Een eerste vraag waar ik lang mee zat was: waarom zou ik mezelf eigenlijk een ‘boeddhistische’ psychotherapeut noemen? Een cliënt vraagt zich toch niet af welk soort therapie hij krijgt, hij wil gewoon iets doen aan zijn probleem? Maar een andere vraag waar ik ook al lang mee zat was: hoe gaat het verder met mijn cliënt nadat we aan zelfinzicht hebben gewerkt? Wanneer hij weer ‘gewoon’ moet overleven in een maatschappij met een immens vacuüm als het over zingeving gaat? Mijn conclusie is dat psychotherapie niet ‘neutraal’ is omdat onze samenleving het ook niet is. Onze levensbenadering wordt voortdurend in de richting geduwd van een technologische, materialistische, individualistische en zelfs concurrentiële visie.
lijden
Uitvaren met een schip dat op zee zal vergaan
Het lijden (dukkha) is niet het centrale idee van het boeddhisme. Geluk (sukha) is een even courant woord in de Palicanon. Ook de eerste edele waarheid is niet meer dan een platitude. Het is een simpele vaststelling. Er is nu eenmaal lijden. Overigens, als dat niet jouw ervaring is dan heb je er weinig boodschap aan. Geen probleem, er zijn nog interessante dingen in de wereld. Niemand zegt dat je de Boeddha moet geloven.
Guy – dhammazaadjes – De pijl
Als je geraakt wordt door een pijl, zo verhaalt de Boeddha in de Sallatha Sutta voel je pijn in dat deel van je lichaam dat door de pijl wordt geraakt. Word je vervolgens op precies dezelfde plek door een tweede pijl geraakt, dan wordt de pijn niet dubbel maar minstens tien keer zo erg.
De verborgen gehechtheid aan ons oorspronkelijke levensverhaal
Tegenwoordig worden we gebombardeerd met, en voortdurend aangemoedigd om een mogelijk trauma te verwerken- dit met een hele reeks boeken, workshops, leringen en online cursussen over traumaherstel van ons vroegere leven en het blootleggen van het spreekwoordelijke gewonde innerlijke kind, begeleid door psychologen, spirituele leraren, alswel door mindfulness, (zg. getrainde) life coaches of zelfbenoemde experts. ‘Loslaten’ van trauma’s, ‘mindful herstel’ en ‘onthecht raken’ zijn de buzz woorden waarmee ons het werk wordt aangeboden dat dringend gedaan zou moeten worden.
B’eter salade met kikkererwten, gegrilde aubergines, granaatappel en croutons
Om stil te staan bij het lijden in Gaza hierbij een recept dat geïnspireerd is op het Midden-Oosten. Bij mijn supermarkt verkochten ze geen ras-el-hanout, dus heb ik zelf maar wat gemaakt. Gangbare ingrediënten zijn piment, bosbessen, kardemom, kaneel, kruidnagel, peper, galangawortel, gember, foelie, nigella, nootmuskaat, zwarte peper en gemalen kurkuma. Aldus wikipedia.
De buste van Schopenhauer
In Schopenhauers tijd, de 19e eeuw, waren nog niet veel boeddhistische- en Hindoeïstische teksten in het Duits, Latijn of Grieks vertaald. Uit wel vertaalde fragmenten van boeddhistische schriftgeleerden stak de jonge Arthur op dat leven lijden is.
Beeldgedicht – verklaprozen
…
Koele beschrijvingen en droge lijstjes
Toen ik voor het eerst boeddhistische teksten las, had ik vooral moeite met het schijnbare fatalisme in gortdroge beweringen zoals ‘het leven is lijden’. Tot ik inzag: het is nuchter gezien toch zo? Het leven is vaak best moeilijk. Dat kon ik pas toegeven toen ik ‘lijden’ leerde vervangen door ‘stress’, het loutere feit dat we allen problemen en ongemakken ondervinden. Dat klonk al veel gewoner. Ook de schijnbaar strenge boeddhistische houding tegenover begeerte vond ik eerst erg veroordelend. Vooral een koele omschrijving als die van onze verderfelijke ‘dorst’ naar genot. Tot ik begeerte en genot leerde vervangen door gewoon ’zich hechten aan.’ We kleven tenslotte vast aan onze behoeften en onze opvattingen.
Afhankelijk ontstaan als hypercausaliteit
De wondere wereld van afhankelijk ontstaan 1: alles, alles, alles.
Vijf oorzaken van het lijden
Zie ze maar eens te vermijden.
Lijden valt niet te vermijden
Waarom één edele waarheid wel genoeg is.
Hoe waar en edel zijn de vier edele waarheden?
Tweeëntwintig ijdele constateringen over de geest door de geest.
Boeddha, dharma – ach
Wiegeliedje.
Hoe je lijden onder de mensen brengt
Dertien tips.
Acht perspectieven op de vier edele waarheden
Hoe edel en waar zijn de edele waarheden? Achtvoudige deconstructie van de vier edele waarheden, gebruikmakend van acht boeddhistische kernbegrippen.
Marc Horemans – Tussen volksboeddhisme en zen
Boeddhisme als leidraad is verschillend voor hen die de monastieke weg volgen en zij die als leek hun leven inrichten volgens boeddhistische principes. Voor de leek is het moeilijk omdat er naast zijn spirituele behoeftes ook nog de beslommeringen van het dagelijkse leven zijn aandacht vergen.
Is de Boeddha voor ons nog wel relevant nadat hij Boeddha werd?
De Boeddha heeft zich altijd tegen het Brahmanisme afgezet, net omdat er té veel (commercieel) ceremonieel was en té weinig interesse in het welzijn van de mensen door vele Brahmanen; welnu het boeddhisme is stilaan in hetzelfde bedje ziek.
Taigu – Dode dharmataal
Boeddhisme heeft iets hopeloos ouderwets, evenals het rooms-katholicisme. Ieder kan uit een historische ontwikkeling van twintig, vijfentwintig eeuwen iets kiezen wat van zijn of haar gading is en op basis van eruit opgedane inspiratie en bijkomende uitleg er op los geloven. Het levert echter nauwelijks levende, eigentijdse literatuur of poëzie op, verbeelding die mensen aanspreekt en grijpt en zich in nieuwe vormen voortplant.
Religie en onzekerheid
Religie moet letterlijk verdiepen en verheffen, door te stellen dat inzichten van binnenuit komen én vanuit het aannemen van een breder perspectief dan dat van ons ego. Religie moet radicaal geweldloos zijn en radicaal eerlijk in het weerstaan aan behoeften die ons klein en bang houden.
VrijdagZindag – Reli-driehoek en Goede Vrijdag
Goede Vrijdag is een goed moment om de Reli-driehoek te toetsen aan het christelijke lijdensverhaal. Welke rol spelen daarin het heilige, het sociale en de verbeelding? En hoe biedt deze specifieke invulling van de driehoek een visie op de problematische overstijgende verschijnselen waar mensen onder te lijden hebben?
Hoe bewust is mijn ethisch handelen?
Boeddha definieerde de drie vormen van lijden als drie obstakels voor geluk. Hebzucht, afkeer en onwetendheid noemde hij bovendien ook ‘vergif voor zowel het verstand als het lichaam.’ Die drie obstakels vormen een ketting en versterken mekaar.
Ego, bron van alle lijden
‘Het ego is de bron van al het lijden. We moeten het ego overwinnen, laten afsterven of doden. Pas als we egoloos zijn geworden, kunnen we gelukkig, wijs en vredig zijn.’ Is dat ook zo?
Nathan – De nieuwe mens
In de hele wereld proberen regeringen het beste ervan te maken voor het volk, de schurkenstaten even hier buitengesloten. Misschien wordt de kwaliteit van drinkwater aangepakt. Of betere wegen aangelegd voor het handelsverkeer. Of gewerkt aan betere ziekenhuizen. En dergelijke. Maar al die landen zetten bij een grote oorlog ook het volk in. Politici hebben twee gezichten.
Bestaat het ego? En wat is het dan?
In mijn ogen ben je alles, dus ook iedere hersenschim. Maar je kunt wel onderscheid hebben, zoals je het verschil behoort te weten tussen een broodje poep en een broodje gezond.