• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » 1973 – Victor Westhoff, Dalai Lama en het dagboek (3)

1973 – Victor Westhoff, Dalai Lama en het dagboek (3)

15 november 2019 door gastauteur

Het is begin oktober 1973. Twee mannen rijden drie dagen lang kriskras door Nederland. Ze worden door vertegenwoordigers van het koningshuis, politiek en leiders van godsdienstige stromingen ontvangen. De twee mannen, de beroemde Nederlandse bioloog Victor Westhoff (52) en de 14e Dalai Lama (38), op bezoek in Nederland, voeren in de auto korte gesprekken met- en stellen vragen aan elkaar.

Victor Westhoff, voorzitter van het ontvangstcomité, heeft eigenlijk helemaal geen zin om met een wat hij noemt heilige kriskras door Nederland te reizen, maar vrij spoedig naderen de mannen elkaar en delen al of niet elkaars opvattingen. Westhoff hield een 16 vellen telend uitgetikt A4 formaat dagboek bij waarin hij de ervaringen met de Dalai Lama en anderen beschreef. Het is een van de bijzondere documenten in het Nederlands Boeddhistisch Archief.

‘Het is een nauwelijks weer te geven ervaring, zo lang zo persoonlijk een zo groot man te hebben vergezeld. Wij hebben vrij veel gesproken, vaker nog gezwegen, niet omdat er niets te zeggen zou zijn, maar omdat het niet aangaat, iemand die een zo vermoeiende reis maakt, ook nog voortdurend in gesprek te betrekken. Ik bleef mij er steeds van bewust, dat de Dalai Lama recht had op rust en geestelijke afzondering. Daar stond tegenover, dat ik een plicht had als gastheer, dus hem een en ander moest vertellen over het land waardoor wij reisden en zijn bewoners, alsmede over hetgeen hem te wachten stond.

Eerst nadat wij enigszins met elkaar vertrouwd waren geraakt – te beginnen met de terugreis van Wassenaar – kwam ik er toe, Z.H. zo nu en dan een vraag op geestelijk gebied te stellen die mij bezig hield. Het zou niet juist zijn te zeggen dat ik het eerst toen “waagde”. Het is niet aan de orde of ik iets al dan niet “durfde”; de gedachte daaraan kwam voordien eenvoudig niet eerder bij mij op. Misschien is het het beste zó te formuleren, dat hetgeen van de Dalai Lama uitging – noem het geestkracht, wil, fluïdum, persoonlijkheid of hoe dan ook – mij niet op een dergelijke gedachte deed komen alvorens de tijd daar rijp voor was. Zijnerzijds stelde de Dalai Lama nu en dan vragen, waarop hij een antwoord wenste. (Op de reis naar en van den Haag zat ook zijn tolk voorin; toen stelde hij een deel- van zijn vragen in het Tibetaans en liet die door de tolk vertalen. Antwoorden werden nooit vertaald). Deze vragen hadden meestal betrekking op landschap, geschiedenis, míddelen van bestaan, sociale en religieuze situatie, kortom op de samenleving in Nederland en op mijzelf, maar dit laatste (met één uitzondering) niet voordat ik zelf iets over mijzelf had gezegd.

Terwijl de gesprekken steeds rechtstreeks, bondig en vaak ook diepgaand waren, waren ze meestal tevens kort. Ze bleven discreet en namen niet het karakter aan van een interview.

Nimmer tevoren heb ik een man ontmoet, die van ogenblik tot ogenblik de psychische gesteldheid van zijn gesprekspartner glashelder doorziet, daar tevens boven staat en geen misbruik van dit inzicht maakt. Ik ben ervan overtuigd dat hij al mijn gedachten had kunnen lezen maar dat hij dat uit beginsel niet doet en niet wil omdat hij daarmee de privacy van de ander zou aantasten. Geleuterd werd er niet. Zodra de Dalai Lama gewaar werd, dat ik niet langer innerlijk geheel achter een bepaald gesprek stond, maar dit voortzette uit wat wij in het Westen “beleefdheid” plegen te noemen sneed hij het abrupt, ofschoon geenszins onhoffelijk, af, daarmee te kennen gevend dat hij niet “bezig gehouden” behoefde te worden. Hij voelde dit ogenblikkelijk aan. Dat gebeurde trouwens alleen de eerste dag, omdat ík mij daarna in deze situatie had ingeleefd en niets meer zei waar ik niet innerlijk bij betrokken was. (Voor alle duidelijkheid: het gaat er voor de Dalai Lama niet om, of de inhoud van een gesprek objectief van belang dan wel voor hemzelf subjectief interessant is, maar of het voor de gesprekspartner een wezenlijke betekenis heeft).

De Dalai Lama spreekt op drie niveaus, maar is op ieder van die niveaus zichzelf. Hij is de enige mens die ik ooit ontmoette, die geen persona heeft en deze ook niet behoeft. Het eerste niveau is het “officiële” waarbij hij als hooggeplaatste gast met eerbiedige voorkomendheid bejegend wordt. Dit ligt hem niet erg. Hij vindt het nauwelijks aangenaam en laat dat ook duidelijk, ofschoon steeds met de beminnelijkheid die hem een eerste natuur is, blijken. De eerbied van zijn Tibetaanse onderdanen aanvaardt hij met een natuurlijke vanzelfsprekendheid, maar die van Westerlingen hindert hem eigenlijk.

Het tweede niveau is het niveau op voet van gelijkheid, dat van gast en gastheer. Dit ligt hem geheel. Het is kennelijk – en bij een der maaltijden bevestigde hij dat zelf uitdrukkelijk – de wijze, waarop hij met ons Westerlingen wil omgaan. Hij is dan hartelijk, vol zin voor humor, levendig en vrolijk. Zijn spirituele verhevenheid blijkt in deze gesprekken het duidelijkst hieruit, dat hij hoogst zelden iets negatiefs zegt over mensen of andere wezens (wel uiteraard over ongewenste toestanden of gebeurtenissen), en dat hij zijn eigen persoon nooit in het geding brengt – nooit klaagt of iets zegt wat daarop ook maar in de verste verte zou lijken -, dus geheel positief en altruïstisch is ingesteld, niet uit enigerlei show of op grond. van enig beginsel of uitgangspunt, maar omdat hij werkelijk zo is.

Het derde niveau is dat, waarop hij als leraar optreedt. Ik bedoel nu dus niet in het openbaar, maar onder vier ogen. Dit gebeurt nimmer ongenodigd, maar alleen als antwoord op een bepaalde vraag. Hij verandert dan snel en bijna onmerkbaar, spreekt met ernst en gezag, rechtstreeks van hart tot hart, maar geenszins bezwerend of overtuigend: hij laat de ander altijd geheel vrij het al dan niet met hen eens te zijn, hij dringt nooit een mening op. Anderzijds voert hij ook geen discussie. Wellicht is dit onbegrijpelijk voor iemand die zoiets nooit heeft meegemaakt- De enig juiste kwalificatie voor deze state of mind is “verhevenheid” maar dat woord heeft bij Westerse betweters en lolbroeken een slechte pers.’

Morgen aflevering 4 in deze serie dagboekaantekeningen.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Dalai Lama, NBA - Nederlands Boeddhistisch Archief, Pakhuis van Verlangen, Reisverslagen, Tibetaans boeddhisme Tags: 1973, autoritten, bezoek Nederland, dalai lama, Den Haag, geestkracht, gesprekken, lolbroeken, persoonlijkheid, rust laten, slechte pers, Victor Westhoff, wil

Lees ook:

  1. 1973 – Victor Westhoff, Dalai Lama en het dagboek (7)
  2. 1973 – Victor Westhoff, Dalai Lama en het dagboek (5)
  3. 1973 – Victor Westhoff, Dalai Lama en het dagboek (8 en slot)
  4. 1973 – Victor Westhoff, Dalai Lama en het dagboek (4)

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
24 mrt
Zen Weekend
24 mrt 23
26 mrt
Kum Nye Yoga op Zondag Serie | Online | Start 26 maart
26 mrt 23
26 mrt
Filmmiddag
26 mrt 23
26 mrt
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
26 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen punt en lichaam vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 82 – eekhoornsindestad
    • Boeken – Goed leven als aardbewoners
    • Het einde van de wereld
    • De Salla sutta – een vergelijking van twee vertalingen en overpeinzingen over vertalen in het algemeen.

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens