Om aandacht te vragen voor de wereldwijde voedselverspilling is in Amsterdam in 2013 voor ruim 5000 mensen gekookt met weggegooid voedsel. Ook het Voedingscentrum en Milieucentraal staan op tegen voedselverspilling en hebben veel informatie en recepten verzameld onder de noemer ‘eten is om op te eten’.
In Nederland alleen al verspillen we ongeveer één derde van ons voedsel. Consumenten nemen daarvan het grootste deel voor hun rekening, we gooien volgens recente gegevens per jaar 53 kilo voedsel per persoon weg. Veel van dat voedsel is nog gewoon eetbaar. Het gaat om restjes en producten die over datum zijn. Verreweg de meeste voedingsmiddelen die over de t.h.t. datum zijn (tenminste houdbaar tot) zijn nog prima eetbaar, en met restjes kun je de meest heerlijke gerechten bereiden, als je ze al niet gewoon bewaart en opeet. Vaak zijn gerechten de volgende dag nóg lekkerder. Voedsel weggooien is dus een keuze. Laten wij daar niet aan meedoen!
In de top drie van weggegooid voedsel staan rijst, pasta en brood. Volgens het Voedingscentrum gooien we gemiddeld 40% van onze rijst, 25% van onze pasta, en 20% van ons brood weg. Oorspronkelijk wilde ik hier iets schrijven over koken met deze restjes, maar omdat het Internet vol staat met de meest fantastische recepten (google maar eens op ‘leftover rice recipes’) volsta ik met een paar tips.
- Van restjes brood maken wij wentelteefjes of een broodschotel. Stokbrood kun je vermalen tot paneermeel.
- Van restjes rijst kun je pap koken, of er nasi of een andere gebakken rijstschotel van maken. Elk Aziatisch en Latijns-Amerikaans land heeft zijn eigen recepten, vaak ontstaan om restjes te verwerken. Je kunt er paprika’s mee vullen, maaltijdsalades van maken, maaltijdsoep, of vegaburgers.
- Restjes pasta kun je over het algemeen net zo gebruiken als restjes rijst. Snel en simpel is opgebakken macaroni met tomaat en ei is als lunchgerecht.
Op zoek in mijn keukenkastje kwam ik een pak vijgen tegen, over de houdbaarheidsdatum heen. Ik heb ze aandachtig bekeken, besnuffeld en geproefd en geconcludeerd dat ze nog prima te verwerken zijn in een gerecht. Kijk, ruik en proef altijd aandachtig om te bepalen of een product bedorven is. Bij twijfel weggooien! Ik heb er vijgenbrood van gebakken en dat meegenomen naar een feest met een buffet van meegenomen gerechten (in Amerika noemen ze dat een potluck dinner, ik geloof niet dat er een goed Nederlands woord voor bestaat). Het smaakte goed en ging tot de laatste kruimel op.
Recept vijgenbrood
- 400 gram vijgen, of andere gedroogde vruchten, al dan niet over datum
- 250 ml thee naar keuze, koud restje uit de theepot of verse, bijv. earl grey.
- 1 ei
- 50-75 gram bruine suiker
- 250-300 gram zelfrijzend bakmeel, of andere meel en een theelepel bakpoeder
Snijd de harde stukjes van de vijgen en week ze in de thee. Bij voorkeur een nacht (koude thee), bij verse thee kan het korter. Ik heb dit keer maar 2,5 uur geweekt en het resultaat was prima, al moest ik wat meer meel toevoegen dan normaal. Voeg de overige ingrediënten toe en roer met een lepel. Voeg zoveel meel toe tot het een glad deeg wordt dat niet meer vloeibaar is, er moet een brood van geboetseerd worden. Stort op een bakplaat en metsel er met een siliconen spatel of natte lepel een ronde of ovale broodvorm van. Het ziet er wellicht niet uit, maar doordat het deeg gaat rijzen, krijgt het tijdens het bakken toch een afgeronde vorm. Bak 45-60 minuten, afhankelijk van de dikte, bij 175 graden gaar. Laat afkoelen, snij in plakken, en smeer er eventueel wat boter op. Het kan ook bij een kaasplankje.
Met dit recept kun je volop variëren, door te experimenteren met verschillende soorten vruchten, thee, en meel. Een extra luxe brood krijg je door noten toe te voegen, bijvoorbeeld walnoten. Varianten zijn bijvoorbeeld walnoten-vijgenbrood en hazelnoten-abrikozenbrood. Voeg eventueel ook een kopje muesli toe, en een extra ei. Lekker, ook zonder boter, tijdens een lange wandeling of bij een picknick.
