• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Bay Hagebeek – de sangha als Boeddha

Bay Hagebeek – de sangha als Boeddha

10 oktober 2019 door gastauteur

Toen ik bijna 10 jaar geleden begon met mediteren was ik zo groen als gras op dit gebied. Ik zocht een manier om te leren omgaan met mijn drukke hoofd en het leren omgaan met moeilijke zaken in mijn leven. Iets wat ik ook al op andere manieren had geprobeerd maar die, hoewel natuurlijk ook hadden bijgedragen, niet de vrijheid boden waarnaar ik zo op zoek was. Vrijheid, een ontsnappen aan een rol die ik zo lang gespeeld had, een jas afgooien die veel te krap geworden was. Maar wat zou er gebeuren als ik die jas zou uitdoen, voorgoed?

Tekst Bay Hagebeek

Ik besloot om deze rustig open te gaan doen. Bij de eerste knoop (‘jij moet echt eens mindfulness gaan doen’), merkte ik dat ik behoorlijk in het verweer schoot. Jaja, die hype, wat zou mij dat opleveren, een beetje met je ogen dicht gaan zitten, want ik had allang door dat dan alles ‘in groot scherm’ op mij af zou komen en daar wilde ik nu juist van verder weg geraken. Langzaam startte ik toch. Knoop voor knoop maakte ik mijn oude jas los, tot ik deze tenslotte liet vallen en mij overgaf aan het opmerken, ervaren, het niet meer weten.

Ik voelde veel connectie met andere mediterenden, ook al zat ik merendeels in mijn eentje. Het leek bijna alsof ik deel uitmaakte van een groter geheel. Met de personen ‘voor de groep’ daarentegen, had ik in het begin veel moeite. Ik had mij jarenlang in de punkscene rondbewogen en hoeveel energie ik ook stopte in de vergelijking van een meditatieleraar met een zanger van een punkband, het lukte mij lange tijd niet om mij open te stellen voor dat wat het ‘overbrengen van de dharma’ was. Met andere woorden: ik was bang ten prooi te vallen aan een goeroe-figuur, aan iemand wiens denkbeelden ik zou aannemen zonder zelf na te denken. En dat was eng, juist omdat ik zo naakt was, zonder mijn oude jas.

Ik zocht verder naar richting en die vond ik het meest in het boeddhistische concept ‘sila’ (ethiek). Mijn onderzoekende en kritische geest kreeg iets meer rust door kennis te nemen van het achtvoudige pad en moraliteit. Iets waarnaar ik op zoek was, juist door wat ik had meegemaakt en wat mijn ‘blinde geloof’ had aangetast. Ik leerde onder andere dat de beoefening ging over gepast spreken, eigen ervaringen, delen met anderen en niets zomaar aannemen omdat iemand dat zei. Hierdoor kon ik ‘de persoon’ voor de groep ook met meer openheid ontvangen.

Een paar jaar later werd ik meditatiebegeleider van de meditatiegroep Insight Revolution Sangha in Nijmegen (voorheen Dharma Punx NijmegenArnhem) die ik in 2015 oprichtte.

Sila, ethiek, ethisch handelen, werd eens zo belangrijk want nu was ik zelf ‘die persoon voor de groep’, mijn sangha. Maar met welke intenties startte ik deze groep?

Sangha ging en gaat voor mij over samen zijn en ervaren, over delen, maar ook heel duidelijk over dialoog. Sangha gaat over verschillen en overeenkomsten. Over aannames en nieuwsgierigheid. Op welke manier we ook op deze wereld verschijnen, het doet er niet toe, want we doen er allemaal toe. In de verschillen proberen we de overeenkomsten te ontdekken, samen, in de sangha en daarbuiten. En daar heb je anderen voor nodig, een authentieke verbinding van mens tot mens. Vanuit een authentieke verbinding met jezelf.

Thich Nath Hahn spreekt hier over ‘interbeing’: we zijn allemaal met elkaar verbonden, vanuit ons menszijn, maar ook staan we in verbinding met andere levende wezens en met objecten. We bestaan, onderling afhankelijk van en naast elkaar. De betekenis van ‘interzijn’ erkent de afhankelijkheid van een persoon of ding met alle andere wezens en objecten. Niets staat op zichzelf, ook al denken we dat vaak wel.

Interconnectie is een term die bij mij opkwam toen ik hierover nadacht. Dat bleek een bestaande term die gebruikt wordt voor het verbinden van netwerken via datacenters. Social media zijn een voorbeeld van een uitvloeisel van interconnectie. Het is met tijden een leuk tijdverdrijf om je al scrollend door het leven te bewegen, je zo’n beetje verliezend in de levens van anderen, ook al weet je dat dit de eigen opmerkzaamheid niet per se scherpt.

Deze netwerken zijn ooit ontwikkeld ten behoeve van het creëren van verbinding tussen mensen maar ook bevorderen ze de menselijke neiging tot vergelijken. Apps als Instagram en Facebook zorgen er daarnaast ook voor dat je jezelf vaak neerzet op een manier die jouw identiteit benadrukt, die jouw identiteit als een vastomlijnd concept presenteert.

Laat duidelijk zijn: iedere identiteit die jij jezelf aanmeet, is in principe helemaal prima. Maar realiseer je wel gewoon dat deze identiteit gedurende jouw leven in verandering is. Je zult merken dat je vast komt te zitten als je je identiteit zo belangrijk maakt dat je je ermee gaat identificeren: dat het samenvalt met een (onbeweeglijk) concept, in plaats van te zijn. Je gaat er dan een deel van je ‘ik’ van maken. Dan ontstaat er (over-)identificatie, dan ontstaan gedachten of uitspraken als ‘zo ben ik nu eenmaal’. Dan gaat het over jezelf mentaal ontwerpen in plaats van dat je aandacht hebt voor wat er is, de ervaring. En vanuit dat ‘ik’ kan dan ook weer makkelijk een ‘jij’ of ‘wij’ versus ‘zij’ ontstaan, wat ervoor zorgt dat het gevoel van connectie met jezelf en anderen onder druk komt te staan.

Maar hoe zet je jouw identiteit dan in om iets te bereiken in het leven of…te veranderen. Zonder daarbij al te veel schade aan te brengen, omdat staan voor wie jij bent niet moet betekenen dat jij je zodanig positioneert ten opzichte van anderen dat jij teweeg brengt wat je juist wil veranderen (disconnectie, gezien worden).

Er is een verschil tussen een identiteit voelen en een identiteit voeden. Je mag jezelf liefst heel erg waarderen en voor jezelf gaan staan. Maar dat is anders dan jezelf vergelijken met anderen of je beter voelen, op basis van jouw identiteit. Zelfwaardering gaat over authenticiteit maar ook over vriendelijkheid. Met andere woorden: niet onze identiteiten of afbeeldingen van onszelf (op social media) zijn het belangrijkst, het gaat over de authenticiteit die we naar voren brengen in ons spreken en handelen.

En handelen is dan weer een ander woord voor karma en karma wordt gevoed door intentie. Door jouw handelen laat jij jouw authentieke stem zien en horen, een stem die het waard is om gehoord te worden, vanuit die authentieke verbinding met jezelf en de ander.

Sangha is dus zo’n een plaats voor connectie en intentie, tussen alle leden, inclusief de meditatiebegeleider(s). Intentie om samen de dharma te (be-)leven, om vanuit de dharma te handelen. En ieder lid van de sangha is hierin een net zo belangrijke representant. Een sangha is een plek waar identiteiten aanwezig kunnen zijn maar ook waar deze ook onderzocht mogen worden. Sangha is een gemeenschap waar je jezelf kunt zijn en voelen maar waar je dat zelf ook leert te bevragen door kennis te nemen van concepten als veranderlijkheid en niet-hechten.

Maar wat te doen met de persoon voor de groep? Ook daarin zit mijns inziens beweging. Een rol van een begeleider in een sangha kan in dit alles bijvoorbeeld zijn: het creëren van ruimte voor al de stemmen en ervaringen in de groep. Het begeleiden van het benoemen en onderzoeken van wereldbeelden en acties die leiden tot een vasthouden aan een ‘ik’. De rol van de persoon voor de groep wordt zo automatisch die van ‘begeleider’, een procesbegeleider. En dat is een rol die mijns inziens in de komende jaren veel geloofwaardiger en langer houdbaar is dan die van overbrenger van kennis. Een rol die mijns inziens ook logisch voortvloeit uit wat we inmiddels helaas regelmatig te horen krijgen over meditatieleraren.

Van al deze processen vormt immers steeds sila, ethisch gedrag, de basis. Evenals dana, vrijgevigheid, doordat ieder lid van de sangha in praktijk kan brengen dat intentie, vriendelijkheid en openheid een gift zijn aan de sangha om de gemeenschap de kans te geven zich te ontwikkelen tot een groep waarin mensen zich echt veilig en welkom voelen en gezien worden in wie ze zijn.

De sangha als Boeddha gaat uit van de kracht van vriendelijkheid, connectie en vrijheid. De sangha als Boeddha belichaamt en omarmt verandering. De sangha als Boeddha gaat niet over ‘ik’ en ‘jij’, maar over ‘wij’ inclusief ‘zij’. De sangha als Boeddha gaat voor mij over het vinden van een geloofwaardige en praktische manier om de dharma levend te houden, afgestemd op ons leven in het nu. Dat kost tijd want er is nog veel gehechtheid aan posities en rollen. Maar wie diep in zichzelf te rade gaat, zal juist zien dat vasthouden aan een rol enkel een manifestatie is van vasthouden aan een onveranderlijk ‘ik’. Dat ‘ik’ zorgt ervoor dat de eigen bevrijding steeds verder weg raakt en dat voelt uiteindelijk als een oude jas die steeds meer gaat knellen. Mij lijkt dat eeuwig zonde.

Bron SIMsara mei 2019/Bay Hagebeek

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Zorg Tags: Bay Hagebeek, begeleider, Boeddha, dharma, ethiek, gemeenschap, handelen, Insight Revolution Sangha’, karma, leraar, sangha, sila, SimSara

Lees ook:

  1. Dharma-overdracht, goeroes en spirituele vriend(inn)en
  2. Sangha – united we stand
  3. Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 5
  4. Dharma van buiten of van binnen? Reflecties op de Mahanama soetra

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. renske tromp zegt

    11 oktober 2019 om 10:33

    Dag Bay,
    Wat een helder, verfrissend en samenvattende tekst.
    Die ga ik bewaren.

    Renske Tromp

    • Bay zegt

      12 oktober 2019 om 09:54

      Hallo Renate, dank voor je reactie. Gewaardeerd. Groet, Bay

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
05 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
5 feb 23
05 feb
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
5 feb 23
05 feb
Volle maan mantra chant | Live en online
5 feb 23
06 feb
Introductiecursus boeddhistische filosofie en meditatie
6 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Ashoka – India’s bijna vergeten keizer

    Kees Moerbeek - 5 februari 2023

    De verdiensten van Ashoka (circa 268 – 232 v.o.j.), de derde keizer van het Mauryaanse rijk zijn groot, maar hij was bijna vergeten. De vertaling van zijn inscripties in de 19de eeuw ontrukte hem aan 2.000 jaar vergetelheid. Dit artikel gaat over het boek Mauryan India van de ook internationaal eminente Indiase historicus Irfan Habib en vooral over Ashoka’s inscripties.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Ashoka – India’s bijna vergeten keizer
    • Guy – Het Pad
    • Ludo – Boeddha-natuur
    • Ardan
    • Tussen gerijmd en ongerijmd vind je de deur naar non-dualiteit

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens