Als je sterft, dan ga je naar de hemel. Daarover lijkt onder gelovige christenen brede overeenstemming te bestaan. Maar hoe zit het eigenlijk in het boeddhisme? Wat zegt dat over wat er met je gebeurt wanneer je komt te overlijden?
“Dit leven is alles wat er is.” Wie dit als zenbeoefenaar werkelijk meent, heeft nog het een en ander te leren over de bodhisattvaweg. Het westerse agnosticisme dat uit dit ene zinnetje spreekt, staat op gespannen voet met heel de ervaringshorizon van vijfentwintig eeuwen boeddhisme.
De twijfel sloeg toe! Waarom zou ik heel mijn leven om een leer heen bouwen en zelfs al jaren plannen maken om de monastieke weg te gaan bewandelen. Dit alles om het nirvana te bereiken, de verlossing van de ketenen de verlossing van wedergeboorte. Ik geloof echter niet meer dat ik na mijn fysieke dood wedergeboren zal worden.
Jamgon Kongtrul was één van de vier regenten van de Karmapa, die na de Dalai Lama de belangrijkste positie in het Tibetaans boeddhisme bekleedt. Op weg naar de identificatie van de wedergeboorte van de Karmapa vond Jamgon Kongtrul plotseling de dood in een auto-ongeluk. Het was het begin van een nog dramatischer reïncarnatieverhaal over leven, dood en wedergeboorte.
De Kalama Sutta wordt gezien als één der belangrijkste plekken waar Boeddha ‘Ehipassiko’ uitlegt: kom en zie voor jezelf (overigens komt het woord zelf weinig in deze Sutta voor). Ook in lijsten zoals in Dhammapada 364 en in de Triratnavandana recitatie zie je Ehipassiko terug als een der zes kernkwaliteiten van de Leer.
De leer van wedergeboorte is een integraal en wezenlijk onderdeel van het vroege boeddhisme en verbonden met de verschillende fases van ontwaken. Volgens de traditie was het de Boeddha zelf die het mechanisme van wedergeboorte heeft geverifieerd tijdens de nacht waarop hij ontwaakte. In de loop van de geschiedenis verdedigden boeddhisten tijdens debatten de centrale rol van wedergeboorte.
Zijn het de genen of wedergeboorte dat ik zo veel op mijn moeder lijk.
Somewhere over the rainbow. skies are blue.
Take care out-there.
Traditioneel onderwijst het boeddhisme het bestaan van tien rijken van bestaan (realms of being). Er zijn zes rijken van samsara: het rijk van de hellen, het rijk van de hongerige geesten, het dierenrijk, het rijk van de half-goden en het godenrijk.
In het bardo is het geen pretje, er wordt aan je getrokken en verleidingen en verlokkingen zijn niet wat ze lijken.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Erik Hoogcarspel: ‘Zelfs als de Boeddha telkens kon ‘voorpiepen’ bij zijn geboorte, dan nog moet zijn eerste geboorte 4 miljoen jaar geleden hebben plaatsgevonden. Dit is ruim 1 miljoen jaar voordat de eerste mens verscheen op aarde. De getallen kloppen dus niet en de latere toevoeging van de vele hemelen en hellen die we in het Tibetaanse model van de vijf of zes rijken aantreffen, maken de afwijkingen alleen maar groter.’
