Hoe meer je verbinding ervaart met de stroom van het leven die nooit begon en nooit eindigt, hoe makkelijker je kan loslaten en in alle rust kunt sterven.
Ernst Kleisterlee.
Op vrijdag 23 augustus zijn Ernst Kleisterlee en Jancees Brinkers van hospice De Liefde te gast in het boeddhistisch centrum Ehipassiko in Deurne, Vlaanderen.
Kleisterlee: ‘‘We sterven iedere dag een beetje. Zo wennen we alvast aan de grote dood die op ons wacht. Iedere verloren illusie, iedere vriend en vriendin die ons verlaat, de kinderen die het huis uitgaan, de baan die we verliezen, onze ouders die ons ontvallen: elk afscheid is een beetje sterven.
Al dat verlies heeft ook een positieve kant: verliezen geeft vrijheid. Vrijheid om te ervaren dat de stroom van het leven gewoon doorgaat. Vrijheid omdat de onmisbaar gewaande geliefde langzaamaan opgaat in de mist van de tijd. Vrijheid om opnieuw te kiezen voor wat écht belangrijk is. Vrijheid van oude verplichtingen.
Veel stervensbegeleiders die ik opleid vertellen over de ervaring van ‘heiligheid’ die ze bij een sterfbed hebben. De ervaring dat al het ‘gedoe’ wegvalt. Een sterk gevoel van verbinding met het onzegbare. We hebben een heel leven om in het reine te komen met de dood. Hoe dichter we bij die laatste drempel komen, hoe groter de ervaring van loslaten, vrijheid of van ‘doodloosheid’ zoals de Boeddha het noemde.
In de boeddhistische traditie waartoe ik mezelf reken worden we sterk aangemoedigd de onontkoombare realiteit van onze dood onder ogen te zien. De Boeddha zette zijn monniken aan om te mediteren op vergankelijkheid.
Denk eens na over wat je al ontvallen is. Stel je eens voor dat alles wat je nu nog lief is wegvalt. Ja, dat doet pijn. Deze pijn van gehechtheid kunnen we overstijgen. Door contact te maken met de Leegte die ons gebaard heeft en ook weer zal opnemen. En dat is niet erg. Dat is prachtig.’
Hospice ‘De liefde’ opent haar deuren op 1 november 2019 in Rotterdam. Het is een plek voor stervenden die werkt vanuit boeddhistische inspiratie. De eerste in het Nederlands taalgebied. Ze wil mensen in hun laatste levensfase een thuis bieden vanuit evenwicht, rust, leegte van geest, stilte en liefde. Hospice ‘De Liefde’ leidt daartoe vrijwilligers op.
We komen vaak slecht voorbereid aan in onze laatste levensfase. Tijdens onze actieve jaren denken we liever niet na over onze dood. De cultuur waarin we opgroeien moedigt ons aan ervaringen van vergankelijkheid zoveel mogelijk te ontkennen, en dat geldt in verhoogde mate voor de voorstelling van onze dood. Dat betekent voor veel van ons, dat we in die laatste levensfase onvoorbereid beginnen aan wat misschien het meest ingrijpende veranderingsproces in ons leven is. Dan komt die fase makkelijk in de greep van angst, paniek of depressie, en komen we op een manier aan ons einde, die naar is voor onszelf en voor de mensen die we achterlaten. Dan kan het lijden heel groot blijken.
Ernst Kleisterlee is 65 jaar oud, en mediteert sinds 2000. In 2004 nam hij toevlucht bij (acharya) Han de Wit, bij wie hij in 2005 ook de bodhisattvagelofte aflegde. Hij is nu Vajrayana-student in de Shambhala-traditie. Hij is getrouwd, heeft een volwassen zoon, en had een loopbaan als leidinggevende bij gemeenten. Hij is nu gepensioneerd en zet zich als vrijwilliger in voor de realisatie van het eerste hospice op boeddhistische inspiratie in Nederland.
