Je kunt wel zeggen dat zowel Eckhart als Dōgen zich kritisch ten opzichte van zijn tijd verhield. Beiden waren eigenzinnig en lazen teksten graag tegendraads om de volgens hen juiste betekenis op te diepen. Van Meister Eckhart is bekend dat hij het met geen enkele van zijn tijdgenoten eens was. Over Dōgen kun je in principe hetzelfde opmerken: hij zag zen als hét boeddhisme en fulmineert regelmatig tegen andere scholen, vooral in zijn late werk.
Boeddhistische doeners en denkers – de serie – 15
Servaas Kievit: ‘Bijna in ieder huis zie je een boeddhabeeld, maar als je vraagt hoe ze tegenover de leer staan, weten ze daar eigenlijk weinig tot niets over.’
Moniek Nooren – ‘herdenken is goed maar ik word niet goed van al het militaire vertoon’
‘Het kan zomaar gebeuren dat ik naar de supermarkt ga, de hoek om loop en schrik – omdat daar een tank staat met een groepje soldaten ernaast. Ik kan me dat beeld nog precies herinneren – ik keek recht in de loop van het kanon. Tja, het is september, Airborne-maand. Dan kan zoiets ‘leuks’ gebeuren.’
“Bouw één goede school!”
Interview met Maarten Olthof door Diana Vernooij, deel 2. Maarten Olthof is ordelid van de Zen Peacemakers. Ruim 20 jaar geleden heeft hij in Nederland Stichting Vajra opgericht voor ontwikkelingsprojecten in Nepal.
‘Het feit dat de mens zich bewust kan zijn van zijn nietigheid in het universum (minder dan een stofje) is een wonder’
Ad Westerterp: ‘In het protestantisme wordt het menselijk bestaan bepaald door lijden. In het boeddhisme wordt de mens bevrijd van lijden. Van een theocentrische geloofsleer, gericht op het hiernamaals, naar een antropocentrische heilsweg, gericht op het hier en nu. Eenvoudiger gezegd ‘van het geloof in God naar het pad van de Boeddha.’
Moniek Nooren – ‘het lijkt haast alsof alarmbellen voor lawaai van boven in mijn genen zit’
‘Het kan zomaar gebeuren dat ik naar de supermarkt ga, de hoek om loop en schrik – omdat daar een tank staat met een groepje soldaten ernaast. Ik kan me dat beeld nog precies herinneren – ik keek recht in de loop van het kanon. Tja, het is september, Airborne-maand. Dan kan zoiets ‘leuks’ gebeuren.’
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (14)
Laura: ‘Ik had geen idee dat anderen ook zo worstelden als ik. Opgevoed met het idee van verantwoordelijk zijn voor je eigen succes en geluk liet ik zelf ook nauwelijks iets van mijn kwetsbaarheid zien. Dit inzicht was de eerste stap naar meer verbinding, met mezelf en anderen.’
Ontwaak Puella!
Ze kent de boodschap van haar vaders verhaal: al ons handelen wordt gewogen. Een slecht pad zal je voor eeuwig verdoemen.
Leonie Drost – vrije val
Het is al donker aan het worden als ik alleen door de straat loop waar ik normaal met onze hond wandelde. Ik kijk door de verlichte ramen naar binnen en stel me voor hoe de levens er uit zien van de mensen die zich in de huizen bevinden.
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (13)
Leonhard Schrofer: ‘Ik vroeg mij in een bepaalde periode af: Waarom ontmoet ik in dit leven een dochter, mijn enige kind, met zware meervoudige verstandelijke en motorische beperkingen en een partner die na een lange ziekte periode overlijdt aan borstkanker. Het omarmen van het begrippen karma en dukha, zoals ik dat heb opgevat, heeft mij hierbij veel steun gegeven.’
‘Als je je mind eenmaal meer en meer herkent, is dat best ontnuchterend’
Als je je mind eenmaal meer en meer herkent, is dat best ontnuchterend. Hoe je jezelf had gelabeld, klopt niet meer. Je gaat kanten van jezelf zien die je niet had verwacht. De vraag kan vervolgens opkomen, en nu? Hoe verbeter ik mezelf en kom ik verder op het pad van verlichting?
Henk van Kalken – Goed en Kwaad
In mijn achtertuin had ik geheel eigenhandig een kuilgrot uitgegraven. Nadat ik me in een bordeauxrood gewaad had gewikkeld, en een kussen van gedroogd gras tegen pijnlijke gluteus maximussen had neergelegd ging ik zitten. Vooraf sprak ik de gelofte uit dat ik niet meer zou opstaan vóórdat ik ‘Het’ bereikt had.
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (12)
Fer de Deken: ‘De monnik van de Dharmatoevlucht keek verrast op. Hoi, zei ik, ik kom kennis maken.’
Let zen disturb you
‘Het moeilijkste waren de correcties. Als de leraar zag dat ik een gebaar toevoegde, of een taak in de dojo te haastig of slordig had uitgevoerd, werd dat ten overstaan van alle anderen meteen gecorrigeerd. In niet mis te verstane bewoordingen, of door te eisen dan de handeling herhaald werd tot het wel goed was. “Let zen disturb you,” zei m’n leraar meer dan eens.’
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (11)
Nellie Tankink: ‘Nadat mijn moeder was overleden lagen de rode sokken jarenlang in de kast. Ik vond maar geen gelegenheid ze te dragen, te dun als alternatieve pantoffels, te dik voor in de schoenen. Maar ik gaf ze wel een mooie plek, op ooghoogte in de klerenkast, als een soort eerbetoon.’
Tashi Choedon – Vervolging en seksueel misbruik van Tibetaanse boeddhistische nonnen door de CCP
Verjaagd uit hun kloosters worden nonnen geconfronteerd met geweld en verkrachting in afschuwelijke Chinese detentiecentra. Ze worden gedwongen hun boeddhistische kleding af te leggen en zich in militaire kledij te steken.
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (10)
Hans Tilman: ‘In mijn fantasie zie ik mijn grootmoeder. Ze zit in haar sleetse leunstoel en haar krantenbak met religieuze geschriften staat naast haar. Haar gezicht staat bezorgd en zij vraagt hoe mijn verhouding met God is. Ik leg haar uit dat haar God voor haar tastbaar is, maar voor mij een niet te bevatten bovenmenselijke dimensie vertegenwoordigt.’
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (9)
Karin Graven: ‘Ik was geïntrigeerd door de teksten verteld door Goenka, waar ik vreselijk om moest lachen omdat het leek alsof hij feilloos aanvoelde waar ik allemaal doorheen ging. Naar zijn humor keek ik elke dag uit.’
Reflecties van een kok – staal contra stilte
“Wat vindt je het moeilijkst?” vroeg de meditatieleraar me nadat ik voor het eerst cursuskok was geweest. “Goed samenwerken” antwoordde ik zonder enige aarzeling. De leraar knikte en ik meende een spoor van een glimlach te zien, terwijl ik nadacht over wat ik had gezegd.
Jasper Schaaf – één ware werkelijkheid: raakvlakken tussen boeddhisme en marxisme
In actuele boeken van en over het boeddhisme wordt vaak een verband gezocht tussen boeddhisme en de westerse filosofie. Het is dan niet ongebruikelijk namen te noemen als Schopenhauer, Nietzsche of Bergson. Veel minder komt het voor Marx in dat verband te noemen. Redenen hiervoor zijn inhoudelijk en politiek. Inhoudelijk: wat kan Marx of het marxisme met boeddhisme te maken hebben?
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (8)
Henk van Kalken: ‘Tot iemand mij een boek gaf waarin iets over dzogchen stond. Ik las de eerste bladzijde en het was me te moede alsof ik met een gouden lichtstraal ergens tussen de ogen geraakt werd. Dit was een werkelijk totaal dogmavrij pad, geen exclusiviteit, geen gecompliceerde metafysica en geen gedweep met exotische franje en lama-aanbidding door zoekende westerlingen, die zo ongeveer de gebraden duiven op gouden schoteltjes aandroegen.’
Boeddhistische doeners en denkers – de serie (7)
Martine Olthof: ‘Naarmate de jaren verstreken werd ik steeds depressiever. Ik kon niet goed dealen met het leven in het individualistische Nederland waarin prestatienormen en status hun stempel drukten. Ik raakte verder verstrikt in mijn neerslachtige gedachten en begon allerlei angsten te ontwikkelen.’
Jasper Schaaf – boeddhisme, betrokkenheid en een socialer perspectief
Ook nu zullen sommige lezers verbaasd zijn dat in een boek vol met Marx het boeddhisme een volwaardige inhoudelijke plek krijgt toebedeeld, met zowel praktische als theoretische consequenties.
Mag je een Boeddhabeeld kopen voor jezelf of moet je het krijgen?
Op vakantie in Thailand of Indonesië een Boeddhabeeldje kopen voor jezelf? Pas maar op, want dat brengt ongeluk, weten veel mensen zeker: je moet een Boeddhabeeld krijgen. Anderen beweren even stellig dat het geen kwaad kan. Tenminste, als je bedoelingen maar goed zijn. Want gewone koopwaar zal de Boeddha niet worden. Zelfs niet als je hem koopt bij een tuincentrum.
