• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Allerwege blijdschap

19 januari 2020 door Kees Moerbeek

Zijn de boeken Een wereld in crisis van Jiddu Krishnamurti en Aquarius Nu! van Marilyn Ferguson en Wakker worden met de Boeddha van Frans Goetghebeur, op één lijn te plaatsen met De Blijdschapper, een Bommelverhaal uit 1970? Maarten Toonder is geen spiritueel leider, maar hij gaat dieper dan je denkt.

Krishnamurti’s Wereld in crisis is een serie ‘talks’ uit de jaren zeventig en tachtig. Ze gaan over ‘ontwaken’. Ontwaken betekent voor JK een geest vrij van conditionering. Onze opdracht is ‘te zien dat u als mens vrij bent van uw conditionering, alleen staat en daarom integer, oprecht en rechtschapen leeft.’ Omdat de geest angstig is en veiligheid zoekt, raakt hij gehecht aan ideeën, dogma’s, relaties, mensen en bezittingen. Als een aap springt de geest telkens van de ene (nieuwe) ‘illusie’ naar de ander: druk, druk, druk. JK: ‘U dient daarom inzicht te krijgen in die angst en dat is veel belangrijker dan inzicht in gehechtheid. Wanneer u dat inzicht heeft, verdwijnt gehechtheid totaal en ontstaat de kwaliteit van een geest die het heeft begrepen, zich bewust is en inzicht heeft in het gehele proces van gehechtheid. Dat is liefde.’

Totaal handelen

Hoe kom je tot inzicht? Door observatie. JK: ‘Hij (de geest) is als een wetenschapper: als hij wil onderzoeken kijkt hij. Hij begint niet met een conclusie – dan is hij geen wetenschapper. Dus ergens achter komen, betekent vrij zijn van elke conclusie. Dan is de geest helder, fris. En als je van daaruit te werk gaat, is er dan een onderzoeker? Dan is er alleen maar observatie, geen onderzoek. Daarom is een dergelijke geest niet verdeeld en alleen dan is hij in staat om te observeren. Observeren betekent dat je inzicht hebt zonder conclusie, en bijgevolg continu inzicht. Dus is de geest vrij om te observeren en bijgevolg vrij om totaal te handelen.’

Staat van genade

‘Onze samenleving moet opnieuw worden gemaakt, niet eenvoudigweg gerepareerd’, schreef Marilyn Ferguson in de Aquarius Samenzwering. Dat was 25 jaar geleden. In Aquarius Nu! onderzoekt ze hoe de transformatie tot stand kan komen. Haar boek is een vergaarbak van citaten die aannemelijk moeten maken dat het aankomt op ‘gezond verstand: een voortdurend onderzoekende houding.’ Waar Krishnamurti het heeft over ‘ontwaken’, snijdt Ferguson het onderwerp ‘flow’ aan. MF: ‘Vroeger heette het “de staat van genade”. Tijd en zelfbewustzijn lijken er even niet meer te zijn, hindernissen verdwijnen als bij toverslag, oude grenzen worden overschreden, de details lijken zichzelf regelen. Je hebt direct toegang tot je geheugen en elk doel lijkt makkelijk bereikbaar te zijn. De meeste mensen hebben de genade wel ervaren, een paar uur lang of een hele dag waarin alles samenvloeit, elke boodschap vrucht draagt en “de kracht” met ons is. En dan verdwijnt ze op even mysterieuze wijze waarop ze kwam en we zijn weer in de wereld van de vlagen, de gijzelaars van onze normale toestand – verteerd door vage spijt en zorgen.’ Zou dat wat ze beschrijft ‘verlichting’ kunnen zijn? Hoe kunnen we die staat bereiken? Door vertrouwen, door niet stevig vasthouden aan een intentie, door een speelse geest en door in het heden te zijn. En voegt MF toe: “Als we eraan denken regelmatig onze intuïtie te bevragen, kunnen we een nieuwe gewoonte scheppen – de gewoonte van wakker blijven. Stukje bij beetje trainen we onze hersenen.’

Gewoon mensenwerk!

Frans Goetghebeur gebruikt klare taal in Wakker worden met de Boeddha. ‘Het is allemaal niet zo complex. We hebben in ons bewust zijn die twee kanten: naast afkeer in al zijn vormen de liefde, naast hoogmoed de gelijkmoedigheid, naast bezitterigheid de tevredenheid, naast jaloezie de vreugde die je voelt over wat een ander voor elkaar krijgt.” Hoewel we streven naar geluk, kiezen we toch vaak voor de eerste reeks die veel ellende veroorzaakt. ‘Hoe komt dat?’, vraagt Goetghebeur zich af. ‘Omdat we nu net deze gewoontes hebben aangenomen en niet de gewoontes uit de tweede reeks. Dat opmerken is al een aanzet tot streven naar beter inzicht in onszelf en onze relaties met anderen. Dat is nu precies wat met spiritualiteit ook bedoeld wordt. “Be the change you want to see in the world,” heeft Ghandi gezegd. Het komt er gewoon op aan het te doen.’ Gewoon mensenwerk dus!

De Blijdschapper

Cornelis Zwadder in de blijdschapper in het gelijknamige Bommelverhaal uit 1970. O.B. Bommel had hem opgeroepen met een toverformule uit Spiritus pluribus. Hocus Pas van wie hij het boekje kocht, prees het aan als één uit een ruime sortering over ‘positief denken andere magische wetenschappen’. Verschil met Krishnamutri: Marten Toonder heeft het over ‘tevredenheid’ in relatie tot stoffelijke zaken. JK legt een relatie met het geestelijke, met ‘ontwaken’.

De blijdschapper noemt zich iemand die ‘een beetje geluk wil brengen in deze sombere tijden waarin alleen maar aan stoffelijk welzijn gedacht wordt.’ Een geestverwant van hem heet Olivier, maar Tom Poes vermoedt dat hij de Zwarte Zwadderneel is. En Poes heeft gelijk. Zwadder vertelt hem openhartig: ‘Het is een bijnaam uit mijn jeugd, die mij veel verdriet bezorgt. Ach, vroeger meende ik er goed aan te doen om berouw en verslagenheid te verspreiden. Maar ik heb ingezien, dat de aarde tot een tranendal werd, en ik heb mij bekeerd voordat het te laat was!’ op Cornelis rust een vloek, hij moet geluk brengen om zich daarvan te verlossen.

Voosheid

Hoe breng je een ‘zonnetje onder de mensen’? Zwadder beproeft allerlei methodes, waarvan Bommel getuige is. Methode één is het brengen van ongeluk. Iemand die in een ongelukkige situatie verkeer, gaat namelijk beseffen wat geluk is. De tweede methode is het brengen van nóg meer welvaart. Mensen gaan daardoor begrijpen hoe voos welvaart is en beseffen wat geluk werkelijk inhoudt. De derde methode: ‘na lijden komt verblijden’. Je pakt iemand alles af en geeft het hem weer terug. Ook het gebruik van heilzame pillen waardoor iemand de persoon wordt die hij graag wil zijn, is een beproefde methode. De vierde methode dus. Luttele momenten lijken pillen Zwadder te verlossen. Voor Bommel is de uitwerking desastreus.

Zwadders ultieme methode: een zondvloed. Hij zegt: ‘Laten wij denken aan de zegeningen van dit hemelwater, dat reinigend langs de wegen en over de landerijen trekt, en dat grote vreugde zal geven als het weer wegtrekt. Allerwege blijdschap en verlustiging.’ Tom Poes is spelbreker, hij verbreekt Bommels betovering. De gemankeerde heilbrenger verlaat Rommeldam en omstreken, nog steeds niet verlost van zijn vloek. Ziehier de diepgang van Marten Toonder.

Bibliografie

  1. Ferguson, Aquarius Nu!, Ankh-Hermes, Deventer, 2006
  2. Goedghebeur, Wakker worden met de Boeddha, Ten Have, Kampen, 2006
  3. Krishnamurti, Een wereld in crisis, Ankh-Hermes, Deventer, 2006
  4. Toonder, Daar zit iets in, het beste van Bommel 5, De Bezige Bij, Amsterdam, 2006

 

Context artikel

Het bovenstaande artikel uit de boekenrubriek LeZen van De Lotusvijver verscheen in de herfst van 2006. Het thema was: Fok jou met je zen! Het redactioneel legt uit: ‘Als iemand in volle overtuiging zit zoals de Boeddha deed, al is het maar voor een moment, dan ontwaken alle levende wezens.’ ‘Beoefenaars van zazen brengen tenslotte blije en zonnige gezichten onder de mensen: “Wie goed doet, goed ontmoet!” Niet-zitters waarderen echter niet altijd deze heilzame werking, signaleert de redactie. Een voorbeeld: ‘Blij en zonnig? Je lijkt wel een gereformeerde ouderling!’ Het grootste deel van deze aflevering van De Lotusvijver gaat over ‘de spiegel die onze naasten ons voorhouden over ons gemediteer.’

Toegevoegde bronnen 2020

Heer Bommel en de Zwarte Zwadderneel, de Bommel schatkamer

https://www.heerbommel.info/tom-poes-heer-bommel/heer-bommel-en-de-zwarte-zwadderneel

What is enlightenment? J. Krishnamurti

https://www.youtube.com/watch?v=WhVkmmlw6Nw

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Boekbespreking, Pakhuis van Verlangen Tags: Cornelis Zwadder, Frans Goetghebeur, Jiddu Krishnamurti, Kees Moerbeek, Marilyn Ferguson

Lees ook:

  1. De vrienden van het boeddhisme – en het uitsluiten van Kees Moerbeek
  2. Vrienden van het boeddhisme – het telefoontje en de wet van oorzaak en gevolg
  3. De Boeddha en de amoebe
  4. Boeddhisme en wetenschap – wat wij ons inbeelden dat werkelijk is, is onwerkelijk

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Piet Nusteleijn zegt

    20 januari 2020 om 12:21

    Een zonnetje van een artikel dat na veertien jaar opnieuw zijn licht laat schijnen. En terecht!

Primaire Sidebar

Door:

Kees Moerbeek

Kees Moerbeek werkte aan De Lotusvijver en was eindredacteur/hoofdredacteur voor het Magazine VvB. Hij gelooft in de sociaal-maatschappelijke aspecten van het boeddhisme. Kortom: het Achtvoudige Pad. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 25 februari 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 27 februari 2021
    Volle Maan chant (online)
  • 28 februari 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • 28 februari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 1 maart 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Zó ontken je het klimaatvraagstuk óók. Dat kan anders!

gastauteur - 9 februari 2021

De crisis lijkt te groot, te massief om door de massa’s goed begrepen te kunnen worden. Let wel, het staat hier goed, die massa’s mensen zijn niet dom, er is niets neerbuigends bedoeld, maar de omvang van de problemen en de belangenstrijd er omheen zijn dermate groot dat begrip en theorie moeilijk ‘populair’ te maken zijn. Alleen maar roepen dat het ‘heel erg’ is, motiveert ook niet echt. En dan nog de (on)kosten van de benodigde maatregelen, wie draait ervoor op?

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Het jaar 2021 – dag 56 – handhaving
  • HRW -Covid-19 brengt golf van misbruik van vrije meningsuiting op gang
  • Machteloze woede: complotdenkers in Nederland
  • Wouter – in reactie op…
  • Geldstresscafé voor mensen met coronaschulden

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens