Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Berusten, ervaren, geloven

door

Mijn medicijnen dempen de pijn maar benemen me ook een heldere geest. In gesprek zakt mijn aandacht soms weg. Ik word moe van drukte en kortademig van een telefoontje. Ik raak woorden kwijt terwijl ik midden in een zin zit.

Regelmatig lig ik in bed te zwijmelen. Beelden schieten in een staat van half-bewustzijn voorbij. Dit gaat al een aantal weken zo en het einde van dit leven als een zombie is nog lang niet in zicht. Ik had net een scootmobiel gehuurd, maar deze staat na enkele uitstapjes stilletjes in een hoekje.

Boeddhisme begon voor mij als een poging rust en berusting te vinden temidden van de turbulentie van een grillige ziekte. Van het rusten verschoof de aandacht naar ervaren. Ervaren wat is. Ervaren in meditatie. Ervaren als een soort levensbeginsel.

In meditatie ervaren hoe de Dharma zich ontvouwt. In studie ervaren hoe de Dharma zich ontvouwt. In het dagelijks leven ervaren hoe de Dharma zich ontvouwt. Boeddhisme als verklaringsmodel dat je ontdekt door de werkelijkheid te laten gebeuren, niet door een construct op te leggen aan die werkelijkheid.

Van rust vinden en berusten naar ervaren. Van ervaren naar geloven. Uit het niets heeft dit geloven me beslopen. Stukje bij beetje heeft het zich ongemerkt vastgezet. Opgenomen in de dharma-stroom. Zo is het. Dit is de weg. Waarheen je ook gaat, je bent op weg, geborgen onder de vleugels van de Dharma.

Als ik buiten in de tuin lig, glimlacht de Dharma mij tegemoet in het ruisen van het gebladerte en in het concert van de vogels. Door mij heen vormt de Dharma op mijn gelaat een glimlach terug. Het is goed je zelf zo te verliezen.

Zwijmelend in bed, de geest in bezit genomen door de medicijnen, en je toch gevoed weten door geloof. Namu amida butsu. Kan het allemaal wel volgens het pad en kan het allemaal wel in dit leven?

Als ik zwijmel, als ik wegzak, maar ook soms als ik er denkend niet meer uit kom, dan roep ik intuïtief Shinran als mijn beschermengel aan en samen lispelen we de Boeddha toe in ik weet niet welke incarnatie. Berusten, ervaren, geloven: elke tegenstelling lost zich op.

Zojuist las ik een artikel over Mindfulness Based Stress Reduction. Wat kan ik hebben tegen toegepaste mindfulness als dat is wat me op het spoor van de Dharma heeft gebracht? Maar de seculiere mindfulness kiest uiteindelijk toch slechts een beperkte selectie uit het boeddhistische aanbod. Geen Dharma, geen pad, geen ritueel, geen devotie. Nee, dankuwel. Dat lust de doelgroep niet.

De onttoverde wereld zou goed af zijn met een re-sacralisatie van de werkelijkheid, met een doorbrekend inzicht dat een geest die geen pad en geen ritueel wil, deuren naar bevrijding voor zichzelf afsluit. Allemaal verlicht, allemaal Dharma. Maar inzicht kun je niet opleggen. Berusting, ervaring, geloof – dat is het parool.

Als er iets is dat me helpt, nu, op dit zeldzame heldere moment, en anders, in weggezakte staat, dan is het wel vertrouwen, geloof in de Boeddha en zijn onmetelijke licht. Ik heb het best vaak moeilijk wanneer ik mijn vitaliteit voel afbrokkelen. Dan zou voor mijn gevoel seculiere mindfulness waarschijnlijk toch tekortschieten.

Nee, geef mij maar de volle samenhang van de Dharma. Geef mij maar Thich Nhat Hanh. Dogen. Vasubandhu. Thanissaro Bhikkhu. Bhikkhu Bodhi. En niet te vergeten: Shinran, mijn beschermengel.

In geloof staat er een hele familie voor je klaar om je in verbondenheid door de eeuwen heen te helpen zoeken en je materiaal aan te leveren om levende woorden te vormen voor jouw ervaring nu.

Dat ik, mijn rationele ik, mezelf dit soort dingen hoor zeggen en zie schrijven. De Dharma heeft heel wat veranderd in mijn leven, ook al word ik er als mens verder niet beter van.

Lees Interacties

Reacties

  1. Joop Romeijn zegt

    Dank je voor deze bijdrage, Jules
    Fijn (voor ons) dat je mededelingendrang er nog is.
    Ik heb je al wel eerder met Blaise Pascal vergeleken en wil dat graag nog eens nadrukkelijk doen.

  2. Menno Prins zegt

    Het is niet nodig een beter mens te worden Jules, je hoeft alleen maar mens te zijn. Als ieder waardeoordeel vervalt, blijft over wat alleen maar IS,en zuiverder kan het volgens mij in het Zuiver Land niet worden. Dank voor je ontboezeming. Gassho.

  3. Sjoerd zegt

    Beste Jules,
    “Verzen uit het midden”, een vertaling en toelichting van Stephen Batchelor van de teksten van Nagarjuna is voor mij ook een rijke bron van inspiratie in mijn weg naar leven in de “leegte”.

    • Jules Prast zegt

      Hartelijk dank voor je attente aanbod, Tom, maar ik word uitstekend verzorgd en weet zo 1-2-3 niet waaraan het me nog zou kunnen ontbreken.

  6. Sven zegt

    Een pakkende getuigenis, Jules, die ik met genoegen las (als de rest van je bijdragen trouwens). Alleen realiseer ik me nu pas dat je het niet zo wel stelt. Je demonstreert de wisselwerking tussen mediteren-redeneren-ervaren en tenslotte… geloven op een wonderlijke prozaïsche manier. En trapt wellicht een gesloten deur in. Geloven, genade, overgave, devotie, toewijding: is er plaats voor binnen de westerse beleving van het Boeddhisme ? Misschien praten we er gewoon niet graag openlijk over.
    Zelf verbonden met de Vlaamse vzw voor Shin-Boeddhisme, gevestigd in Antwerpen rond een Japanse Jodo Shinshu-tempel (Jikoji) en werkzaam rond het gedachtegoed van Shinran Shonin, volg ik Jules’ gedachtegang vanuit een comfortabele, minder fysiek kwetsbare situatie.
    De bedrieglijk eenvoudige filosofie van Shinran Shonin, gemakkelijk gelieerd aan Amitabha (Amida) -volksdevotie en zonder formele meditatie als uithangbord, als opmerkelijke “vreemde eend” in het westerse-boeddhistische landschap.
    Vertrouwd met de Indische filosofische dialectiek( Maha- en Hinayana), en de Tibetaanse meditatief-psychologische invalshoek, exploreer ik geleidelijk de Zuiver Land benadering.

    Joop Romeijn’s recente aandacht voor de Zuiver Land-idee op diens blog werd gewaardeerd (dank je wel, Joop !). En ja, ook binnen de Antwerpse Jikoji-tempel zelf, leidt het onderwerp “devotie” (naar Amitabha toe en zijn Zuiver Land) tot geanimeerde discussies.

    Maar bovenal: het ga u goed, Jules.

    • Jules Prast zegt

      Beste Sven,

      Dankjewel voor je hartelijke reactie en je reflectie vol welkome inzichten. In de gezamenlijke voedingsbodem hebben de verschillende tradities zoveel raakpunten. Met mijn studie van de geschiedenis van het boeddhisme haal ik uit die voedingsbodem beelden en voorstellingen naar boven die ik als mest uitstrooi over het heden. Sommige beïnvloeden me zo dat ze zich vanuit de diepte van mijn psychologische gevoelsleven naar boven werken.

      Ik ben blij dat je in Antwerpen de Jodo Shinshu-traditie levend houdt. Wij geven allemaal door, heel belangrijk. Reizen doe ik niet vaak, maar mocht ik in de buurt zijn, dan zal ik op de deur kloppen. Hebben jullie een website?

      Met een warme groet en een collegiale Japanse buiging,

      Jules

      • Sven zegt

        Wel Jules,
        de website van de Vlaamse vzw Centrum voor Shin-boeddhisme: http://www.jikoji.com. (Jikoji =”Tempel van het Licht van Mededogen”)
        De tijd ontbreekt ons om de site wat aantrekkelijker en praktischer te maken, maar wat telt is dat ze “goed gevuld” is. In Antwerpen is er tevens de Fo Guang Shan-tempel van de Taiwanese Zuivere Land-strekking.
        Dierbare groet, Sven