Voormalig monnik en populair schrijver uit Amdo werd beschuldigd van ‘verstoring van de sociale orde’.
In oktober (familieleden werden niet op de hoogte gebracht van de exacte datum van de beslissing) werd de populaire Tibetaanse auteur Dhi Lhaden veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf wegens ‘het verstoren van de sociale orde,’ een beschuldiging die vaak wordt gebruikt tegen politieke en religieuze dissidenten. Hij was in juni 2019 gearresteerd, en verbleef al meer dan twee jaar in voorlopige hechtenis.
Dhi Lhaden is een voormalige monnik, geboren in 1971 in een dorp genaamd Dida in Banma county, Golog Tibetaanse Autonome Prefectuur, provincie Qinghai, d.w.z. in wat ooit deel uitmaakte van de Tibetaanse provincie Amdo, maar nu buiten de Tibetaanse Autonome Regio (TAR, onlangs door de CCP omgedoopt tot Xizang Autonome Regio, XAR) ligt. Op 13-jarige leeftijd werd hij monnik in zijn provincie en nam hij de naam Thubten Lobsang Lhundup aan. Op 15-jarige leeftijd verhuisde hij naar de Larung Gar-gemeenschap in Sêrtar County van Garzê Tibetaanse Autonome Prefectuur, in de provincie Sichuan, dat wil zeggen in de voormalige Tibetaanse provincie Kham. De gemeenschap kwam in 2016 in het nieuws toen haar gebouwen werden gesloopt en monniken en nonnen werden uitgezet, waarbij sommigen van hen naar heropvoedingskampen werden gebracht.
Ondertussen was Dhi Lhaden naar TAR verhuisd om daar zijn studie voort te zetten, maar de politieke omstandigheden bemoeilijkten dit project. Hij zette zijn kloosterleven niet voort en reisde sinds 2008 rond in Tibetaanse gemeenschappen om boeddhistische monniken, nonnen en leken te interviewen. In 2011 publiceerde hij in het buitenland, met de hulp van het Tibetan Center for Human Rights and Democracy (TCHRD), het boek in het Tibetaans ‘Words Uttered with Life at Risk,’ dat in Genève werd gepresenteerd tijdens de 16e zitting van de Mensenrechtenraad van de V.N.
Hij werd in China onder toezicht geplaatst en zijn vrijheid om buiten de Tibetaanse Autonome Prefectuur Golog te reizen werd beperkt. Hij pleitte voor ‘verzet door samenwerking met de wet,’ d.w.z. een geweldloze en vreedzame kritiek op de CCP, geïnspireerd door figuren als de Mahatma Gandhi en Martin Luther King, Jr. Zijn boek ‘The Art of Passive Resistance’ werd in 2015 in het Tibetaans gepubliceerd, en een Engelse vertaling werd door TCHRD gratis beschikbaar gesteld om te downloaden.
‘Om solidair te zijn met mijn natie, die door een diepe crisis gaat, legde Dhi Lhaden uit, voelde ik dat het mijn verantwoordelijkheid was om iets te doen. Als een nyuk thok pa, houder van de pen, is schrijven wel het minste wat ik kan doen.’
Paradoxaal genoeg leidde een boek waarin werd gepleit voor protest binnen de grenzen van de bestaande sociale orde, tot de beschuldiging dat Dhi Lhaden ‘de sociale orde verstoorde’, en tot het onderzoek en de arrestatie in 2019. De veroordeling van Dhi Lhaden bewijst dat zelfs passief verzet ‘door samenwerking met de wet’ door de CCP als een misdaad wordt beschouwd.
