Jan Veenendaal, geliefd auteur en schrijver van columns in het BD, onder meer de serie Geen dood, geen vrees, is op 27 november kalm en rustig overleden. Ik vond het een eer en genoegen om met Jan de krant vorm te geven en ben blij hem gekend te hebben.
Columns
Nathan – Wat is er gebeurd met de geestelijke rebellie van de vorige eeuw?
Jiddu Krishnamurti en Osho (Bhagwan) lieten van zich horen. Bekritiseerden de georganiseerde godsdiensten en de politiek in wereld. Nu lijken we een kant te hebben gekozen. We zijn ergens voor of tegen maar niet tegen de gehele georganiseerde godsdiensten en bekritiseren niet alle politici. Zijn we dan zo besmet geraakt? Zoals iemand besmet raakt door drugs, kiest voor softdrugs of harddrugs.
Het jaar 2023 – dag 331 – moordhemel
Hoog, kijk omhoog, daar is de blauwe lucht.
Somewhere over the rainbow skies are blue.
Take care out-there.
Over de Lotus-soetra (slot)
Tot slot nog dit: De Lotus-soetra en eigenlijk alle soetra’s die we kennen, zijn gedateerd. Ze zijn geschreven in een andere culturele omgeving, in een andere taal, voor andere mensen dan de Nederlandse. Tegelijkertijd is de boodschap bestemd voor alle tijden, alle culturen, alle mensen. De vertaling, uitleg, aansporing en realisatie is gelegen in het hart.
Taigu – Kloppen waar geen poort is
Hij keek rond en zag dat het spreekkamertje van binnen geluiddicht was gemaakt. Hij vond het welletjes, besloot hij, stond op en liep naar de deur, maar toen hij de klink vasthad, voelde hij dat deze niet meebewoog. “Nondeju, ik laat me niet opsluiten,” mompelde hij tegen zichzelf. Op dat moment ging het licht uit. In het aardedonker bonkte hij met zijn vuist tegen de deur om aandacht te trekken. Maar al wat hij klopte, er was geen poort die zich voor hem opende.
Guy – dhammazaadjes – Udayabbaya
Observeer alle dingen met dezelfde penetrerende aandacht en aanvaarding. Oefen. Beoefen. Bouw je praktijk systematisch op. Volhardend. Zie de permanente transformatie en mutatie van de dingen. Zie hun futiliteit. Hun vluchtige karakter. En aanvaardt dit proces gelijkmoedig.
Iets over tijd (3) – Aftakelen is van onschatbare waarde
Ik ben zelf ook dichter, en ik heb steeds meer de indruk dat ik in sommige gedichten veel… dichter bij het wezen van de boeddhistische leer kom dan met het veelvoud van woorden dat een column als deze is. Precies doordat ik, net als in een haiku, zo weinig mogelijk woorden gebruik, zet dat mij aan om me diepgaand te bezinnen over hoe één extra woord alles kan ondergraven en doen instorten of alles kan optillen naar een breder perspectief.
B’eter – Zen en Shakshuka
We hebben meer zen nodig in de wereld. Minder oorlog, meer empathie. Minder destructie, meer aandacht voor Moeder aarde.
De liefde volgen die in je is…
De liefde is niet alleen maar zoetsappig. De liefde kan ook snijdend zijn. Snijdend, maar niet gemeen. Zij is er nooit op uit de ander te kwetsen. Liefde is direct contact met de levende werkelijkheid die ons doordringt.
Het jaar 2023 – dag 328 – bedopmaken
Samen, samen, samen, samen.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer
Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?
Ksaf – Iets over tijd (2) – De mythe van het ‘hier en nu.’
Misschien toont mijn tuin het grootst mogelijk perspectief, de open, stralende tijdloze realiteit die alles omvat. Ons geluk én lijden, het geluk én lijden van al wat leeft. Onze geest is in staat om dat allemaal vanaf een sympathiserend afstandje te beschouwen. En ook om te zien wat er op de lange termijn aan de hand is. Dat is de essentie van mediteren, tenminste als we inzien dat mediteren meer is dan stilzitten, dat mindfulness meer is dan stress verminderen. De essentie is een open geest ontwikkelen
Het jaar 2023 – dag 327 – hebmeelij
Ultrarechts en de Nederlanders, alle Nederlanders, niemand uitgezonderd.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Cittanupassana – bewustzijn als grondslag voor oplettendheid
De betekenis van gedachten in gedachten observeren is het herkennen van de onderliggende aard van de gedachte zonder te reageren op de inhoudelijke kant van de gedachte. Bijvoorbeeld bij het aanbreken van de gedachte “het zou leuk zijn om nu met vakantie te gaan”, is de yogi direct bewust dat de geest aan het denken is geslagen; en zonder inhoudelijk verder op in te gaan ziet de yogi dat de gedachte geworteld is in verlangen; dat het een gerichte gedachte is; dat het verbonden is met een aangeleerde zintuiglijke bevrediging, een mentale reactie gekoppeld aan herinneringen van eerdere aangename ervaringen en verwachtingen voor de toekomst.
Ksaf – Iets over tijd (1) – Gestolen tijd
Veel westerlingen associëren stilstaan bij zichzelf met mediteren. Helaas zitten we ook dan vaak gevangen in een vorm: stilstaan bij onszelf als een half uur stilzitten op een kussen. Terwijl stilstaan bij onszelf overal kan, niet enkel op een kussen en ook niet enkel in de rust van de natuur. Het is een levenshouding die we kunnen inbouwen in elk moment van ons leven, als niets dringends of onverwachts ons opeist. Ergens bij stilstaan is niets anders dan mediteren.
Het jaar 2023 – dag 326 – opsporingverzocht
Het bewust belazeren van stemmers zou een misdaad moeten zijn.
Somewhere over the rainbow skies are blue.
Take care out-there.
Nathan – Zijn we God of ontwaakt?
We zijn potentiële boeddha’s maar innerlijk zal je niets vinden. Zoals in het zaadje van een appelboom geen boom zit, als je het zaadje openmaakt, zie je niets, behalve dat zaadje, toch?
Guy – dhammazaadjes – Enkel liefde stilt haat
De Boeddha in de Dhammapada: ‘Haat wordt in deze wereld nooit door haat gestild. Énkel liefde stilt haat. Dit is de natuurwet.’
Het jaar 2023 – dag 325 – doodopafstand
Doden zonder gekend te worden, kennen en gekend worden.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten
Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?
Het jaar 2023 – dag 324 – pieteromzichtig
Ik ben de nieuwe redder des vaderlands.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Ksaf – Vertrouwen en overgave
Ik heb zelf ook lang geloofd dat de prijs voor het gaan van mijn eigen weg eenzaamheid was. Tot ik leerde dat een paar goede vrienden genoeg zijn om zowel authentiek te zijn als me verbonden te voelen. Soms, als mijn verstand en gewoonten niet meer tegenpruttelen, merk ik tot mijn verbazing dat ik me zomaar kan overgeven. Niet alleen maar spontaan, zoals bij een kind, of bij de paar mensen die ik vertrouw, maar ook aan mensen en situaties die ik niet in de hand heb. Soms wordt je bedrogen, maar veel vaker blijken mensen goed te willen doen.
Over de Lotus soetra (47) – alomvattende deugd
Ben en blijf ik dan voortdurend in verbinding met een gemeenschap van mensen die trouw zijn aan …? Dat hangt er maar vanaf hoe je zo’n gemeenschap voor je ziet. Een sangha van louter boeddhisten? Nee. Ben ik geen lid van. En van andere gemeenschappen met speciale regels en zo? Ook niet. Ik heb het in mijn leven wel geprobeerd hoor, ergens bij te (willen) horen, maar ik was of te jong, of te oud, of te weinig dit dan wel te veel dat en soms waren er wat bezwaren tegen zus of voelde men te weinig enthousiasme voor zo. Kortom: ik ben een loslopende pelgrim geworden die niet bij een of ander select clubje hoort. Toch voel ik mij diep en diep verbonden met de grote anonieme gemeenschap van mensen over de hele wereld die het beste voor hebben met alles wat leeft.
Ludo – haiku – spraak
…
