• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Wat je hart vervult, lessen van Priscilla.

Wat je hart vervult, lessen van Priscilla.

14 mei 2013 door Edel Maex

Priscilla heet ze. Een jonge vrouw die op de Galapagos werkt als natuurgids, op de plaats waar Darwin zijn belangrijke observaties deed. Waarom ze dit doet? Omdat haar familie in financiële problemen zat heeft ze een opleiding gevolgd. Nu heeft ze een inkomen. Of ze veel over Darwin geleerd heeft? Zeker. Wat ze er van vindt? Oh, de evolutieleer gaat wel over die schildpadden hier, maar niet over ons, over de mens. Nee, dat is in tegenstrijd met wat er in de kerk verteld wordt. En dan zegt ze: ‘Het scheppingsverhaal gaat over het hart, over datgene wat je ziel vervult en dat vind ik veel mooier dan de evolutieleer.’

Dit gesprek komt uit de documentairereeks waarin een aantal wetenschappers en filosofen de reis overdoen die Darwin met het zeilschip Beagle maakte. Het is de programmamakers er duidelijk om te doen om een effect te creëren van: hoe is het in godsnaam mogelijk?

Maar in alle eerlijkheid, ik vind dat Priscilla hier een punt heeft. Laat er geen misverstand over bestaan: ik ben een door de wol geverfde darwinist. Daar gaat het niet om. Maar wat met datgene wat je hart vult? Of in een meer boeddhistisch jargon: wat het leegmaakt of opent? Ik vertaal het boeddhistische shunyata liever door openheid dan door leegte. We spreken tenslotte ook over een open plek in een bos en niet over een lege plek. Zie je maar weer hoe glibberig taal is.

Het is natuurlijk dood en doodzonde -ook glibberig taalgebruik- dat wetenschap en religie zo tegenover elkaar gezet worden. Wetenschap en religie zijn in het Westen sinds het einde van de middeleeuwen in een, in mijn ogen, ridicule strijd gewikkeld.

Waarom toch? En waarom wetenschap en religie en niet bij voorbeeld wetenschap en kunst? Het probleem zit blijkbaar in het feit dat beide claims menen te kunnen maken over de werkelijkheid. En die claims spreken elkaar tegen. ’De aarde is het middelpunt van het heelal’. ’Niets van, de aarde draait om de zon.’ Er zijn zelfs brandstapels aan te pas gekomen.

De ruzie over het zonnestelsel hebben we ondertussen bijgelegd. Maar ik heb ooit een hoog oplopende ruzie meegemaakt tussen een filosoof-theoloog en een filosoof-wetenschapper over de vraag of het leven al dan niet puur toevallig ontstaan is. Zo emotioneel en heftig dat ik achteraf niet anders kon dan tegen het hooggeleerd filosofisch gezelschap opmerken: ‘Dat niemand mij nog komt vertellen dat filosofie over de rede gaat.’

Waarom willen sommige religies zo nodig de wetenschap tegenspreken? En waarom willen sommige wetenschappers zo nodig hetgeen iemands hart vervult naar de prullenbak verwijzen? En blijkbaar doen ze daar allebei even emotioneel over.

Waar ik van gruwel is een koude wetenschap die de werkelijkheid ‘onttovert’ en die mensen een gevoel van totale zinloosheid wil aanpraten. Met in haar kielzog een neoliberalisme dat enkel nog op winstbejag uit is.

Waar ik van gruw is een fundamentalistische religie die meent de mensen te kunnen zeggen wat ze moeten geloven, welke kleren ze moeten dragen, wie vriend en wie vijand is, wie de wijsheid in pacht heeft en aan wie ze zich moeten onderwerpen. Ik kijk hiermee even goed naar het boeddhisme als naar iedere andere religie.

Waar ik van droom is een middenweg. De notie van de middenweg is een van die mooie dingen in het boeddhisme. Het moet niet óf-óf zijn. Er is een derde weg die beide overstijgt. ‘Tertium datur’ zou je tegen een filosoof kunnen zeggen.

Voor mij is zen, zoals ik het ooit geleerd heb, de mooiste expressie van die middenweg. Let wel: voor mij. Voor iemand er weer een algemeen geldende wetmatigheid probeert van te maken.

Waar ik van droom zijn plaatsen waar je kunt komen zitten, samen, in stilte. en je hart openen. Waar je kunt komen zitten met de bereidheid om even alle willen en niet willen, alle weten en niet weten achterwege te laten. Niet om daar te blijven maar om van daar uit weer de wereld in te stappen, en te willen en te weten. Om in ons levensonderhoud te voorzien. Om te doen wat nodig is. Misschien om wetenschap te bedrijven, of iets anders. Om te leven.

Veel is daar niet voor nodig. Geen geloof, geen moeilijke theorieën, geen vreemde gewaden, geen verlichte meesters. Enkel het verlangen om dat te doen en voldoende vertrouwen in dat verlangen om het een plek te geven.

Daar droom ik van.

  • ‘leven in de maalstroom’ blog

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Edel Maex, Mindfulness, Zen Tags: Edel Maex, galapos, hart vervult, priscilla

Lees ook:

  1. Wat je hart vervult, lessen van Priscilla.
  2. Ondoorgrondelijke stilte
  3. Edel Maex – niets bijzonders
  4. Mindful wakker liggen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Jules Prast zegt

    14 mei 2013 om 12:18

    “Ik vertaal het boeddhistische shunyata liever door openheid dan door leegte. We spreken tenslotte ook over een open plek in een bos en niet over een lege plek,” zegt Edel. Dit spreekt me zeer aan. Opnieuw een prachtig, roerend artikel!

  2. Connie Franssen zegt

    14 mei 2013 om 12:53

    Zo is het! Een zeer persoonlijk pad gevoed door verlangen. Mooi te lezen dat de glibberige taal voor jou geen valkuilen oplevert. Dank je wel.

  3. Frank Dries zegt

    14 mei 2013 om 13:51

    Inspirerend, dank je. Direct daarna: welke vorm zou deze droom een kans bieden?

    ‘Tertium datur’: De wet van de uitgesloten derde of van het uitgesloten midden, ook wel tertium non datur (Lat., “een derde is niet gegeven”), is een logische wet die inhoudt dat iedere uitspraak waar of onwaar is; een andere, derde, mogelijkheid is er niet. De ‘uitgesloten derde’ is dus iedere andere denkbare waarheidswaarde.

  4. Joop Romeijn zegt

    14 mei 2013 om 15:01

    Je vertaalt ‘shunyata liever door openheid dan door leegte , Edel. Dat mag natuurlijk, maar dan zou ik er naast de term ’tertium datur’ (mooie vondst trouwens) nog eentje naast willen zetten: ‘horror vacui ‘, de angst voor de leegte.
    Die angst heeft ook gemaakt dat men ooit ‘shunyata’ heeft ingevuld met en als ‘Boeddha-Natuur’.
    Volgens mij eindigen we toch weer met de notie om de leegte de leegte te noemen.
    Wat is er trouwens tegen ‘moeilijke theorieën ‘?

  5. Tom zegt

    14 mei 2013 om 19:57

    Ik heb een aantal afleveringen met de Beagle gezien op BBC.
    Daarnaast kijk ik oa ook naar Ancient Aliens op History Channel. Dan weet je helemaal niet meer of de scheppingstheorie nog wel stand houdt. Maar aan de andere kant wordt net zo hard (onderbouwd) geknaagd aan de evolutietheorie. Ik hoop de waarheid niet meer bij leven te leren. Het is nl. zo lekker om de ene keer over dit en de andere keer over dat de fantaseren en dan met een voldaan gevoel het bed in te stappen en te dromen. Na dit stuk van Edel heb ik nog meer om over te fantaseren en over te dromen. Wat een mooi stuk Edel, dank je wel!

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Dick – Workshop in de ruimte
  • Halte Hertenkamp – Bevrijd je, de lach zal je nooit meer verlaten
  • Pleidooi voor verwondering
  • haiku
  • Geen dood, geen vrees (34) – Diep kijken

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens