• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Out of the Boeddhabox- de Boeddha wilde helemaal niet dat er van zijn leer een box werd gemaakt – de serie

4 februari 2020 door Marnix van Rossum

Na een lange zoektocht in zowel het Oosten als in de westerse wetenschap, is Marnix van Rossum, psycholoog en meditatiebegeleider, tot de conclusie gekomen dat het vooral (geloofs)overtuigingen en dogma’s zijn die ons belemmeren om vrij te leven en te doen wat goed voor ons is. Hij noemt dit boxen.

Van Rossum: ‘Al tijden erger ik me wat aan een te eenzijdige benadering van het boeddhistisch onderwijs en heb ik zo het vermoeden dat dit hetgeen is waardoor er weinig aansluiting is bij jonge mensen. Die zijn systeem en doctrine moe als je het mij vraagt. Pas geleden was ik weer op een retraite en het ging over de drie karakteristieken. Uitvoerige uitleg over vergankelijkheid, lief bedoeld, fijne sfeer, maar niets over dat dingen ook terug komen en hoe belangrijk het is dingen te creëren. Een heel verhaal over geen-zelf, maar niets over hoe te zorgen voor je ikje en hoe die niet af te keuren. Over compassie, maar niet over jezelf toestaan boos te zijn etc. Ik mis de nuance en merk dat deze benadering mensen niet zozeer wijs maakt, maar eerder volgers creëert. Het zoeken naar wat waar is, is echter juist waarom ik zoveel respect heb voor de dhamma.

Doordat ik ook psycholoog ben zie ik denk ik meer hoe boeddhisme als zijnde een leer met overtuigingen, of boxen, ook een negatief effect kan hebben op de psyche. Ik weet ook genoeg van het boeddhisme denk ik, dat ik kan concluderen dat de Boeddha het dit niet zo heeft bedoeld.’

Wat is een box?

Boxen zijn overtuigingen over wat goed is en wat niet, als het ware ingepakt in een doos. Dat kan zijn over hoe je moet zijn als boeddhist, maar ook als mens, werknemer, of ouder. Hier zijn we ons vaak niet eens van bewust. De werkelijkheid speelt zich echter niet af in een dergelijke begrensde omgeving, maar is voortdurend in beweging, met vele dimensies, grijstinten en ze blijft veranderen. We zijn meer dan een rechtlijnige box.

Boeddha stapte out of the box

De Boeddha, wat we van hem denken te weten, was iemand die niet bang was out of the box te stappen. Eerst door geen koning te willen worden. Hij ging daarin zelfs tegen de normen van zijn familie in. Als asceet die niet at en dronk besloot hij op een gegeven moment beter voor zichzelf te gaan zorgen. Dat was zo buitengewoon op dat moment dat zijn vrienden hem verstootten.

Hij accepteerde ook geen box van anderen. Zelfs toen hij leraar mocht worden binnen een meditatiesysteem en een hele stoot discipelen in zijn schoot geworpen zou krijgen, bedankte hij daarvoor. Uiteindelijk nam hij geen enkele vorm meer aan en bevrijdde hij zich zelfs uit de dwingende omgeving van zijn eigen identiteit, of de identiteit die anderen hem gaven.

Hij besteedde zijn leven, niet om een dogma, of leer uit te dragen, maar vooral om anderen te helpen hun vaste overtuigingen los te laten. Dat kon verschillen per persoon: soms door een vraag te stellen, soms door hen iets te laten doen, of op verschillende onderwerpen te laten mediteren.

Boeddhisme wordt een box

Verlichte geesten krijgen volgers. Zo’n organisatie wordt gebaat bij het in stand houden van een systeem, of een vorm, waardoor een kritische analyse van kernovertuigingen, regels en principes gemakkelijk te wensen zal overlaten. De Boeddha wilde niet dat er een box van zijn leer werd gemaakt. Hij wees bewust geen opvolger aan. Hij noemde de dhamma, een ander woord voor de waarheid die door hem is blootgelegd, de opvolger. Hij wilde dat wij zelf checken wat voor ons werkt. Hij zei ook: mijn leer is als een boot die je over de rivier brengt. Een kist of boxje waarin je kan zitten, die je helpt oversteken, maar die je natuurlijk na het bereiken van die overkant niet blijft meeslepen. En hij zei: mijn lessen zijn als een vinger die naar de maan wijst. Als je de maan wilt zien, blijf dan niet naar mijn vinger staren. Ga af op waar mijn vinger naar wijst. Met andere woorden, neem mijn teksten niet te letterlijk.

Dat gebeurt natuurlijk wel door sommige boeddhistische academici, of trouwe volgers. Boeken worden vol geschreven met ingewikkelde uitleggen over termen, principes en modellen, of het aanhalen van teksten/sutta’s, om duidelijk te maken waarom precies dit boeddhisme ons naar die maan kan laten kijken, of ingewikkelde discussies over waarom de een het wel heeft begrepen en een ander niet. Of over waarom het wel, of juist niet gecombineerd mag worden met andere vormen van healing, spiritualiteit, of therapie.

Het boeddhisme kan natuurlijk bij het verkrijgen van die inzichten wel veel betekenen, omdat het je bijvoorbeeld kan helpen uit de omgeving, jouw en onze boxen te stappen. Over hoe we denken over het leven, wie we zijn etc. Het geeft ons als het ware ietwat bevrijding, dichter bij het boxloze en onze intuïtieve wijsheid zou je kunnen zeggen, maar we moeten oppassen dat we niet in een nieuwe box stappen. Dat is namelijk erg verleidelijk omdat het houvast en richting geeft, in deze nogal complexe wereld.’

In een reeks die de komende weken in het Boeddhistisch Dagblad zal verschijnen bespreekt Van Rossum verschillende boeddhistische begrippen die naar zijn idee te eenzijdig worden gepresenteerd, met als doel om ze beter te kunnen gebruiken voor een weg out of the box en terug naar onszelf/niet-zelf/de kern/truth/how you call it.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Gezondheid, Onderwijs, Pakhuis van Verlangen Tags: boeddhistisch onderwijs, boxen, complexe wereld, houvast, Marnix van Rossum, the box, volgers, vrijheid

Lees ook:

  1. The box, de serie (1) – Stap uit je compassiebox in 8 stappen
  2. The box, de serie (2) – stap uit je vergankelijkheidsbox in 6 stappen
  3. The box, de serie (3) – stap uit je geen zelf-box in 7 stappen
  4. The box, de serie (4) – stap uit je mindfulnessbox in 5 stappen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Henk van Kalken zegt

    5 februari 2020 om 07:53

    Zeer benieuwd. Ik ga niet zover dat ik me erger, maar ik vraag me wel vaak af wat mensen bezielt om de Stroom in te gaan, maar dat niet werkelijk blijken te doen omdat ze zich vastklampen met een bijbels aandoende vasthoudendheid aan de Sutra’s. Als ik niet oppas erger ik me aan ‘Het staat er, dus zo is het.’
    En ik wacht op een nadere uitleg over het zorgen voor het ikje (bestáát dat dan?) en jezelf toe te staan om boos te worden.

    • robq zegt

      5 februari 2020 om 14:06

      Volgens mij is er zeker een ‘ikje’. Hoever je ook gaat in de deconstructie van je ego moet er nog steeds een basis-ego zijn om te vloeien door de maatschappij. Ego-dood is verkeerd denk ik want dat is een pathologie. Edel Maex heeft me dit vroeger als psychiater bevestigd. Evolutie heeft met redenen bewustzijn en ego ontworpen. Helaas is er een overdreven bewustzijn en vooral ego ontstaan in diverse maatschappijen. Dat is ieders vijand. Het is goed leven verlost van tirannie van het EGO. Maar helemaal zonder kan ook niet en is niet wenselijk. Dus voor mijn systeempje blijft er een ‘ikje’ voorradig. Te gebruiken bij noodzaak.

      • Marnix zegt

        6 februari 2020 om 21:22

        kan me hier wel in vinden. Ik vind het ook wat eenzijdig om te spreken over geen ik als de beste manier, zonder het goeie van de ik, of functie goed te begrijpen. En wat is het eigenlijk ik in de directe ervaring? Iets persoonlijks nemen? Geraakt worden? Een herinnering van pijn? Hoe kun je daar het beste mee omgaan dat lijkt me belangrijk. Het is niet zo simpel denk ik.

  2. Henk van Kalken zegt

    6 februari 2020 om 08:14

    Bewustzijn is niet ontworpen. Evolutionair of anderszins. Bewustzijn dat denkt een ikje te bezitten wordt in het Tibetaans Sems genoemd, het gewone bewustzijn. Dat associeert en identificeert en hieruit ontstaat het lijden, samsara. Het ikje is een tijdelijk, vergankelijk, cognitief ontstaan en karma-veroorzakend in elkaar geflanst iets. Het is ontstaan om te overleven, en gekoppeld aan een fysieke existentie, de illusie van een persoonlijkheid oproepend.
    Maar na het sterven valt dit volkomen uiteen en blijft er niets over van wat jij en ik ons hele leven als ‘ik’ gekend menen te hebben.
    Het zuivere bewustzijn daarentegen wordt ontdekt door volledig aanwezig te zijn en is in feite de Oorspronkelijke Staat, die gerealiseerd is, ongeboren en onsterfelijk. In het mahayana is het ‘de inspanning om de bevrijding van anderen na te streven.’ Ego-dood is niet alleen pathologisch, het bestaat niet. Aan ego kun je voorbijgaan zonder iets te doden of levend te houden.

Primaire Sidebar

Door:

Marnix van Rossum

Marnix van Rossum is out of the box meditatiebegeleider en trainer. outoftheboxintoyourcentre.com. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 28 februari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 1 maart 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 3 maart 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 3 maart 2021
    Weten - Niet Weten | Cursus Lotus Trilogie online
  • 4 maart 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Zó ontken je het klimaatvraagstuk óók. Dat kan anders!

gastauteur - 9 februari 2021

De crisis lijkt te groot, te massief om door de massa’s goed begrepen te kunnen worden. Let wel, het staat hier goed, die massa’s mensen zijn niet dom, er is niets neerbuigends bedoeld, maar de omvang van de problemen en de belangenstrijd er omheen zijn dermate groot dat begrip en theorie moeilijk ‘populair’ te maken zijn. Alleen maar roepen dat het ‘heel erg’ is, motiveert ook niet echt. En dan nog de (on)kosten van de benodigde maatregelen, wie draait ervoor op?

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Dick – aandacht is toelaten
  • Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (8) – de boeddhistische kloosterling
  • Mijn (tijdelijke) staat van zijn
  • Ardan
  • Niet-weten is geen metenschap

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens