelle Seidel – Opmaat tot eeuwigheid
Ik ben opgevoed met achterdocht tegen de katholieke kerk en had de eerste jaren grote moeite met zenrituelen en –verhoudingen. Al die mannen in jurken, devoot gevouwen handen, buigingen tot op de grond, wierook, en niet vergeten de hiërarchie…’
Ouder worden: helpt zen?
‘Er is lijden waar geen oplossing voor is. Het lijden dat we kunnen oplossen zijn we verplicht op te lossen, zowel van onszelf als voor anderen. Het meest interessante is dus het lijden waar we geen oplossing voor hebben.’
Jelle Seidel – Zenkoekjes en pasteitjes
Wat beweegt stilzitters in Nederland en België? Christa Anbeek heeft een handig naslagwerk geschreven. Het bevat korte overzichten van de geschiedenis van zen in Japan, de VS en Europa, met biografische schetsen van de grondleggers in het Westen.
Doe de goeroetest
Hoewel ik al jaren zenstudent ben en leerling van een echte meester, word ik nog steeds een beetje wee van de adoratie die sommige leraren ten deel valt. Volgelingen hangen massaal en devoot aan hun lippen. Ik vertrouw dat niet, alleen al vanwege het adagium “geen goeroe zonder giro”.
