Stel je voor dat je morgen op het werk aan je collega’s enthousiast gaat vertellen over je ervaring van zelfloze liefde. Laat ons hopen dat het bij meewarige blikken blijft. Maar ook als je het als kind aan je mama probeert te vertellen, of aan je vriendjes. Zo krijgen mensen ‘eelt op de ziel’ en vergeten ze de vanzelfsprekendheid van deze ervaring.
Edel Maex
Boeddhistisch filmfestival Antwerpen
Komende zondag is het zover. Het eerste boeddhistisch filmfestival in België vindt plaats in De Roma in Borgerhout. Alle boeddhistische families zijn vertegenwoordigd.
Het teken van een groot man
Het ‘teken van een groot man’ is boeddhistisch jargon voor de lichamelijke kenmerken van de Boeddha. Volgens Indiase overlevering vertoont een groot heerser of een grote religieuze leider dat al bij de geboorte door een aantal lichamelijke kenmerken.
Met zestien in bad…
Zodra we denken iets bereikt te hebben zijn we er, enkel alleen daardoor al, mijlen ver van verwijderd. Zodra ik denk dat mijn zelf weggevallen is, zit ik daardoor alweer in een constructie van mijzelf gevangen. Er is geen bereiken en geen niet bereiken. Er is enkel dit.
Edel – De hond en zijn boeddhanatuur
Wat brengt deze filosofische discussie ons op? Eerlijk gezegd, niets. We kunnen eindeloos blijven doorgaan over boeddhanatuur, over leegte en nondualiteit, het brengt ons geen stap dichter bij bevrijding.
Het wegvallen van het zelf
Niets heeft een vaste essentie, ook wijzelf niet. We hebben wel de neiging aan alle fenomenen een vaste essentie toe te schrijven. Blijkbaar is het moeilijk functioneren zonder te doen alsof.
Mag het iets minder?
Het westers boeddhisme is een bravoure-religie geworden. Het moet altijd meer, sterker, intenser. Mag ik een lans breken voor het gewone?
Mindfulness behoeft boeddhisme als context
Leidt mindfulness van zichzelf tot het ontwikkelen van compassie en is dat voldoende? Of heeft mindfulness boeddhisme nodig als context?
Overdracht van verdienste, maar welke?
In het prille westerse boeddhisme zit het bereiken er weer goed in. We zijn in de ban van de zelfverbetering. We verwachten vooral veel van meditatie. De meeste van die verwachtingen, inclusief de verlichting, hebben daarenboven nog maar weinig met boeddhisme te maken maar zijn louter westerse fantasie en naïeve pop-psychologie.
De volheid van de traditie
Als de Dalai Lama in zijn boek Vrij van religie mindfulness aan de massa’s aanprijst, dan komt dit volgens mij omdat hij mensen tot een vorm van ‘Zivilreligion’ wil brengen: laagdrempelige ‘seculiere’ volksreligie opgebouwd rond compassie en andere gedeelde waarden.
Wij
Ik maak er voor mezelf een punt van om in iedere mindfulnessgroep die ik start, bij het openingsrondje iedereen expliciet en gemeend welkom te heten. Daarmee is, van in de eerste minuten, alles al gezegd.
Durven boeddhist te zijn
Aan Thich Nhat Hanh werd ooit de vraag gesteld of hij zenboeddhist was. Hij bleef enige tijd stil. Toen antwoordde hij: “Als ik ja zeg, dan geef ik mogelijk voedsel aan het beeld dat u hebt van een zenboeddhist. Als ik nee zeg, dan doe ik onrecht aan de traditie waarnaar ik leef.”
In onze zengroep kwam de vraag op: ‘zijn wij nu boeddhisten?’
‘Willen wij het etiket boeddhist op onszelf plakken?’ Er was een gedeeld aanvoelen dat de identiteit boeddhist ons niet lekker zat.
Een kostbaar kleinood
Een inleiding in het boeddhisme kruist mijn weg. Het is de vrucht van een gelukkige pen.
Als een bende idioten
Terwijl op hoog niveau processen gevoerd worden over misdaden tegen de menselijkheid, zien we in onze onmiddellijke leefomgeving de menselijkheid uit de common sense wegglippen.
Verjaarsbijeenkomst Han de Wit
Dr. Han F. de Wit, leerling van Chögyam Trungpa Rinpoche, richtte in 1977 in Amsterdam het eerste Shambhalacentrum van Europa op.
Verhalen
In de hymne van Rahulabhadra spreken we Prajnaparamita aan als een jij. We personifiëren haar. Personificatie wil zeggen dat levenloze dingen of abstracties worden voorgesteld als levende wezens. We doen dit heel vaak, zelfs als we zeggen ‘de zon komt op’ personifiëren we haar. In werkelijkheid doet de zon helemaal niets.
Edel Maex – Natuurlijk
De Boeddha was een kind van zijn tijd en leefde in dit wereldbeeld. Toch komt hij uit de oudste teksten naar voren als een bijzonder pragmatische natuur, niet bereid om iets aan te nemen wat niet zintuiglijk waarneembaar was. We gaan er van uit dat de Boeddha in reïncarnatie geloofde maar hij was vooral een scherpe criticus van de gangbare opvattingen hierover.
Edel Maex: Lof der onzekerheid
De middenweg is voor iedereen toegankelijk. We moeten niet wachten tot we doodgaan om dood te gaan. Kijk naar onze meditatiepraktijk. We gaan zitten met een milde open aandacht. We sluiten niets uit, we houden niets vast, we weten niet wat er gaat komen. Soms is er rust en vrede, soms vliegt de angst ons aan.
Boeddhisme en de anti-moderne reflex
Als ik de historicus in mij aan het woord laat, dan mag ik misschien opmerken dat de discussie over de anti-moderne reflex geen nieuwe is. In de geschiedenis zie je vaak een vreemde dialectiek aan het werk.
Nieuwlichter en uitleggers: De dharma is niet modern of oud
Een religie is niet wat de stichters ervan bedoeld hebben of wat er in de teksten staat, maar wat de beoefenaars er mee doen. Voor alle moslims die ik ooit gesproken heb is de Islam een religie van barmhartigheid en vrede.
Totally Knurd
Ooit bang geweest om te gaan zitten? Ooit angst gevoeld als je vertrok op een retraite? Ooit het gevoel gehad: ‘vandaag niet, nu liever een borrel’? Ooit gedacht: ‘dit is te veel om toe te laten, dit durf ik niet aan’?
Edel Maex: Reality check
Getuigen van Prajnaparamita is handelen. Het is niet iets heel bijzonders doen. Het vraagt niet om heldendaden, meestal toch niet. Het drukt zich uit nu op deze plek. Dat maakt het meestal heel banaal.
Mediteren in een medische scanner
Een dankzegging. “Dank u voor deze nieuwe morgen, dank u voor deze nieuwe dag,” leerden wij vroeger zingen voor onze eerste heilige communie. “Dank u, dat ik met al mijn zorgen bij u komen mag.” Dat aspect kleeft Amida naar mijn gevoel ook enigszins aan, en dat raakt weer een gevoelige zensnaar. Sudhana. Dit is de plaats.
