Wat ons vandaag ontbreekt, is niet compassie. Wat ontbreekt, is moed. Een nieuwe soort christelijke moed die zacht is van hart, maar helder in grenzen. Die niet polariseert, maar wel positioneert. Die zegt: tot hier en niet verder – zonder te verachten. Die weigert liefde los te koppelen van waarheid.
christendom
Opgenomen in de stroom van wording (2)
Steeds meer mensen beseffen dat we verdwaald zijn geraakt in een geconstrueerde, bedachte wereld — een wereld die ons heeft losgemaakt van directe, oorspronkelijke ervaring. Zonder innerlijk kompas voelen we ons onzeker. Op zoek naar houvast grijpen we naar nieuwe, bedachte zekerheden, waarmee we ons juist verder verwijderen van wat wezenlijk is. Zo verliezen we onszelf steeds meer.
Menno – het zwaard van Manjoesri
“Je leest te veel ridderverhalen.” lacht mevrouw Musegaas. Ze zoekt in een dik boek naar een tekening van Manjoesri. Ze laat Menno een blauw-witte tekening zien van een man op een woeste leeuw. Om de nek van de man hangt een rij tijgertanden aan een snoer. Het vlammende zwaard lijkt in de ogen van Menno meer op een knots dan op Excalibur of het Zingende zwaard.
Vrijdag Zindag – Wat heet religie?
Religie is bezig met een comeback, lijkt het. Auteurs zoals Lieke Marsman, Victor Kal en Jan Warndorff, die te boek stonden als atheïst, schrijven nu welwillend over religie, al varieert de invulling van het begrip.
Naar een christelijk boeddhisme?
Is het verstandig onze rug helemaal te keren naar de tradities van onze cultuur, om ze geheel-en-al uit te wisselen met vormen van andermans cultuur? Trachten wij, als Amerikaans beoefenaars van het boeddhisme, ons te modelleren naar kleine Tibetanen, Sri Lankanen, Birmanen of Japanners?
Taigu – Christenboeddhisme wordt ondergewaardeerd
Wat staat er centraal in de dharma, het naleven van een verhaal over een mythische boeddha en zijn pad, of het doen verminderen van het lijden in de wereld? Er zullen mensen zijn die menen dat het eerste leidt tot het tweede. Maar wat als je zo druk bezig bent met je in alle mogelijke bochten draaien om het eerste te doen, dat je er in de praktijk niet in slaagt het tweede te bereiken?
Edel – Religie en wetenschap, een westers duo
Het spanningsveld tussen religie en wetenschap blijft blijkbaar de gemoederen beroeren. Moraalfilosoof Patrick Loobuyck schreef er onlangs een boek over, dat ook mij weer aan het denken zette.
Christendom, boeddhisme en de Europese Verlichting
De tijd is voorbij dat religies het zich kunnen veroorloven elkaar met het woord te bestrijden. Het is nu tijd om de balans op te maken van wat ze gemeen hebben en wat hen onderscheidt van de moderne mentaliteit, die de hele aarde aan het veroveren is met treurige gevolgen. Zowel het christendom als het boeddhisme heeft een mensbeeld dat wezenlijk verschilt van het moderne mensbeeld dat in de achttiende eeuw in Europa de overhand kreeg.
Wester boeddhisme (3 en slot)
Ongelijkheid leidt tot verharding van onze maatschappij. Mensen zijn bang omdat ze geen vaste grond onder hun voeten hebben en geen duidelijke, morele waarden om met anderen om te gaan. Vooral jongeren lijden daaronder omdat onze leiders blind blijven voor een ecologische ramp en de aanpak van massale migratie die daaruit zal volgen. Vooral wordt een hoopvolle toekomst gestolen.
Boekbespreking- De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren
Het begrip ‘moraal’ is niet voor iedereen even duidelijk, dus laat ik hier eerst een definitie ervan geven. In het algemeen is ethiek het nadenken over wat je hoort te doen en waarom. Moraal is het stelsel van normen (gedragsregels) en waarden (dingen waar je om geeft) dat daarmee samenhangt. Waarom zou iemand nu zijn moraal willen verbeteren? Klaas Rozemond, filosoof, jurist en universitair hoofddocent strafrecht aan de VU, is ervan overtuigd dat hier een grote behoefte aan is.
Paul Boersma – Meditatie en pijn
We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.
Robert Keurntjes – Boeddhisme en psychologie
Het algemene beeld was, en bij velen nog, dat boeddhisme enkel een religie is en derhalve weinig rationeel. Ook al wordt er, sinds de theosofen in de 19e eeuw het boeddhisme ontdekte, nog wel eens gezegd dat boeddhisme te vergelijken is met wetenschap. Mede door deze pogingen om boeddhisme in een specifiek westerse categorie te duwen blijft er de nodige onduidelijkheid.
Boekbespreking – Jean-Jacques Rousseau. De solitaire wandelaar
De wandelingen hebben allemaal een eigen thematiek. Ze beginnen met een lofrede op de eenzaamheid en een beschrijving van de berusting in de vijandschap die Rousseau denkt te ondervinden van zijn oude vrienden. Zijn vrouw, Thérèse de Lavasseur, die hem voedt en verzorgt, komt niet in het verhaal voor. Hij heeft het voortdurend over zijn ‘kwelgeesten’, die hem sinds een paar maanden niet meer van streek kunnen brengen, als hij hen maar mijdt.
‘Onze Boeddha die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd’
Binnen het christendom bestaat meer dan de orthodoxie van ‘Rome’ tot gereformeerd. Er zijn gedeelde spirituele waarden die boeddhisme en christendom verbinden.
Over Theologie 37: Dommamismen (I)
De cursus theologie besteedt acht lessen aan verschillende religies, beter gezegd: groepen van religies, want je kunt iedere religie zien als een boom met een stam en takken. Het geeft mij de kans weer wat in te lopen. Eerst maar deze drie handleidingen: christendom (les 33), jodendom (les 32) en islam (les 34).
Naar een christelijk boeddhisme?
Is het verstandig onze rug helemaal te keren naar de tradities van onze cultuur, om ze geheel-en-al uit te wisselen met vormen van andermans cultuur? Trachten wij, als Amerikaans beoefenaars van het boeddhisme, ons te modelleren naar kleine Tibetanen, Sri Lankanen, Birmanen of Japanners?
Boekbespreking – Zen en de gretige vogels
Wat is dan die mysterieuze ervaring van zen? Het is een bewustzijn dat er in potentie bij iedereen al is, hoewel het nog niet bewust is van zichzelf. Merton vindt echter dat een ware preek een beroep doet op de metafysische intuïtie van de grond van het bestaan. Dit is de reden dat zen samen kan gaan met het christendom: de preek legt uit, de zenmeester wijst aan. Zenmeesters leggen volgens hem niets uit, hun uitspraken zijn als het rinkelen van een wekker.
Boeken – zen en de gretige vogels
Thomas Merton onderzoekt, vaak in samenspraak met zenmeester D.T. Suzuki, de rationele ongerijmdheden van zen. Met Japanse kunst en filosofie, en de geschriften van woestijnvaders, Augustinus, Eckhart en anderen, verkent hij overeenkomsten en verschillen tussen christelijke mystiek en zen.
Dingeman Boot – ‘veel te leren van onhebbelijke mensen’
Dit keer gaan zij langs de verschillende leermeesters van wie Dingeman Boot zelf onderricht heeft gehad. En dat zijn niet de minste leraren, onder wie Wolter Keers, Jean Klein, Shri Nisargadatta Maharaj, Mettavihari, U Pandita, Joseph Goldstein en Tsoknyi Rinpoche.
Boeddhisme in de lift in Amerika
Het boeddhisme, een atheïstische religie, die geen scheppende god kent, scoort goed op een tweede plaats na het christendom in dertien staten, waaronder Oklahoma.
Vrijdag zindag 3 – Elitair
‘Waarom stemden – ook deze keer weer – zoveel diepgelovige Amerikanen op Trump?
‘Levend boeddhisme is voor missionarissen, niet voor wetenschappers’
In 1854 dwong de Amerikaanse commodore Matthew Perry met zijn kanoneerboten, de ‘black ships’, de ontsluiting af van Japan. Het Tokugawa shogunaat capituleerde. Dit was het startsein voor een snelle modernisering van het land. In de ogen van het Meiji-regime dat het shogunaat opvolgde was het boeddhisme een hinderlijk obstakel.
De Boeddha en de dood
Wij mensen bestaan niet als geïsoleerde subjecten, we zijn in ons bestaan van elkaar afhankelijk, dat kunnen we van de huidige pandemie leren. De ander maakt dus deel uit van het zelf en omgekeerd. De dood van de ander is een aspect van mijn eigen dood en met de ander sterft er een stukje van mij. Dit besef ik in de rouw en in dit besef ervaar ik de vriendschap, zo ervaar ik wat de ander voor mij betekende. Zonder dood zouden we ons gevoel voor vriendschap verliezen en een soort onmensen worden.
De religieuze kwestie in modern China
Op 29 juni 2020 verscheen in het Boeddhistisch Dagblad een artikel over de ‘nieuwe’ religieuze bewegingen en de strijd tegen het ‘bijgeloof’ in China. Dit is echter geen nieuw verschijnsel.
