• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Mediteren in drie sferen

7 juni 2013 door Taigu

Leegte niet als afwezigheid van inherente existentie, maar als afwezigheid van concepten in de vloeiende stroom die aan het bewustzijn verschijnt: het is een vruchtbare voedingsbodem voor meditatie.

Er is een alternatief voor leegte als afwezigheid van inherente existentie. Dit alternatief wordt aangereikt door Yogacara, een filosofische school die ontstond in het India van de vierde eeuw na Chr. en later in China verder tot ontwikkeling kwam. Yogacara legt de nadruk op de voorstelling waarin fenomenen in een vloeiende stroom aan het bewustzijn verschijnen.

Nagarjuna, de profeet van leegte als afwezigheid van inherente existentie, leefde zo’n anderhalve eeuw eerder. Hij wilde in één magistrale beweging een streep zetten onder de filosofische debatten die in het verleden binnen het boeddhisme hadden gewoed en veel afsplitsingen hadden teweeggebracht.

Legitimatie
Met zijn filosofie verschafte hij de wijsheidsliteratuur van het ontluikende Mahayanaboeddhisme een theoretische legitimatie. In die literatuur, de Prajnaparamita sutra’s, alle toegeschreven aan de Boeddha, treedt de weg van de bodhisattva naar voren als het spirituele pad dat monniken én leken kunnen bewandelen. Het doorzien van leegte, van alle fenomenen, geldt hierbij voor bodhisattva’s als een conditio sine qua non.

In de wereld van het boeddhisme geldt Nagarjuna terecht als een monument waar je niet omheen kunt, maar de controverse over de praktische toepasbaarheid van zijn filosofie is eeuwenoud. Je moet er wel heel ver induiken voordat je kunt doorgronden naar welke dieptes het scherpsnijdend zwaard van zijn ijskoude logica reikt. Hier schiet Yogacara te hulp met een benadering die meer aansluit bij de praktijk van de meditatie.

Driesferenleer
Tot de kern van de Yogacara-filosofie behoort een driesferenleer. De alledaagse realiteit waarin je jezelf als subject en de wereld als object ervaart, is één sfeer. In meditatie kun je je jezelf oefenen om het opkomen en ondergaan van fenomenen in de geest waar te nemen. Dit is de tweede sfeer, die waarin je jezelf vertrouwd maakt met de werking van het voorwaardelijk ontstaan.

Langs meditatieve weg kun je doordringen tot de derde sfeer waarin alle concepten wegvallen. Dit is de sfeer van de zo-heid waarin je de geest als geest en de wereld als geest ervaart. Probeer het maar. Voor mij is dit in meditatie een vruchtbare voedingsbodem gebleken.

Yogacara stelt zich leegte voor, niet als afwezigheid van inherente existentie, maar als afwezigheid van concepten in de vloeiende stroom die aan het bewustzijn verschijnt. Alles is geest in Yogacara, alles wat zich in de alledaagse realiteit aan jou voordoet is gestolde Dharma. En als je je in meditatie oefent om de werkelijkheid te zien zoals deze is, dan onthult de gestolde Dharma zich als vloeiende Dharma.

Synthese
Met voldoende oefening kun je deze ervaring voortzetten wanneer je, buiten meditatie, in je alledaagse leven verkeert. De wereld als verzameling van concepten, de wereld als voorwaardelijk ontstaan, de wereld als ongedeelde geest: het is voor een geoefend bewustzijn een ragfijn spel van het ervaren van de drie sferen in hun onderlinge dynamiek.

Yogacara is een veel omvattender filosofie dan Madhyamika. Het voert te ver om op alle onderdelen en sub-scholen van Yogacara in te gaan. Maar in Yogacara voltrekt zich een grote synthese van het erfgoed van het vroege boeddhisme (zoals skandha’s en karma) met de latere innovaties van de Mahayana-beweging. In de symfonie van Yogacara beginnen ook aloude thema’s meer klank te krijgen, zoals de geest als oergrond van leegte, oorspronkelijke verlichting en boeddhanatuur.

(Wordt vervolgd.)

–
Dit is het vijfde deel in een serie ‘Bronnen van het boeddhisme’ waarin ik de Dharma op een eigentijdse manier bevraag, op zoek naar verbinding tussen traditie en de ervaring van vandaag; klik hier voor de andere delen.

Jules Prast.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Columns, Zen Tags: Jules Prast, leegte, meditatie, Nagarjuna, yoga

Lees ook:

  1. Leve de leegte? Of juist niet?
  2. Boeddhanabijheid
  3. In den beginne was het woord
  4. Geen woorden, geen daden

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Edel Maex zegt

    7 juni 2013 om 15:10

    Buddhas say emptiness
    Is relinquishing opinions.
    Believers in emptiness
    Are incurable.

    Nagarjuna MMK 13/8

  2. Tom zegt

    7 juni 2013 om 21:00

    Fijn dat je er weer bent Jules! Dank oor deel V!

Primaire Sidebar

Door:

Taigu

Historicus en auteur Jules Prast (Taigu), dobbert ergens tussen zen en reine land. Ondertussen laat hij zijn geest vrijmoedig zweven over de wereld en het boeddhisme. Zijn website is bereikbaar op www.julesprast.com (Twitter @julesprast). 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 17 april 2021
    Kum Nye Yoga Workshop – Lichaam en geest in balans online
  • 18 april 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • 19 april 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 21 april 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 21 april 2021
    'Natuur: één Leven' - ONLINE Lezingenserie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Het zelfgekozen levenseinde

Erik Hoogcarspel - 15 april 2021

Je hoort steeds meer tegenwoordig dat een leven “voltooid” kan zijn, alsof het leven een klus is die je moet klaren. Ik begrijp het gevoel, maar uit de bijna-doodervaringen blijkt dat mensen die op het randje zijn geweest opeens andere opvattingen hebben gekregen.

De brug tussen China en Japan

Kees Moerbeek - 4 april 2021

Toen het koninkrijk Silla zich in het jaar 57 losmaakte van China, ontstonden de Drie Koninkrijken van Korea. Dit waren: het koninkrijk Goguryeo, het koninkrijk Baekje en het koninkrijk Silla. Dit artikel gaat met grote stappen door de geschiedenis van Korea. Eeuwenlang was het land de brug die China met Japan verbond en ook de brug waarover de Boeddha naar Japan reisde.

Ardan

Ardan - 4 april 2021

...

Over het lijden van boeddhisten in Bangladesh

Kees Moerbeek - 28 maart 2021

Bangladesh werd in 1971 na een wrede onafhankelijkheidsoorlog onafhankelijk van Pakistan. Dit ‘land van de Bengalen’, de letterlijke betekenis van ‘Bangladesh’, is de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra en grenst zowel aan India als aan Myanmar. Zo’n 0,6% van de ruim 162 miljoen Bengalen is Theravada boeddhist en 95% is moslim. In 1988 werd de islam er staatsgodsdienst. Dit artikel gaat over de grote lijnen van de positie van de boeddhisten.

Ekayano maggo – de kern van het pad naar zelfrealisatie

gastauteur - 25 maart 2021

Guy E. Dubois is auteur van verschillende werken over de leer van de Boeddha. Verder heeft hij verschillende vroeg-boeddhistische suttas vertaald vanuit het Pali naar het Nederlands en deze teksten becommentarieerd. Als yogi is hij volledig ongebonden t.o.v. elke boeddhistische stroming. Hij interpreteert de dhamma op een vrijgevochten manier. Al zijn boeken stelt hij gratis ter beschikking aan de lezers van het Boeddhistisch Dagblad

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Het jaar 2021 – dag 106 – reaprik
  • Het Edele Achtvoudige Pad in Vipassana
  • Boeddhistische priester boos – vrouw op motorkap auto
  • Grote steun voor burgerinitiatief tegen kooien in veehouderij bij hoorzitting in EU Parlement
  • Zenleraar Ton Lathouwers over zijn verzamelde teisho’s

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens