In het Brabants Dagblad van 20 juni 22 besprak ik de mogelijkheid het strafrecht toe te passen op de ‘maatschappelijke bovenlaag’ naar aanleiding van het gesjoemel met het rapport van het Staatstoezicht op de Mijnen over beperking van de gaswinning in Groningen. Er werd zelfs o.a. door Benschop, toen directeur Shell, voorgesteld het rapport weg te houden van de Kamer. Dit is zeer ernstig, zeker van Benschop, oud-staatssecretaris waarvan geacht mag worden dat hij zich de grondbeginselen van de democratie heeft eigen gemaakt. Hier werd serieus gespot met elementaire democratische uitgangspunten.
In 2013 werd geheel in strijd met dat rapport meer gas gewonnen dan ooit ervoor. Dit leidde tot meer en ernstiger bevingen. Het artikel in het Wetboek van Strafrecht dat mogelijk van toepassing zou kunnen zijn is art 326 (oplichting): jezelf of een ander wederrechtelijk bevoordelen door het gebruik van een samenweefsel van verdichtsels. En er is wat verzonnen om onder het rapport uit te komen.
Al veel langer komen schandalen boven water over belastingontwijking en ‘affaires’ hoe de bovenlaag zich te buiten gaat aan ‘lobbywerk’ om volledig ten eigen bate besluitvorming te beïnvloeden, waarbij het welzijn van de samenleving hooguit bijvangst is. De elite zet alle middelen in zoals politieke invloed, financieel vermogen en haar grote sociale vaardigheden. Waardoor de volksvertegenwoordiger wordt beïnvloed, gebeurt in het hoofd en is niet na te gaan. Er is sprake van corruptie als financiële middelen worden ingezet, informatie selectief gedeeld en publieke middelen worden ingezet om eigen belangen te dienen. De inkt is nog nat en er dient zich het volgende schandaal aan met taxibedrijf Uber dat een innige relatie onderhield met onze belastingdienst, echt anders dan de slachtoffers van het toeslagenschandaal zich herinneren. En ‘Steely Neelie’ Kroes was niet te beroerd om in strijd met de haar bekende regels stiekem te lobbyen. Wat zij deed is strafbaar maar met mij gelooft er niemand dat tegen haar het strafrecht zal worden ingezet, terwijl het wel eens heel preventief zou kunnen werken.
Het is naïef te denken dat besluitvorming verloopt via de democratische spelregels. Het gaat erom hoe je lobbymacht organiseert om geheel ondoorzichtig besluitvorming te manipuleren.
De kunst is om in de beeldvorming te doen voorkomen dat het belang van de burger de eerste prioriteit heeft. De NAM deed er echter alles aan om die belangen te frustreren, geholpen door geslepen advocaten van de Zuidas, zoals Susan Top verklaarde bij de parlementaire enquêtecommissie. Bij boer Sijbrand Nijhoff was volgens de deskundige van de overheid de schade niet veroorzaakt door bevingen maar vernield door houtworm!
Als de declaraties van deze top(dure) advocaten met een uurtarief van tenminste € 600 zou zijn ingezet voor herstel van bevingsschade, dan zouden twee vliegen in een klap zijn geslagen: beschikbaarheid van geld en werkelijk zien welk leed is aangericht. Het zou interessant zijn die declaraties op te vragen.
Advocaten, makelaars, accountants, het zijn omzetvergroters voor de eigen clientèle, die aan het maatschappelijk welzijn bar weinig toevoegen. Ze passen wel uitstekend in het door het westen aanbeden economisch systeem gericht op groei en winst, waarin het volk wordt stilgehouden met (over)consumptie.
Ons economisch systeem wordt gedreven door groei, winst en consumptie. Dat impliceert beïnvloeding van de macht die de regels opstelt en dus maakt de macht geen strafbepalingen waar ze zelf mogelijk last van ondervindt.
De wet kent nog wel zoiets als ambtelijke corruptie (art 177 Sr), maar de status van ambtenaar is daarvoor vereist en dat zijn politici niet noch projectontwikkelaars en landbouwgiganten. Zij kunnen mogelijk strafbaar zijn op grond van betrokkenheid bij zo’n ambtelijk delict als kan worden bewezen dat zij de ambtenaar hebben uitgelokt of bijvoorbeeld tezamen met een ambtenaar corruptie plegen. Dat is een heftige bewijslast. Kortom, wie heeft er wat te zeggen over de totstandkoming en toepassing van wetten? En, waakt de overheid gelijkelijk over het welzijn van alle burgers of zijn er enkelen die op meer bescherming kunnen rekenen vanwege de connecties of status die zij hebben?
De groeiende ongelijkheid zal blijken elementaire vrijheid voor burgers in de weg te staan, omdat de have-nots of de gering draagkrachtigen niet in vrijheid aan de publieke macht kunnen deelnemen.
Formeel zijn we allemaal gelijk voor de wet, maar bepalend voor de uitoefening ervan is waar je wieg heeft gestaan.
Het gaat niet om een bovenwereld die verantwoordelijkheid neemt voor het welzijn van allen, maar om een moderne criminele onderwereld die door haar definitiemacht anderen diskwalificeren en zelf gebruik maken van quasi-legale middelen waarover alleen die bovenlaag beschikt. Zij heeft immers rechtstreeks toegang tot de macht of zijn ermee verweven, reden waarom dat ontzettend ondermijnend gedrag niet voorkomt in het Wetboek van Strafrecht.
Ik lees de recensie over The damned, een theaterstuk van Ivo van Hove, met als kop: Verpletterende lofzang op het slechtste van de mens. Het kwaad zegeviert in de strijd om de macht, een studie naar de totaliteit van de overgave aan de macht en hebzucht.
Met andere woorden, het is niet noodzakelijk de inherente verdorvenheid van de menselijke natuur, maar veeleer de maatschappelijke ordening, het economisch systeem, opgelegd door de elite, waaraan we ons hebben overgegeven, het kapitalisme, dat aanzet tot egoïsme en winstbejag. In die ordening doen boven- en onderwereld als onderscheiding er niet toe, omdat beide uiting zijn van eenzelfde verdorvenheid die is gericht op rijkdom. Het is echter bepaalde rijkdom die de macht verwerft.
Het voorstel is om de term bovenwereld te reserveren voor die (bedrijfs)activiteiten die het stellen van klimaatdoelen en/of ander maatschappelijk welzijn aantoonbaar nastreven.
We bereiken een cynische draaipunt: er wordt gemeenschappelijkheid gesuggereerd terwijl een egoïstisch doel wordt nagestreefd, omdat winst en groei voor een bedrijf de corebusiness is dat zich niet door moraliteit laat leiden. Het tweede cynische draaipunt is de hypocrisie omdat de elite ondoorzichtig blijft in haar egoïstische motieven: al die lobby’s en vriendjespolitiek zijn ondoorzichtig en niet te controleren. We doen of dat alleen in Limburg gebeurt maar de politiek is er van doordrenkt.
Het probleem is dat niet het algemeen belang leidend is, doch het belang van enkelen waarmee uiteindelijk de vrijheid van de gewone burger wordt beknot. De enorme lobbymacht van de landbouwelite heeft tenminste twee partijen in de Kamer steeds voor haar kar gespannen en ervoor gezorgd dat tot dusver ongehinderd de stikstoftoename bleef groeien. De landbouwelite heeft voor haar groei en winst de vergiftiging van het milieu en de mens over: het zijn de megaboeren van de omvangrijke agro-industrie die de kleine boeren opslokken. Er is door Wageningen berekend dat het aantal megastallen de afgelopen 5 jaar met een kwart is toegenomen en over 10 jaar gaat het om een verdubbeling. Het draait voor de grote jongens om schaalvergroting, efficiëncy, hoge productie en lage kosten. Daar kan geen gewone boer tegenop.
Er zijn drie schatrijke families in de agro-industrie, waaronder de veevoedergigant van de familie De Heus, de op vier na rijkste familie van ons land, die het boerenprotest voeden omdat haar kolossale winsten in de landbouw dreigen te worden aangetast door de aangekondigde stikstofmaatregelen. Die families blijven natuurlijk zelf op de achtergrond want hebben eigen Haagse kanalen om te masseren. De VanDrie Group, wereldspeler in mestkalveren: 90% is bestemd voor export maar laten 100% van de stront bij ons achter. Er wordt met financieel geknutsel kolossale bedragen aan subsidies binnengehaald, waardoor wij als belastingbetaler rechtstreeks bijdragen aan hun rijkdom. Hoe kan zoveel subsidie daar terecht komen als zij tegelijk tot de grootste vervuilers moeten worden gerekend? Het systeem is verrot.
Bij het artikel in de NRC van 18 juni over dit onderwerp staat een tekening van Don Corleone, hoofd van de maffiafamilie in de film The Godfather met een ‘vredespalm’ in de revers en een koe in de handen.
En, het volgende grote probleem dient zich al aan, ons enorm industrieel verontreinigd (grond)water.
Het populaire gezegde dat hoe rijker des te meer belastingontwijking, is stellig waar. Vennootschappen worden steeds vaker gebruikt louter om vermogen te stallen zonder dat er enige economische activiteit vanuit gaat. Het enig doel is het ontwijken van vermogensbelasting, waarvoor vennootschappen helemaal niet zijn uitgevonden. Accountants adviseren hun cliënten hierover volkomen legaal.
De wijze waarop de elite ‘samenspant’ ten koste van de gewone burger, die burger achteloos behandelt ten eigen gerieve, moet opbreken. Het volk komt uiteindelijk in opstand zoals nu al om ons heen zichtbaar wordt. Onverschilligheid jegens de samenleving is de doodsteek voor die samenleving. Er kan geen vreedzame samenleving groeien als er een grote groep is die niet of nauwelijks kan rondkomen, geen toegang heeft tot het publieke debat en een kleine groep die zich blijft verrijken en weigert haar overschotten te delen.
Er is een partij die ondernemerslust aanmoedigt, maar wie de 2doc Boven Water volgt kan zien dat de familiebedrijven in het MKB, ruim 280.000, worden vermalen door het grootkapitaal. Regelgeving dat zich hiertegen zou moeten verzetten pakt ‘per ongeluk’ verkeerd uit voor het kleinbedrijf.
Nieuwe strafbepalingen toegesneden op oneigenlijke beïnvloeding zullen het niet doen want het gaat uiteindelijk om mentaliteit, een juiste instelling die de samenleving dient, die ons dient; hoe staat je antenne afgesteld? De juiste moraal is moeilijk via het strafrecht af te dwingen. Voltaire: “wanneer het om geld gaat, belijdt iedereen dezelfde godsdienst”. Dan zingt Doe Maar, Is dit alles (wat er is).
Kreunend valt te vrezen dat dit ’s mensen ontluisterende neergang is, alsof het met ons 300.000-jarig bestaan mooi is geweest.
Jaap zegt
Elite. Het woord mag van mij verdwijnen. Veel van die lui zijn gewoon criminelen.
Wat dat betreft waren de Franse revolutie en het communisme nog niet zo’n gekke gedachte.
Alleen hadden ze het geld ook moeten afschaffen om corruptie te voorkomen.
Fijn en triest artikel. Bedankt.
Paulien van Poppel zegt
Ik herken mijn, wat meer versplinterde, gedachtes in de denktrant die in dit artikel naar voren gebracht worden. En vraag me af, is dit van alle tijden?