• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Dharma en filosofie » Moet ik een leraar hebben? (vervolg)

Moet ik een leraar hebben? (vervolg)

16 maart 2020 door Edel Maex

Van gedachten wisselen is altijd verhelderend en verrijkend, ook als je het niet met elkaar eens bent. Na mijn blog over de vraag ‘Moet ik een leraar hebben?’ kreeg ik een lange en zorgvuldig doordachte repliek. Ik wou een even lang en doordacht antwoord geven, maar ik merkte snel dat ik niet verder kwam dan de allereerste basispremisse: dat er een pad is waarop iets bereikt moet worden, en waar de leraar zijn autoriteit ontleent aan het feit dat hij daarop verder gevorderd is dan de student. Het werd voor mij helder dat ik die premisse helemaal van de hand wees.

Vergelijk het met het bereiden van een maaltijd. Je kunt nauwgezet een recept volgen zoals het in de kookboek staat. Als je een ingrediënt mist, als er bij voorbeeld marjolein in de saus moet en je zit zonder dan kun je het recept niet maken of je moet snel naar de winkel om een nieuw potje.

Je kunt ook naar markt gaan en kijken wat vandaag goed van kwaliteit en prijs is, en in je keuken rondkijken welke kruiden je nog hebt en daarmee je maaltijd bereiken. Als je dan zonder marjolein zit, probeer je het eens met rozemarijn. Niet dat kookboeken daarmee obsoleet worden. Integendeel, recepten zijn de overgedragen wijsheid van oude meesters die je kunnen inspireren bij het bereiden van je eigen gerecht.

Sommige dingen in het leven doe je best volgens een voorgeschreven recept. Als je naar de dokter gaat dan hoop je dat hij volgens de regels van de kunst de diagnose stelt en een behandeling voorschrijft en dat het niet is van een snuifje hier en een snuifje daar, en ‘kijk wat ik hier nog in mijn la vind’. Een behandeling bij een arts vraagt soms onwaarschijnlijk veel vertrouwen. Je legt je leven letterlijk in de handen van de chirurg en je laat hem toe je te verdoven, in je lichaam te snijden en daarbij ernstige verwondingen aan te brengen. Dat allemaal in het volste vertrouwen dat dat het juiste pad naar genezing is.

Maar wat met het spirituele pad dat we gaan? Is dat een duidelijk uitgestippeld pad of is dat een heel persoonlijke weg? Moeten we de dharma zien als een nauwgezet na te volgen recept, of is de Boeddha een bron van inspiratie bij het bereiden van ons eigen recept? Is onze spirituele praktijk iets wat ons voorgeschreven moet worden of is het is het een heel persoonlijk pad, dat ons voert naar gebied dat nooit eerder in kaart is gebracht?

Het is een keuze. Sommige mensen kiezen voor een uitgestippeld pad. Ze geven zich in vol vertrouwen over aan iemand die daarbij de weg weet.

Dat is nooit mijn weg geweest. Ik ben vele mensen dankbaar voor de paden die ze mij getoond hebben. Ik heb mijn hart verloren aan de dharma. Maar het blijft onvervreemdbaar mijn weg, die ik zelf te gaan heb en die mij op onbekende paden brengt.

Ik neem daarbij de volle verantwoordelijkheid voor iedere stap die ik daarbij gezet heb. Ook voor de misstappen. Ook voor mijn eigen geklungel. Geklungel met op zich prima recepten waar ik niks van gebakken heb en geklungel met recepten die niet bleken te werken of zelfs ronduit schadelijk waren.

Het is een keuze en ik respecteer daarbij dat iemand andere keuzes maakt. Maar ook als je er voor kiest om je ego opzij te zetten en je leven in de handen van een leraar te leggen, is ook dat een keuze die je met je eigen ego maakt en ligt de verantwoordelijkheid voor die keuze uiteindelijk bij niemand anders dan bij jezelf .

Ik hoop uit de grond van mijn hart dat niemand mijn teksten ooit gaat lezen als na te volgen recepten. Maar als iemand er door geïnspireerd kan worden op zijn eigen pad, dan ben ik daar heel blij mee.

Zoals iemand uit onze groep in Antwerpen het aan het eind van een sesshin grinnikend samenvatte:

Hoe leeraarloos onze leraar ook is
We beloven naar zijn verhalen te luisteren
en nadien doen we ons goesting.
Wat mij betreft is dat de juiste spirit.

 

 

Categorie: Dharma en filosofie, Edel Maex, Zen Tags: Edel Maex, leraar

Lees ook:

  1. Moet ik een leraar hebben? (vervolg)
  2. Moet ik een leraar hebben?
  3. Edel Maex- Wat is misbruik?
  4. Edel Maex- Wat is misbruik?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Zeshin zegt

    16 maart 2020 om 16:41

    Als er sprake zou zijn van een pad dan is dat een universeel pad. Waarin zou een leraar anders onderricht dan wel overdracht kunnen geven?

  2. G.J. Smeets zegt

    16 maart 2020 om 22:59

    Edel Maex,
    je zet in het stuk twee dingen tegen elkaar af: het uitgestippeld spiritueel pad tegenover de persoonlijke spirituele weg. De premisse daarvan is dat er zoiets als een *traject* in een mensenleven is. Persoonlijk zie ik niets in die premisse. Trajecten staan op wetenschappelijk en therapeutisch en didactisch papier -inclusief de papieren van zen.

    Je analogie met het stipt / vrij volgen van een kookrecept is gebaseerd op dezelfde premisse van een traject. In de keuken volgt men een traject: eerst dit, dan dat, vervolgens zus en daarna zo. Maar zo wordt geen enkel mensenleven bekokstoofd.

  3. bolletje zegt

    17 maart 2020 om 00:53

    Moet ik een leraar?
    We moeten niets, zei een bevriende anarchist altijd. We moeten niets, the bottom line.
    Een leraar is handig om te hebben, in hele concrete zaken. Bijvoorbeeld, een leraar die je leert hoe je moet voetballen. Dat hij/zij dat beter weet dan jij, is vrij objectief zichtbaar.
    Maar een spirituele leraar, dat wordt al een beetje anders. Het spirituele valt niet te meten. Je kan niet zeggen hij/zij is objectief ‘beter’ in boeddhisme. Het is geen sport. Hetzelfde geld een beetje voor de beeldende kunst. Dat valt ook niet echt te meten. Is dit goede kunst? Tja…
    Een boeddhistische spirituele leraar, kan je wel informatie geven. En daar kan je dan wat mee. Zie het dan instrumenteel. Hij/zij biedt je inzichten,waar je dan zélf op moet gaan kauwen. We gaan niets klakkeloos overnemen, we zijn toch niet dom.
    Ik vind het altijd eng als mensen zo’n goeroe voor zichzelf installeren. Deze leraar is alles, weet alles, kan alles, is meer dan ik, ik ga voor hem buigen dit/dat. Super eng, altijd. Sektarisch gedrag. Maarja, dat moeten mensen zelf weten. Als ze mij maar met rust laten.

  4. Piet Nusteleijn zegt

    17 maart 2020 om 09:34

    Natuurlijk, je leert en leert. En van wie je geleerd hebt kan je “een leraar of een lerares” noemen. Tot zo ver is er geen probleem.
    Wanneer er geen problemen zijn hoeft er ook niets opgelost te worden.
    Een aantal boeken heb ik van Edel Maex gelezen en heb ervan geleerd. Van hem. Ik noem hem niet mijn leraar. Wel zeg ik: bedankt!
    Veel boeken heb ik oa. gelezen van Jan Foudraine. Ook hij is niet mijn leraar, ondanks het feit dat ik veel van hem heb geleerd.
    Moet ik dan een leraar hebben?
    Door oordelen, vergelijken, strijd, “meer en minder”, krijg je dat van “leerling en leraar”. Moet dat?
    Het moet niet. In de zin van niveau- verschil.
    Terwijl er toch sprake is van (niveau) verschil.

    Waardoor ontstaan er dan problemen bij dat “leerling en leraar Zijn”?
    Het ontstaat wanneer “een grote”, “een kleine” als zodanig gaat behandelen, lees; gaat kleineren. Als het goed gaat, gaat die kleine dat niet pikken: opstand.
    We moeten ophouden dát een probleem te vinden.

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet
    • Het pad uit het woord

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.