Nog niet eerder zaten er zoveel journalisten achter tralies als in 2021. De teller staat met nog een kleine maand te gaan op 293, meldt het Committee to Protect Journalists (CPJ). Ten opzichte van 2020 steeg het aantal met 15 en dat was ook al een recordaantal. Ook zijn er dit jaar 24 journalisten gedood.
Achttien anderen stierven in omstandigheden die het te moeilijk maken om te bepalen of het vanwege de uitoefening van hun beroep was. Van de journalisten die dit jaar wereldwijd om het leven kwamen, is bijna 80 procent vermoord. Zowel in democratische als autoritaire regimes blijft de cyclus van straffeloosheid bestaan, wat een huiveringwekkend signaal afgeeft dat daders niet verantwoordelijk zullen worden gehouden, aldus de persvrijheidsorganisatie.
Birma
Koploper is wederom China (50), gevolgd door Birma (Myanmar) (26), Egypte (25) , Vietnam (23) en Wit-Rusland (19).
Hoewel de redenen voor het opsluiten van journalisten per land verschillen, weerspiegelt het recordaantal de politieke onrust over de hele wereld en een groeiende intolerantie voor onafhankelijke berichtgeving, aldus de in de VS gevestigde non-profitorganisatie. ‘Dit is het zesde jaar op rij dat CPJ recordaantallen journalisten over de hele wereld heeft gedocumenteerd’, zei CPJ-directeur Joel Simon in een verklaring. ‘Het aantal weerspiegelt twee onlosmakelijke uitdagingen: regeringen zijn vastbesloten om informatie te controleren en te beheren, en ze worden steeds brutaler in hun inspanningen om dit te doen.’
De top 10 wordt vervolmaakt door Turkije, Eritrea, Saudi-Arabië, Rusland en Iran, waar leiders routinematig technologie- en veiligheidswetten gebruiken om afwijkende meningen te onderdrukken. Wereldwijd komen staatsondermijnende aanklachten het meeste voor, maar dit jaar documenteerde CPJ ook tenminste 17 journalisten die werden beschuldigd van cybercriminaliteit.
Het aantal journalisten achter de tralies bereikte in 2021 een recordhoogte, met 293 achter de tralies nu de politieke onrust en het hardhandig optreden van de media de toenemende intolerantie voor onafhankelijke verslaggeving in de hele wereld weerspiegelen. Tegelijkertijd blijven er doelgerichte moorden op journalisten plaatsvinden: het Comité ter bescherming van journalisten heeft er 24 gedocumenteerd in zijn jaarlijkse gevangenistelling en onderzoek naar aanvallen op de pers.
China blijft ’s werelds ergste gevangenbewaarder: in de gevangenistelling van 2021 van het CPJ worden 50 gevangenen geteld op het moment dat het land zich voorbereidt op de Olympische Winterspelen van Peking in februari 2022. Het wordt gevolgd door Myanmar (26), dat tientallen verslaggevers arresteerde tijdens een golf van repressie na de militaire staatsgreep van 1 februari, gevolgd door Egypte (25), Vietnam (23) en Wit-Rusland (19). Voor het eerst bevat de CPJ-telling ook journalisten die in Hongkong gevangen zitten, zoals Jimmy Lai, oprichter van Apple Daily, die in 2021 de Gwen Ifill Press Freedom Award van CPJ kreeg. In Ethiopië leidde een escalerende burgeroorlog tot nieuwe mediabeperkingen, waardoor het land na Eritrea de op één na ergste gevangene van journalisten in Afrika ten zuiden van de Sahara werd.
‘Dit is het zesde jaar op rij dat de CPJ een recordaantal journalisten gevangen heeft gezet over de hele wereld. Het aantal weerspiegelt twee onlosmakelijke uitdagingen – regeringen zijn vastbesloten om informatie te controleren en te beheren, en ze zijn steeds brutaler in hun pogingen om dat te doen,’ zei CPJ uitvoerend directeur, Joel Simon. ‘Journalisten opsluiten omdat ze het nieuws brengen is het kenmerk van een autoritair regime. Het is schrijnend om veel landen jaar na jaar op de lijst te zien staan, maar het is vooral afschuwelijk dat Birma (Myanmar) en Ethiopië zo brutaal de deur hebben dichtgeslagen voor persvrijheid.’
De top tien wordt gecompleteerd door Turkije, Eritrea, Saudi-Arabië, Rusland en Iran, waar de leiders routinematig gebruik maken van technische en veiligheidswetten om afwijkende meningen te smoren en internationale normen ongestraft aan hun laars blijven lappen. Wereldwijd blijven aanklachten tegen de staat het meest voorkomen, maar dit jaar heeft het CPJ ook minstens 17 gevangen journalisten gedocumenteerd die zijn aangeklaagd voor cybermisdrijven, die in sommige gevallen kunnen leiden tot strafrechtelijke vervolging voor alles wat online wordt gepubliceerd of verspreid.
In Europa heeft Wit-Rusland, waar een commerciële vlucht werd omgeleid om journalist Raman Pratasevich te arresteren, nu 19 journalisten achter de tralies – het hoogste aantal sinds het CPJ in 1992 begon met het bijhouden van gegevens over gevangen journalisten. In Latijns-Amerika, waar van oudsher minder journalisten in de gevangenis zitten, werden journalisten gevangengezet in Cuba (3), Nicaragua (2) en Brazilië (1), en in de hele regio nam de bedreiging van de persvrijheid toe.
Ten tijde van de deadline voor de telling waren er geen journalisten gevangengezet in Noord-Amerika. De U.S. Press Freedom Tracker, een partner van CPJ, registreerde in 2021 echter 56 arrestaties en detenties van journalisten in de VS, waarvan de overgrote meerderheid plaatsvond tijdens protesten.
Hoewel landen als Turkije en Saoedi-Arabië de trend om meer journalisten gevangen te zetten dan in voorgaande jaren schijnbaar hebben doorbroken, duidt dit niet op een verbeterd klimaat voor persvrijheid, maar eerder op een diversificatie van censuur, waarbij de autoriteiten instrumenten als bewaking en internetafsluitingen gebruiken samen met vrijlatingen van gevangenen onder omstandigheden die het begrip van vrijheid zelf ontkennen.
In India werd het grootste aantal journalisten – vier – gedood als directe represaille voor hun werk, terwijl een andere journalist werd gedood toen hij verslag deed van een protest. Mexico bleef echter het dodelijkste land voor journalisten op het westelijk halfrond, met drie moorden voor hun verslaggeving en een onderzoek naar de motieven voor zes andere moorden.
Van de journalisten die dit jaar wereldwijd werden gedood, werd bijna 80% vermoord. Zowel in democratische als in autoritaire regimes blijft de cyclus van straffeloosheid voortduren, met de afschrikwekkende boodschap dat de daders niet ter verantwoording zullen worden geroepen.
Aan de top voor democratie, een nieuw onderdeel van het buitenlands beleid van de Verenigde Staten, nemen deze week ten minste zeven landen deel die op de gevangenistelling van CPJ staan, waaronder Brazilië, India, Irak en de Filippijnen, waar de autoriteiten represailles blijven nemen tegen onafhankelijke journalisten zoals de winnares van de Nobelprijs voor de Vrede van dit jaar, Maria Ressa, die deze week opnieuw een valse aanklacht tegen haar heeft ingediend.
Ondanks het grimmige beeld dat in het rapport wordt geschetst, blijft CPJ strijden tegen censuur. Dankzij de steun van CPJ zijn in 2021 wereldwijd ten minste 100 journalisten vervroegd vrijgelaten. Onlangs lanceerden CPJ en partners, als onderdeel van A Safer World For The Truth, een Volkstribunaal om straffeloosheid bij moorden op journalisten aan te pakken. Het tribunaal, een vorm van volksrechtspraak, is gebaseerd op onderzoek en hoogwaardige juridische analyse van specifieke gevallen om een kader te bieden voor gerechtigheid en verantwoording.
De gevangenistelling van CPJ is een momentopname van de gevangenen op 1 december 2021 om 12.01 uur. De vele journalisten die in de loop van het jaar gevangen zijn gezet en weer zijn vrijgelaten, zijn niet in de telling opgenomen; verslagen van die zaken zijn te vinden op http://cpj.org
CPJ’s analyse van journalisten die om hun werk zijn vermoord, is gebaseerd op gegevens per 1 december 2021. CPJ is een onafhankelijke non-profitorganisatie die zich inzet voor het waarborgen van persvrijheid wereldwijd.
Bron CPJ.
