Tijd is een moeilijk onderwerp voor boeddhisten. Om te beginnen bevinden wij ons in een periode en een cultuur die diep geïmpregneerd is met de idee van een lijn van gestage progressie waarlangs wij ons bewegen. Af en toe flakkert er een golf van cultuurpessimisme op, op basis van de idee dat ook regressie, een terugval in de tijd, mogelijk is.
wedergeboorte
Baas over eigen karma
Het individu is de enige die de volledige controle heeft over zijn daden, ongeacht de druk die anderen op hem kunnen uitoefenen. Een onheilzame handeling onder grote druk uitgevoerd, heeft echter een ander karmisch effect dan een vrijwillige onheilzame handeling.
Guy – Over wedergeboorte…
Reïncarnatie vindt géén énkele grond in de buddhasasana. In de Dhamma is geen plaats voor een ‘zelf’, een ‘ik’, een ‘ziel’ (P. atta) dat de dood overleeft. Alle fenomenen, dingen, verschijnselen zijn immers ‘zelfloos’ (P. anatta), d.i. ze bezitten geen enkele stabiliteit, geen ‘zelf’, geen ‘ik’, geen ‘ziel’.
‘Bidden voor een goede wedergeboorte van een gekookte kreeft’
Het doden van dieren voor consumptie is een waarheid. Een Chinees gezegde luidt dat een goede dood beter is dan een goed leven. In het boeddhisme is de dood voor een dier geen einde maar een moment in een kringloop.
Na de twijfel – afscheid van de historische Boeddha
De twijfel sloeg toe! Waarom zou ik heel mijn leven om een leer heen bouwen en zelfs al jaren plannen maken om de monastieke weg te gaan bewandelen. Dit alles om het nirvana te bereiken, de verlossing van de ketenen de verlossing van wedergeboorte. Ik geloof echter niet meer dat ik na mijn fysieke dood wedergeboren zal worden.
Nāgārjuna en het mahāyāna
Het boeddhisme is anders dan het christendom, het hindoeïsme of de islam. Dit zijn godsdiensten die een soort reclameteksten hebben voortgebracht, teksten die statig en nadrukkelijk steeds opnieuw moeten worden herhaald, die onvoorwaardelijk moeten worden geloofd en die een elite aan de macht houden. Het boeddhisme heeft in wezen alleen handleidingen voortgebracht, teksten die bedoeld zijn om steeds opnieuw te worden getest en bekritiseerd, zodat ze met de eeuwen aan kracht winnen.
Naar huis gaan in tijden van verandering
Dat is wat ik wedergeboorte noem: een wedergeboorte van moment tot moment. In dat kortstondige zelf zitten dingen die steeds opnieuw samenkomen, met maar hele kleine veranderingen, maar het is toch steeds weer opnieuw herboren worden.
Karma en de dood van God
De Boeddha heeft het idee van karma niet uitgevonden, maar gewoon overgenomen uit teksten die tijdens zijn leven al veel werden geciteerd, omdat het een min of meer vanzelfsprekend onderdeel was geworden van het wereldbeeld. Hij zag het echter als een factor naast de gewone oorzakelijkheid.
Karma en continuïteit – de filosofie inclusief wedergeboorte
Je kunt de wedergeboorte zelfs zien als een algemeen ‘overerven’, net zoals de omstandigheden van je geboorte door algemene factoren bepaald worden. Zoals de welvaart in een regio, een sociaal zekerheidsstelsel of juist het gebrek daaraan, gelijke kansen voor alle standen in het leven etc.
Karma en continuïteit – de filosofie inclusief wedergeboorte
Je kunt de wedergeboorte zelfs zien als een algemeen ‘overerven’, net zoals de omstandigheden van je geboorte door algemene factoren bepaald worden. Zoals de welvaart in een regio, een sociaal zekerheidsstelsel of juist het gebrek daaraan, gelijke kansen voor alle standen in het leven etc.
Evan Thompson is geen boeddhist, maar wel een vriend
Waar hoogleraar Evan Thompson kritiek op heeft, is het boeddhistisch modernisme. Deze vorm van boeddhisme profileert zich volgens hem als de wezenlijke en originele kern van het boeddhisme. Het ontstond in het 19de eeuwse Azië en reageerde op het Europese kolonialisme en op de vermeende superioriteit van Europa en het christendom. De westerse wetenschap had een enorm prestige in Azië. Het christendom liftte mee en zou het beste overeenkomen met die wetenschap. De boeddhistische hervormers keerden dit om en stelden dat juist het boeddhisme bij uitstek het best overeenkomt met wetenschap, omdat dit het bestaan van een schepper God en het bestaan van een eeuwige ziel ontkent. Zij kleineerden echter de rol van ritueel en devotie in het etnisch boeddhisme, die bijgeloof waren in de ogen van de 19de eeuwse Europeanen.
In Bhutan – houten masten voor gebedsvlaggen schadelijk voor het milieu
In het licht van een tekort aan nieuwe houten vlaggenmasten en de toenemende bezorgdheid over het milieu als gevolg van de ontbossing, hebben de jongere generaties in stedelijke gebieden hun toevlucht genomen tot kegelvormige, stalen en bamboe-vlaggenmasten.
De grote schoonmaak van Buddhagosha
Pas in de moderne tijd ontstond de boeddhistische moraalfilosofie als aparte tak van de filosofie. Buddhaghosa en Santideva zijn twee prominente boeddhistische (moraal)filosofen.
Wedergeboorte, een hopeloze zaak?
Als je sterft, dan ga je naar de hemel. Daarover lijkt onder gelovige christenen brede overeenstemming te bestaan. Maar hoe zit het eigenlijk in het boeddhisme? Wat zegt dat over wat er met je gebeurt wanneer je komt te overlijden?
Dit leven is niet alles wat er is
“Dit leven is alles wat er is.” Wie dit als zenbeoefenaar werkelijk meent, heeft nog het een en ander te leren over de bodhisattvaweg. Het westerse agnosticisme dat uit dit ene zinnetje spreekt, staat op gespannen voet met heel de ervaringshorizon van vijfentwintig eeuwen boeddhisme.
Ehipassiko – Reincarnation – Looking for a sign (film)
Jamgon Kongtrul was één van de vier regenten van de Karmapa, die na de Dalai Lama de belangrijkste positie in het Tibetaans boeddhisme bekleedt. Op weg naar de identificatie van de wedergeboorte van de Karmapa vond Jamgon Kongtrul plotseling de dood in een auto-ongeluk. Het was het begin van een nog dramatischer reïncarnatieverhaal over leven, dood en wedergeboorte.
Wijs en onwijs – reflecties op de Kalama Sutta
De Kalama Sutta wordt gezien als één der belangrijkste plekken waar Boeddha ‘Ehipassiko’ uitlegt: kom en zie voor jezelf (overigens komt het woord zelf weinig in deze Sutta voor). Ook in lijsten zoals in Dhammapada 364 en in de Triratnavandana recitatie zie je Ehipassiko terug als een der zes kernkwaliteiten van de Leer.
Wetenschapper en bhikkhu Analayo over wedergeboorte
De leer van wedergeboorte is een integraal en wezenlijk onderdeel van het vroege boeddhisme en verbonden met de verschillende fases van ontwaken. Volgens de traditie was het de Boeddha zelf die het mechanisme van wedergeboorte heeft geverifieerd tijdens de nacht waarop hij ontwaakte. In de loop van de geschiedenis verdedigden boeddhisten tijdens debatten de centrale rol van wedergeboorte.
Het jaar 2020 – dag 22 – weboor
Zijn het de genen of wedergeboorte dat ik zo veel op mijn moeder lijk.
Somewhere over the rainbow. skies are blue.
Take care out-there.
Is dit al dat er is, mijn vrienden?
Traditioneel onderwijst het boeddhisme het bestaan van tien rijken van bestaan (realms of being). Er zijn zes rijken van samsara: het rijk van de hellen, het rijk van de hongerige geesten, het dierenrijk, het rijk van de half-goden en het godenrijk.
Het jaar 2019 – dag 206 – bardo
In het bardo is het geen pretje, er wordt aan je getrokken en verleidingen en verlokkingen zijn niet wat ze lijken.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Het jaar 2019 – dag 158 – wirkommen
Bent u al wedergeboren?
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
‘We moeten de dood regelmatig en een beetje kunstmatig in onze meditatie brengen’
Als je, je tijdens een volgende meditatie plots bewust word dat je sterft, heb je niet de tijd om dit fenomeen in alle rust , zonder je erbij betrokken te voelen, van op een afstand, als een toeschouwer, een getuige, te bekijken.
Wedergeboorte
En de ziel dan, die zweeft als vanouds op de wateren: Elke dag een nieuw begin.
