• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Tibetaans boeddhisme » Wat is leven? Wat is dood?

Wat is leven? Wat is dood?

6 januari 2023 door de redactie

‘Not the End’ is het project waaraan radiomaker en beeldend kunstenaar Menno Bijleveld (1966) in de zomer van 2016 twee maanden heeft gewerkt om beter zicht te krijgen op vragen als: Wat is leven? Wat is dood? Kan ons sterven overstegen worden? Is er bewustzijn dat doorgaat na onze dood? Not the end was de hele maand augustus binnen en buiten het Gastatelier Louwrien Wijers in het Friese Ferwerd te zien en te horen.

Menno Bijleveld voor zijn not the end expositie in Friesland

In de witte ruimte van Gastatelier Louwrien Wijers aan de Hoofdstraat 12 in Ferwert zijn op LED-monitoren films te zien van de interviews die Menno Bijleveld gehouden heeft met mensen die hem konden vertellen over sterven-in-meditatie. Ook zijn gesprek met drie gasten over het stervensproces in het Fries Museum, 8 juli 2016, speelt op een LED-scherm. In de etalage staan een uitvaartkist en -baar voor overledenen en buiten staat een ‘tukdam-kist’ zoals die gemaakt wordt voor mensen die zittend in meditatie sterven. Op de wanden zien we de gestorven ouders van Menno Bijleveld en foto’s die met sterven in verband gebracht kunnen worden.

Het atelier voor gastkunstenaars aan de Hoofdstraat in Ferwert wordt via het Nederlandse Mondriaan Fonds, het publieke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed, aan kunstenaars en bemiddelaars verstrekt als hun verzoek daartoe gehonoreerd wordt. Gastkunstenaar in juni/juli 2016 is Menno Bijleveld (1966) die mediakunst studeerde aan de Academie Minerva, zeven jaar bij Arts Centre De Appel werkte en de afgelopen acht jaar radioprogramma’s maakte voor de Boeddhistische Omroep en OBA-live. Eén van zijn radioprogramma’s ging over ’tukdam’, de Tibetaanse term voor ‘sterven-in-meditatie’. Zijn werkperiode in Ferwert sluit Menno Bijleveld af met deze eindpresentatie.

Menno Bijleveld not the end Sherab begeleider Lama Gawang rinpoche in Hantum Friesland
Sherab, begeleider Lama Gawang, voor de stoepa van het boeddhistisch centrum in Hantum.

In 2006 stierf Koos Oeberius Kapteijn, oprichter van het boeddhistische retraitecentrum ‘Us Thús’ in Greonterp, Friesland, in ’tukdam’. In 2014 stierf Chödje Lama Gawang Rinpoche van het boeddhistische centrum Karma Deleg Chö Phe Ling in Hantum, ook in Friesland, in ’tukdam’. Beiden verbleven na hun overlijden drie dagen in meditatie. De kenmerken van sterven-in-meditatie zijn dat het lichaam, als het hart gestopt is, de kleur behoudt, niet ontbindt en warmte rond de hartstreek voelbaar blijft. Zodra de meditatie voorbij is, gaat de warmte rond het hart weg en begint het lichaam te ontbinden. Er zijn beoefenaars die tot 18 of 19 dagen na het stoppen van hun ademhaling in meditatie blijven en soms zelfs nog langer

Sterven gebeurt niet op het moment dat onze ademhaling stopt. Iemand verblijft volgens de opvattingen binnen het Tibetaans boeddhisme gewoonlijk daarna nog drie dagen in een lucide leegheid en pas als in de neus een druppel bloed zichtbaar wordt, is het bewustzijn verdwenen uit het lichaam.

Menno Bijleveld meditatiekist naar model van kist van Lama Gawang die daarin in lotushouding zat
Meditatiekist bij de expositieruimte naar model van de kist waarin Lama Gawang in lotushouding zat tijdens het overgaan.

Vóór het atelier in Ferwert staat de ‘tukdam-kist’ waarin men kan leren mediteren en een idee kan krijgen hoe het is om in meditatiehouding te sterven. De kist is nagemaakt van de ‘tukdam-kist’ waarin het in lotushouding gestorven lichaam van Lama Gawang Rinpoche september 2014 is geplaatst. Deze uitvaartkist is nagebouwd door Hindrik Ype de Vries, ‘De Kistemakker’ uit het Friese Poppenwier, die allerlei handgemaakte houten uitvaartkisten en gedenktekens maakt.

Vrijdag 29 juli was in Ferwert, aan de Hoofdstraat 12, de opening als Mark Kremer, curator en schrijver, de ‘Not the End’ presentatie van Menno Bijleveld opent.

Bron www.louwrienwijers.nl

 

 

 

Categorie: Achtergronden, Dzogchen, Geluk, Gezondheid, Tibetaans boeddhisme, Zorg Tags: meditatie, Menno Bijleveld, sterven, tukdam

Lees ook:

  1. Not the End – over sterven in meditatie
  2. Wat is leven? Wat is dood?
  3. Het uitwisselingsgesprek tijdens retraites
  4. ‘Boeddhistische mummie na tweehonderd jaar nog steeds in leven’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

de redactie

 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

16 nov
Oriëntatiebijeenkomst Lotus Team Project
16 nov 23
09 dec
Oriëntatiebijeenkomst Opleiding tot Kum Nye trainer
9 dec 23
10 dec
Meditatiedag “De vier verblijfplaatsen van het hart”
10 dec 23
10 dec
Tibet festival in Amsterdam
10 dec 23
10 dec
Medicijnboeddha ceremonie
10 dec 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Tolerantie: verbinding is alleen mogelijk met zelfkritiek

    Kees Moerbeek - 3 december 2023

    Ondanks het feit dat het begrip in de loop van de geschiedenis verschillende betekenissen kreeg, bleef de grondbetekenis herkenbaar. Kort en bondig noemt Schuyt tolerantie op bladzijde 8: ‘de onderdrukking van de neiging anderen te onderdrukken.’

    ‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’

    gastauteur - 27 november 2023

    'Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’

    VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

    André Droogers - 24 november 2023

    Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

    Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten

    Taigu - 21 november 2023

    Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?

    Wie mediteert er nu eigenlijk?

    Erik Hoogcarspel - 20 november 2023

    Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • In de geest van zen vind je geen geest
    • Het jaar 2023 – dag 340 – ontmaskeraar
    • Daisaku Ikeda – ‘Hoe gewelddadiger de tijden, hoe meer de mens zich naar binnen moet keren’
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • Wetsvoorstel erkenning Belgisch boeddhisme binnenkort naar het parlement

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.