• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Tibetaans boeddhisme » Wat is leven? Wat is dood?

Wat is leven? Wat is dood?

6 januari 2023 door de redactie

‘Not the End’ is het project waaraan radiomaker en beeldend kunstenaar Menno Bijleveld (1966) in de zomer van 2016 twee maanden heeft gewerkt om beter zicht te krijgen op vragen als: Wat is leven? Wat is dood? Kan ons sterven overstegen worden? Is er bewustzijn dat doorgaat na onze dood? Not the end was de hele maand augustus binnen en buiten het Gastatelier Louwrien Wijers in het Friese Ferwerd te zien en te horen.

Menno Bijleveld voor zijn not the end expositie in Friesland

In de witte ruimte van Gastatelier Louwrien Wijers aan de Hoofdstraat 12 in Ferwert zijn op LED-monitoren films te zien van de interviews die Menno Bijleveld gehouden heeft met mensen die hem konden vertellen over sterven-in-meditatie. Ook zijn gesprek met drie gasten over het stervensproces in het Fries Museum, 8 juli 2016, speelt op een LED-scherm. In de etalage staan een uitvaartkist en -baar voor overledenen en buiten staat een ‘tukdam-kist’ zoals die gemaakt wordt voor mensen die zittend in meditatie sterven. Op de wanden zien we de gestorven ouders van Menno Bijleveld en foto’s die met sterven in verband gebracht kunnen worden.

Het atelier voor gastkunstenaars aan de Hoofdstraat in Ferwert wordt via het Nederlandse Mondriaan Fonds, het publieke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed, aan kunstenaars en bemiddelaars verstrekt als hun verzoek daartoe gehonoreerd wordt. Gastkunstenaar in juni/juli 2016 is Menno Bijleveld (1966) die mediakunst studeerde aan de Academie Minerva, zeven jaar bij Arts Centre De Appel werkte en de afgelopen acht jaar radioprogramma’s maakte voor de Boeddhistische Omroep en OBA-live. Eén van zijn radioprogramma’s ging over ’tukdam’, de Tibetaanse term voor ‘sterven-in-meditatie’. Zijn werkperiode in Ferwert sluit Menno Bijleveld af met deze eindpresentatie.

Menno Bijleveld not the end Sherab begeleider Lama Gawang rinpoche in Hantum Friesland
Sherab, begeleider Lama Gawang, voor de stoepa van het boeddhistisch centrum in Hantum.

In 2006 stierf Koos Oeberius Kapteijn, oprichter van het boeddhistische retraitecentrum ‘Us Thús’ in Greonterp, Friesland, in ’tukdam’. In 2014 stierf Chödje Lama Gawang Rinpoche van het boeddhistische centrum Karma Deleg Chö Phe Ling in Hantum, ook in Friesland, in ’tukdam’. Beiden verbleven na hun overlijden drie dagen in meditatie. De kenmerken van sterven-in-meditatie zijn dat het lichaam, als het hart gestopt is, de kleur behoudt, niet ontbindt en warmte rond de hartstreek voelbaar blijft. Zodra de meditatie voorbij is, gaat de warmte rond het hart weg en begint het lichaam te ontbinden. Er zijn beoefenaars die tot 18 of 19 dagen na het stoppen van hun ademhaling in meditatie blijven en soms zelfs nog langer

Sterven gebeurt niet op het moment dat onze ademhaling stopt. Iemand verblijft volgens de opvattingen binnen het Tibetaans boeddhisme gewoonlijk daarna nog drie dagen in een lucide leegheid en pas als in de neus een druppel bloed zichtbaar wordt, is het bewustzijn verdwenen uit het lichaam.

Menno Bijleveld meditatiekist naar model van kist van Lama Gawang die daarin in lotushouding zat
Meditatiekist bij de expositieruimte naar model van de kist waarin Lama Gawang in lotushouding zat tijdens het overgaan.

Vóór het atelier in Ferwert staat de ‘tukdam-kist’ waarin men kan leren mediteren en een idee kan krijgen hoe het is om in meditatiehouding te sterven. De kist is nagemaakt van de ‘tukdam-kist’ waarin het in lotushouding gestorven lichaam van Lama Gawang Rinpoche september 2014 is geplaatst. Deze uitvaartkist is nagebouwd door Hindrik Ype de Vries, ‘De Kistemakker’ uit het Friese Poppenwier, die allerlei handgemaakte houten uitvaartkisten en gedenktekens maakt.

Vrijdag 29 juli was in Ferwert, aan de Hoofdstraat 12, de opening als Mark Kremer, curator en schrijver, de ‘Not the End’ presentatie van Menno Bijleveld opent.

Bron www.louwrienwijers.nl

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Dzogchen, Geluk, Gezondheid, Tibetaans boeddhisme, Zorg Tags: meditatie, Menno Bijleveld, sterven, tukdam

Lees ook:

  1. Not the End – over sterven in meditatie
  2. Wat is leven? Wat is dood?
  3. Het uitwisselingsgesprek tijdens retraites
  4. ‘Boeddhistische mummie na tweehonderd jaar nog steeds in leven’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

20 mrt
Open Les Kum Nye Yoga en meditatie | Live op ma t/m wo
20 mrt 23
21 mrt
Stoepaceremonie Nieuwe Maan | Live
21 mrt 23
21 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
21 mrt 23
21 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
21 mrt 23
Rotterdam
22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Van nul tot stil in acht tellen
    • Het jaar 2023 – dag 79 – ferwart
    • Boeken – Mijn kind heeft OCD
    • Jasper – Vrouwen in het Zwart in Groningen
    • Over de Lotus-soetra (13): De parabel van het brandende huis

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens