• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » The box, de serie (2) – stap uit je vergankelijkheidsbox in 6 stappen

The box, de serie (2) – stap uit je vergankelijkheidsbox in 6 stappen

12 februari 2020 door Marnix van Rossum

Na een lange zoektocht in zowel het Oosten als in de westerse wetenschap, is Marnix van Rossum, psycholoog en meditatiebegeleider, tot de conclusie gekomen dat het vooral (geloofs)overtuigingen en dogma’s zijn die ons belemmeren om vrij te leven en te doen wat goed voor ons is. Hij noemt dit boxen. Wat levert het op om out of the box te gaan? En hoe doe je dat? In 6 stappen legt Van Rossum in dit artikel uit hoe dat mogelijk is.

Na jarenlang boeddhistisch onderwijs te hebben genoten, heb ik er een beetje een haat-liefde verhouding mee opgebouwd. Enerzijds gaf het me heel veel, maar aan de andere kant zaten bepaalde dingen me niet lekker. Nu is me duidelijker wat dat is. Naar mijn idee worden boeddhistische taal en concepten soms verkocht als dhamma (waarheid / het pad), maar zijn ze dat in wezen niet. Het gaat er in veel gevallen niet meer om over wat nou waar is, maar vooral wat er precies gezegd is en wie gelijk heeft. Voor waarheid is het als je het mij vraagt juist belangrijk dat je veel disciplines combineert en dat je je niet teveel identificeert met een vorm, taal, gebruik, of visie. Ik heb de indruk dat boeddhistisch onderwijs daardoor mensen kan afstoten en dat kan een gemiste kans zijn omdat het veel te bieden heeft.

De geest is tricky en slim genoeg om bepaalde pijnpunten, angsten, of kwetsbaarheden te blijven vermijden. Dat is niet altijd erg, maar als je persoonlijke psychologie, of iets van therapie, niet samenbrengt met algemeen geldende spirituele begrippen, is er een risico op wat spiritueel bypassing wordt genoemd. Dat betekent dat spirituele thema’s worden gebruikt als vermijdingsstrategie, niet om werkelijk te groeien.

De oplossing die ik wil voorstellen is om beide kanten van dergelijke begrippen te belichten, geïnspireerd door een soort waarheidsstreven.

Wat is de vergankelijkheid-box?

De Boeddha benadrukte het belang van vergankelijkheid.

Bijvoorbeeld: 

‘’Alle samengestelde dingen zijn vergankelijk. Het een komt, afhankelijk van het ander. Ze komen op en vergaan. Komen in wording en verdwijnen, dat is hun natuur. Het loslaten en bevrijden daarvan betekent superieure gelukzaligheid’’

Mahaa-Parinabbaana Sutta (DN16)1.

Dit is natuurlijke een waardevolle les. We krijgen zoveel stress en spanning van het proberen vast te houden aan iets dat sowieso verandert. Vaak uit angst.

Je vraagt je dan misschien ook af, alles is vergankelijk. Waarom is dit een box?

Het risico kan ontstaan dat, als je dit leest, je gaat denken dat loslaten goed is in algemene zin omdat dingen toch vergankelijk zijn. Dan krijg je namelijk gelukzaligheid. Je kunt dan gaan denken dat vasthouden verkeerd is, of dat je niet goed bezig bent als je moeite hebt met verandering. Terwijl vasthouden, of willen vasthouden, niet altijd verkeerd hoeft te zijn.

Het woord vergankelijk heeft voor veel mensen een wat negatieve betekenis in de zin dat het iets kan oproepen- zoals eten dat bederft, of een lichaam dat sterft, maar verandering kan ook heel positief zijn.

Waar het mis kan gaan is als we bewust of onbewust gevangen worden in een goed en fout situatie. Dus vergankelijkheid zien, beseffen en snappen is goed. Mensen gaan denken dat hechten niet goed is en je zou moeten loslaten. Dat kan maken dat je rigide alles op dezelfde manier wilt doen en wilt zien en dan eigenlijk minder goed het juiste kan doen, op het juiste moment. Het kan leiden tot onderdrukken van gevoelens, van willen vasthouden, of verdriet. Of bepaalde gevoelens vermijden. Stel iemand gaat dood en je denkt, ach alles verandert toch. Dat kan een behulpzame gedachte zijn, maar ook maken dat je de pijn van het gemis niet echt aangaat.

En is vasthouden werkelijk fout? Is dat altijd zo?

Als je je niet leert hechten in je opvoeding dan ontstaan er psychische stoornissen, zogenaamde hechtingsstoornissen. Doordat we onze wereld willen controleren leven we nu in huizen, kunnen we het weer voorspellen, etc. We hebben veel te danken aan het feit dat we als mens onze omgeving willen controleren. Als we dat afkeuren, dan keuren we misschien juist af waarin we zo bijzonder zijn.

Ik noem vergankelijkheid geen box, maar de manier waarop je er erover denkt kan een box zijn als het te eenzijdig is. Met duidelijke grenzen van goed en fout. Je kiest ervoor zo te leven en te snappen dat alles vergankelijk is. Je wilt er meer over weten, gaat naar praatjes luisteren en boeken lezen. Waarom? Waarschijnlijk omdat je er iets van hebt geproefd dat fijn is. Als je denkt aan vergankelijkheid dan hoef je je misschien minder druk te maken over dat dingen veranderen. Heerlijk, vertel me meer. Zo kan ik leren loslaten en kom ik van mijn moeilijkheden af. Zo denk je misschien. Je denkt je weg gevonden te hebben. Maar naar mijn idee zit je dan juist gevangen in een nieuwe box en ben je niet meer bezig met het onderzoeken naar wat waar is, zoals de Boeddha dat kenmerkte.

Wat zie je met betrekking tot de boxen om je heen gebeuren?

De overtuiging dat alles toch veranderlijk is kan er in hebben bijgedragen dat ik dingen in mijn leven niet ben aangegaan. Ik heb enorm veel gehad aan het kloosterleven, maar ben me op een bepaalde manier ook gaan verbergen en vluchten in kloosters. Me gaan bezighouden met loslaten en verlichting, terwijl de uitdaging misschien meer lag in het durven hechten, intieme relaties aangaan en de gevoelens die daarbij horen aan te gaan.

Ik wil misschien ergens ook niet alleen maar loslaten, maar ook dingen doen in de wereld. Iets opbouwen en betekenen. Ik ben er achter gekomen dat het belangrijk is dergelijke gevoelens serieus te nemen, omdat ze lijken voort te kunnen komen uit een soort zielsmissie. In plaats van een idee in mijn hoofd over hoe het moet, wat goed is, te laten voortleven.

Het zou dus kunnen dat het richten op vergankelijkheid op een te eenzijdige manier, juist maakt dat het een vluchtmechanisme in stand houdt. Dat je maar alles moet accepteren en loslaten en daardoor gevoelens van boos zijn gaat veroordelen, of negeren. Hierdoor kun je minder makkelijk jezelf zijn.

Je ziet dan niet dat je misschien wel een heel fijn en mooi persoon bent maar dat je moeite hebt met loslaten. Dat het juist betekent dat je veel liefde in jezelf hebt. Je wilt immers niet dat bepaalde dingen veranderen waar je van houdt. Dan ben je toch ook een mooi persoon?

Ik denk dat het goed is je boxen te herkennen, omdat je soms out of the box moet durven denken, om beter te weten wat voor jou goed is op een bepaald moment. Op deze manier kun je meer leven vanuit jouw diepere behoefte.

Alles heeft voor- en nadelen

Nadenken over vergankelijkheid heeft veel voordelen. Je kunt dingen makkelijker accepteren en meer rust krijgen. Je maakt je misschien minder nodeloos druk om zaken die er minder toe doen. Als je beseft dat alles zo voorbij kan zijn, dan ga je je leven misschien nuttiger besteden aan dingen of personen die werkelijk belangrijk zijn. Je hebt minder last van spanning en stress van het willen controleren en kan dus meer leven met overgave.

De nadelen zijn nu al genoemd. Maar wat levert het op om out of the box te gaan?

De box geeft richting en houvast, maar kun je werkelijk vrij ademen als je constant op je hoede bent of je het wel goed doet? En als je baalt van jezelf als het niet lukt?

Als je dat hele knellende principe loslaat en beseft dat er geen goed of fout is, in algemene zin, dan mag je je verzetten waar je je tegen wilt verzetten, of loslaten van iets dat voelt dat losgelaten mag worden. Op het juiste moment.

Je ervaart de dingen dan minder door concepten, maar meer directheid. Daardoor leer je meer van je ervaringen. Je kunt ook meer jezelf zijn.

Oude onderdrukte gevoelens kunnen dan wel boven komen. Dat kan lastig zijn, maar geeft je vaak ook meer een gevoel van verbondenheid met jezelf. Het leven doet je groeien en leren, maar als je vasthoudt aan boxen dan belemmer je een soort natuurlijk groeiproces.

Stappen die je kunt zetten om out of the box te komen:

  1. Welke dingen wil je niet kwijt? Schrijf de dingen op die je niet kunt of wilt loslaten. Zeg vervolgens een aantal keer tegen jezelf dat je een lief en goed persoon bent omdat je wilt vasthouden. Dat is ook liefde en zorg namelijk. Het moet niet iets zijn om jezelf op af te rekenen.
  2. Wat is het bewijs dat alles wel verandert? Dat zijn ook feiten die belangrijk zijn om goed te overwegen.
  3. Schrijf de dingen op waarvan je blij bent dat ze terugkomen. Dat alles vergankelijk is, is maar één kant van het verhaal. Er zijn ook vele cycli van dingen die terugkomen. Het leven is ritme, na nacht is er dag, de seizoenen wisselen elkaar af, je ademt in en uit, op feestdagen zie je vaak dezelfde mensen en zou er leven zijn na dit leven? Wat vindt jij mooi dat terugkeert?
  4. Schrijf op wat je lastig vindt dat terugkeert. Ook oude gevoelens, thema’s en reacties en gebeurtenissen keren terug die niet prettig zijn. Veel moeilijke gevoelens hebben we al sinds onze jeugd. Die blijven terugkomen.
  5. Wat kun je actief doen tegen de vervelende dingen die terugkomen? Therapie kan goed helpen voor moeilijke gevoelens, of tegen die gevoelens praten alsof je tegen een kind praat. Zo help je jezelf te groeien in plaats van dat je jezelf afkeurt om iets. Er zijn tegenwoordig hiervoor zoveel hulpmiddelen. We leven in een unieke tijd met talloze methoden, voor ieder wat wils. Je zou gek zijn als je hier geen gebruik van maakt. Je kunt de hele dag tegen jezelf zeggen dat alles verandert, maar verandert dat diepere gevoelens werkelijk? Het is belangrijker dat je inzicht hebt in waarom je iets vasthoudt, dan dat je vindt dat je moet loslaten.
  6. Doe waar je blij van wordt! Waar je je voor wilt inspannen. Het is essentieel om je af en toe terug te trekken in een retraite, om dieper tot jezelf te komen, tot je hart en dat gebeurt veel te weinig, maar ik denk niet dat we op aarde zijn, puur en alleen om ons af te zonderen en los te laten. Ik raad je aan meer vanuit je gevoel te doen. Voor de een kan dat iets maatschappelijks zijn, voor de ander iets bedrijfsmatigs, of iets met natuur, met mensen / kinderen. Ieder persoon is anders, heeft andere talenten, kan en wil iets anders betekenen in de wereld.

 

Deze tekst kwam tot stand met medewerking van Myriam Baaten.

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Gezondheid, Onderwijs, Zorg Tags: boxen, cycli, gevoel, groei, hechten, jeugd, Marnix van Rossum, Myriam Baaten, out of the box, verandering, vergankelijkheid

Lees ook:

  1. Out of the Boeddhabox- de Boeddha wilde helemaal niet dat er van zijn leer een box werd gemaakt – de serie
  2. The box, de serie (1) – Stap uit je compassiebox in 8 stappen
  3. The box, de serie (4) – stap uit je mindfulnessbox in 5 stappen
  4. The box, de serie (6) – Out of the box, een vormloze vorm

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Marnix van Rossum

Marnix van Rossum is out of the box meditatiebegeleider en trainer. outoftheboxintoyourcentre.com. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

31 jan
Boeddhisme en meditatie
31 jan 23
31 jan
Vipassana meditatie Rotterdam
31 jan 23
Rotterdam
01 feb
Dagstart met meditatie en Kum Nye yoga | Gratis proefles | Online
1 feb 23
01 feb
Online Lezingenserie 'Spirituele wetenschap - De nieuwe wetenschappelijke mentaliteit (1)
1 feb 23
01 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
1 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Kan je jezelf dom leren?

    Rob van Boven en Luuk Mur - 5 januari 2023

    We hebben twee hersenhelften en deze hebben ieder een eigen manier om de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft (R.H.) beleeft de werkelijkheid rechtstreeks en de linkerhersenhelft (L.H.) maakt zich een voorstelling van de wereld en probeert vanuit die voorstelling de wereld te begrijpen. De wereldbekende psychiater en filosoof Iain McGilchrist* heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de (samen)werking van deze twee asymmetrische hersenhemisferen te onderzoeken.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 31 – handenschuddenenzwaaien
    • Protest Tibetaanse studenten tegen Amerikaans bedrijf
    • De oorlog die zo dichtbij woedt
    • Je bent goed zoals je bent…
    • Een ander hoofd…

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens