De ruwe bolster als blanke pit, of hoe je van je vooroordelen over zazen en verlichting afkomt.
Dogen
Koan: het is grauw en het broedt op een kussen
Wu! Mu! Piep! Proet! Over de onverslijtbaarheid van spirituele ambities.
Taigu – Het eerdere en het latere
Hisamatsu was een vriendelijke, maar messcherpe man met een karakteristieke witte baard en een leraarsstok. Behalve filosoof verbonden aan een universiteit was hij een natuurtalent in zen. Na een kloostertraining stond hij op en vestigde zich op eigen gezag als zenleraar. Zijn missie na de Tweede Wereldoorlog was het vermolmde Japanse zen ingrijpend te vernieuwen en het toegankelijker te maken voor leken.
De dharma die door ons heen vloeit
Kortom, boeddhisme is niet makkelijk. Je kunt wel hopen dat al het inzicht, samengebald in het moment, in meditatie tot je komt, maar zonder je hersens te gebruiken zou werkelijk inzicht wel eens bij ijdele hoop kunnen blijven.
Eén stap voorwaarts
Oké, er is niets om doorheen te breken, waarom zou ik iets doen?
Dit is het omarmen en vastgrijpen van niet(s) doen .
Dit is het ego vastklampen, een begrip of besef van Ik hoef niks te doen vastpakken.
Mediteren tegen aardbevingen
Jaren geleden, aan het eind van een 8-weken mindfulness training in het ziekenhuis, merkte een van de deelnemers op dat hij sinds het volgen van de training geen spin meer kon doodslaan. Ik was verbaasd en tegelijk helemaal niet verbaasd.
Een goede plek om een tempel te bouwen
Toen de Boeddha eens op weg was met zijn gevolg, wees hij naar de grond en zei: “Dit zou een goede plek zijn om een tempel te bouwen.” De god Indra nam een grasspriet, stak die in de grond en zei: “De tempel is gebouwd.” De Boeddha glimlachte.
Een mateloos verlangen
‘Alles is er en niets ontbreekt’ is een regel die vele zenmeesters hanteren. Het is een heel eenvoudige regel maar van een grote diepgang, die me jarenlang heeft gefascineerd en beziggehouden. Ik voelde hem wel aan, maar begreep het niet. Alles is er, maar we zoeken het in de verkeerde richting en meestal buiten onszelf. Lin-Chi, de grote Ch’anmeester uit de Tang periode zei het al tegen zijn monniken: “Alles is er, maar jullie draven maar rond op zoek naar het Ene”.
Dick – Opnieuw beginnen
In het altijd weerkerende nu is er iets aan het werk. Zullen we dat geest noemen omdat we er geen beter woord voor hebben? Dat wat het leven tot leven maakt? En dat wat zich manifesteert in elk zich ontvouwend moment? Dat wat zich in elk levend wezen toont?
Wat is zenboeddhisme?
Alles is van belang, de buigingen, de tempeldiensten, ceremonies, al deze zaken zijn een vorm waarin je spiritualiteit, je inzicht zich kan ontwikkelen. Net zo als je thee in een kopje kunt gieten en nuttigen.
Dôgen over meditatie en verlichting
‘Een leegmaken van het zelf’, ‘een leegstromen van het subject’: bestaat er een mooier en meer adequate beschrijving van meditatie of zazen? Ook hier is, net als in de westerse mystiek, sprake van een leegmaken. Ook bij zazen draait het, zeker in eerste instantie, om een ‘wegneming van alles’, zoals Plotinus dit leegmaken zo treffend omschreef.
Silent Illumination (1) – Hongzhi’s Stille Verlichting
Hongzhi neemt een belangrijke plaats in in de geschiedenis van de ontwikkeling van ch’an-meditatie. Hij behoorde tot de caodong-school (tsow-dong Chinees; sōtō, Japans) en hij is de belangrijkste voorloper van Dōgen, die de geschriften van Hongzhi mee naar Japan nam. Het was een uitgebreide verzameling van teksten, die alom werden gewaardeerd om de poëtische kracht ervan.
Dick – Juwelenschip
Mijn vroegere vriend Hans Korteweg heb ik, na een halve eeuw van weg geweest, onlangs weer ontmoet. Wat een wonderlijke belevenis.
Taigu – Met voeten in verschillende werelden
Het gebeurt met grote regelmaat bij het slapen gaan. Ik leg mijn hoofd op het kussen, trek mijn dekbed over me heen, en dan opeens begint in mijn bewustzijn het Onze Vader zich te spreken, of zelfs te zingen, terwijl ik mijn lippen niet beweeg.
Dick – Heilig in Mustang
Niet alleen de Himalayagiganten dekken ons elk moment toe met hun heiligheid. Ze waken over ons. We hebben daar geen erg in. Zij ook niet. Wat voel ik als ik dat voel?
Pascal Versavel – een natuurwandeling van Oost naar West
Spirituele beoefening heeft minstens drie dimensies: een innerlijke, een sociale en een ecologische dimensie. In dit artikel verkent Versavel de derde dimensie, met name natuurbeleving, eco-spiritualiteit en natuurmystiek in een aantal religieuze en filosofische tradities.
Dick – Alles is mogelijk
Als je zelf MU wordt, ligt de wereld voor je open. Hou op zeg! Abracadabra van de bovenste plank! Zie je wel dat zen een mistig gedoe is, waar je geen spijker in kunt slaan?
Zitten in verbondenheid – Het onzichtbare zichtbaar
Het altaar is een centrale plek in ons huis en onze leefruimte, die de overgang naar het sacrale markeert en ons herinnert aan onze beoefening. Iedere keer als we op ons kussen plaatsnemen, zijn we ons dat bewust. In het ritueel van de meditatie brengen we dit tot uitdrukking, waarin we ons verbinden met een diepere werkelijkheid en het onzichtbare zichtbaar wordt.
Dôgen over meditatie en verlichting
De wereld zoals wij die waarnemen, is een persoonlijk gekleurde opvatting. Die wereld is lang niet zo stabiel als we aannemen, integendeel: deze wereld ontsnapt ons als zodanig, zolang hij is gevangen in ons hoogstpersoonlijk projectiescherm. Dus het ego is tegelijk onze houvast én onze gevangenis.
Niet-weten als passe-partout: universele verlichting
Deel 12 van een dwaalgesprek in 14 delen over niet-weten als sleutel zonder slot voor de poort zonder poort. (De delen kunnen los van elkaar gelezen worden.)
Dick – lente
‘De geest van de beginner is de geest van mededogen. Als onze geest mededogend is, is hij onbegrensd.’ Mededogend, lees: liefdevol. Elk moment opnieuw.’
Geen verzekeringspolis voor verlichting
Hoezeer Dogen ons de weg ook wijst, zijn tijdgenoot Shinran lijkt meer van het leven in de wereld te hebben begrepen.
Pascal Versavel – een natuurwandeling van Oost naar West
Spirituele beoefening heeft minstens drie dimensies: een innerlijke, een sociale en een ecologische dimensie. In dit artikel verkent Versavel de derde dimensie, met name natuurbeleving, eco-spiritualiteit en natuurmystiek in een aantal religieuze en filosofische tradities.
Michel Dijkstra – De weg naar eenheid bij Eckhart en Dogen
Je kunt wel zeggen dat zowel Eckhart als Dōgen zich kritisch ten opzichte van zijn tijd verhield. Beiden waren eigenzinnig en lazen teksten graag tegendraads om de volgens hen juiste betekenis op te diepen. Van Meister Eckhart is bekend dat hij het met geen enkele van zijn tijdgenoten eens was. Over Dōgen kun je in principe hetzelfde opmerken: hij zag zen als hét boeddhisme en fulmineert regelmatig tegen andere scholen, vooral in zijn late werk.
