Het Theravadaboeddhisme in Myanmar (voorheen Birma) bevindt zich in een pijnlijke situatie. Het probeert op te krabbelen na decennia militaire dictatuur, na internationale isolatie en na voortdurend etnisch geweld. In dit artikel een schets van de geschiedenis van dit land in de achtertuin van China en een indruk van de invloed van de Sangha.
Onwetendheid wieden
Tegenwoordig is de Boeddha bekend als stichter van een wereldreligie, misschien van een filosofie of van een levenswijze. Blijkbaar zijn we het wantrouwen vergeten waarmee Europeanen hem eeuwenlang hebben bekeken: een door heidenen vereerde afgod.
Thailand: dertien staatsgrepen in een dozijn
De moderne geschiedenis van Thailand is roerig, gekenmerkt door militaire staatsgrepen, twaalf of dertien sinds 1932. Dit artikel gaat met grote stappen door die geschiedenis heen en staat stil bij de rol van het boeddhisme.
Sri Lanka: eiland van lijden
De naam Sri Lanka (voorheen Ceylon) betekent ‘prachtig eiland’, maar de moderne historie van dit tropische, multi-etnische en -religieuze land toont een beeld van diep menselijk lijden. In grote lijnen schetst dit artikel de recente geschiedenis van deze voormalige Britse kolonie.
‘Het is een eer om mensen op weg te helpen’
Raoul Destrée is al veertien jaar (in 2020 30 jaar) zenleraar in Den Haag. Hij studeerde in 1986 af als psycholoog aan de Universiteit van Leiden met als specialisatie onderwijskunde en suggestologie. Mensen op weg helpen, daar gaat het hem om.
‘Het lijkt erop dat het christendom je helemaal opeist’
Het eerste World’s parliament of religions van 1893 in Chicago was de officiële start van het wereldwijde interreligieuze gesprek. Dit congres werd weliswaar getalsmatig gedomineerd door verschillende Engelstalige protestants christelijke afgevaardigden. De enkele boeddhistische deelnemers weerspraken met succes de heersende opvatting dat het boeddhisme afgoderij, nihilistisch en onmaatschappelijk zou zijn.
Het raadsel van de SS-expeditie van Ernst Schäfer naar Tibet 1938/39
De Duitser Ernst Schäfer, avonturier en zoöloog leidde in 1938/39 een SS-expeditie naar Tibet. In augustus 1939 keerde het team terug naar de Heimat, vlak voor de inval van nazi-Duitsland in Polen op 1 september. Door de oorlog raakte de expeditie in vergetelheid. Velen dachten dat de expeditie op zoek ging naar de oorsprong van het ‘arische ras’.
Het pad van een heer van stand
Om zich te beschermen tegen de hebzuchtige omwereld wonen de Bovenbazen, negen in aantal, in de Gouden Bergen, omringd door wolfsklemmen en schietijzers. Deze ‘bovenste tien’ leiden een kommervol bestaan en verpozen zich met het ruilen van hun aandelenpakket.
Wetenschapper en bhikkhu Analayo over wedergeboorte
De leer van wedergeboorte is een integraal en wezenlijk onderdeel van het vroege boeddhisme en verbonden met de verschillende fases van ontwaken. Volgens de traditie was het de Boeddha zelf die het mechanisme van wedergeboorte heeft geverifieerd tijdens de nacht waarop hij ontwaakte. In de loop van de geschiedenis verdedigden boeddhisten tijdens debatten de centrale rol van wedergeboorte.
Allerwege blijdschap
Zijn de boeken Een wereld in crisis van Jiddu Krishnamurti en Aquarius Nu! van Marilyn Ferguson en Wakker worden met de Boeddha van Frans Goetghebeur, op één lijn te plaatsen met De Blijdschapper, een Bommelverhaal uit 1970? Maarten Toonder is geen spiritueel leider, maar hij gaat dieper dan je denkt.
Jezus en Boeddha samen op vakantie
Wanneer het duo zonder geld komt te zitten, zegt Jezus tegen de Boeddha dat hij hem maar moet verkopen. De zoon van God zegt: ‘Blijkbaar kun je voor mij op zijn minst dertig zilverlingen krijgen.’
Geweld tegen de Boeddha
Op de Tweede Kerstdag 26 december 2004 veroorzaakte een tsunami in Zuid en Zuidoost-Azië een ramp met 225.000 doden en 1.7 miljoen ontheemden. Deze natuurramp trof 14 landen en was de dodelijkste sinds 1900. Waarom zien sommige boeddhisten deze ramp toen als karmische vergelding?
Is dit al dat er is, mijn vrienden?
Traditioneel onderwijst het boeddhisme het bestaan van tien rijken van bestaan (realms of being). Er zijn zes rijken van samsara: het rijk van de hellen, het rijk van de hongerige geesten, het dierenrijk, het rijk van de half-goden en het godenrijk.
Het Nieuwe China met eigen ogen
Door heel het land vindt men in kloosters en tempels boeddhistische kunst en cultuur, schilderijen en beelden. De bhikkhu heeft naar eigen zeggen het plezier verschillende kloosters en tempels te kunnen bezoeken.
Boeddhisme en geweld
‘Nergens in het boeddhistische canon staat ook maar iets dat een aanmoediging is om een ander kwaad te doen. Het boeddhisme maakt geen onderscheid tussen doden in vredestijd of in oorlog. Er bestaan geen rechtvaardige of heilige oorlogen.’
Boeddhisme onder Mao Zedong – een poging tot een inleiding
Kloosterlingen moesten zichzelf bedruipen. Het ontvangen van giften voor bijvoorbeeld riten voor de doden was verboden. Volgens de communisten was dit een ‘bijgelovige activiteit’. Dit en het gebrek aan eten in de kloosters veroorzaakten in de periode 1950-1952 het vertrek van een grote meerderheid van kloosterlingen.
Wuivend riet
‘De mens is in leven zacht en lenig, bij zijn dood is hij star en stijf,’ is te lezen in de Daodejing.
‘Alleen met je hart kun je zien’
Het sprookje ‘de Kleine Prins’ is het meest vertaalde boek ter wereld, op de bijbel na.
De koan van Sisyphus
Sisyphus, koning van Korinthe, had de goden mishaagd. Hij werd door hen veroordeeld tot een eeuwigdurende straf. Hij moest een gigantisch rotsblok tegen een heuvel oprollen en als deze eenmaal boven was, rolde het weer naar beneden, telkens weer.
‘Boeddha en het valse gif atheïsme’
Een christelijke datingsite schrijft in 2016 over boeddhabeelden. ‘Veel mensen hebben een boeddhabeeld in huis, maar weten niet dat zo’n beeld gemaakt is opdat er een demon in kan wonen. Er zijn ook veel christenen die zo’n beeldje thuis hebben staan.’
Boeddhisme – religie of niet. Wie kan het wat schelen?
Het artikel Boeddhisme en wetenschap in het Boeddhistisch Dagblad verdient een vervolg dat ingaat op de vraag in de titel, die in recente artikelen naar voren is gebracht.
Boeddhisme en wetenschap – wat wij ons inbeelden dat werkelijk is, is onwerkelijk
In de laatste twee decennia, voordat mindfulness modieus werd, was het boeddhisme dat in dialoog was met wetenschap vooral het Tibetaans boeddhisme. Aanvankelijk werd het boeddhisme nog gezien als afgoderij en was het zo gedegenereerd dat het de naam boeddhisme niet verdiende. Nu houdt de Dalai Lama jaarlijks seminars met vooraanstaande wetenschappers.
‘Als je de Boeddha tegenkomt, dood hem’
De identificatie van boeddhisten met het boeddhisme als religie draagt bij aan de religieuze verschillen, aan het geweld en de onwetendheid in onze wereld. Zonder alles voor waar aan te nemen kan iemand echter de leer van de Boeddha omarmen en tóch een echte monnik of non zijn, zelfs een boeddha worden.
Ojizo-sama – beschermer van overleden kinderen
De Japanners legden al eeuwen pasgeborenen te vondeling, pleegden kindermoorden en abortussen als gevolg van natuurrampen, hongernoden, armoede en schande.
