Rituelen zijn nooit bedacht maar ontdekt, het zijn natuurlijke patronen die een logisch gevolg zijn van inzicht in zaken die met onze vijf zintuigen niet waargenomen kunnen worden maar alom aanwezig zijn. Om een eenvoudig voorbeeld te geven, gas is onzichtbaar en kan met vuur zichtbaar gemaakt worden. Rituelen zijn natuurlijke patronen om onzichtbare zaken gewaar te worden.
Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat je in verschillende religies de zelfde symbolen en rituelen tegenkomt. Over de hele wereld vind je de ceremoniële staf en (wijwater)kwast in alle mogelijke variëteiten. In vrijwel alle religies wordt wierook gebruikt, ook bellen, gongs en trommels enzovoort zijn veel voorkomende attributen in alle religies. Wat je in geen enkele religie tegen komt zijn violen, ratels, harpen, gitaren en daar bedoel ik mee dat die instrumenten geen vaste plaats hebben in religieuze rituelen. Buigingen, het zingen, reciteren, opzeggen van sutra’s, gezangen en psalmen veda’s en zo, rozenkransen, ommegangen, ze zijn allemaal bedoeld om herhaald te worden. Zo ontstaat een patroon, een spiegel, waarin de uitgestippelde route tot zelfrealisatie herkenbaar wordt.
Al deze gebruiken zijn bedoeld om de rede, ratio, het denkvermogen opzij te zetten. Rituelen zijn bedoeld om ‘direct inzicht’ te bewerkstelligen. Het verstand fungeert in spirituele zaken als een matglazen ruit waardoor zaken niet waargenomen worden zo als ze zijn. Het verstand scheid je altijd van dat wat je waarneemt en houd je gevangen in een web van ‘weten’, oordelen, vast leggen, enzovoort. Rituelen geven je zicht op vrij zijn, vrij van schuldgevoel, vrij van bekeken worden, bekritiseerd worden. Rituelen doe je niet om ondergeschikt, dienstbaar, of volgzaam te worden maar die doe je van ganser harte omdat het ruimte en vrijheid geeft.
Rituelen volgen het natuurlijk gebeuren; hoogtepunten zijn altijd verbonden met de seizoenen waarvan de zonnewende de belangrijkste is. Maar ook zaai- en oogsttijd zijn perioden die verbonden zijn aan rituelen. Vroeger zat het christendom vol rituelen, maar de honger naar macht heeft het corrupt gemaakt. Om de macht veilig te stellen gebruikte men emotionele chantage, zoals dreigen met duivel, hel, de ban, enzovoort die uiteindelijk leegloop van de kerk veroorzaakte. Om het tij te keren werden allerlei paniekoplossingen bedacht. Er kwamen beatbandjes, jongeren evenementen en in de katholieke kerk werd het Latijn afgeschaft, de pastoor keerde god de rug toe door zich om te draaien naar de kerkgangers.
Deze beweging heeft zich ook doorgezet in het westers boeddhisme. Boeddhistische sutra worden in het Engels en Nederlands gedaan, veel rituelen zijn regelrecht uit het neo christendom overgenomen. Een groepje stenen een mooie vaas bloemen met een kaars op een verstild plekje in een hoek. En omdat we boeddhisten zijn staat centraal op een tafeltje een boeddhabeeldje. Het gebouw neemt een belangrijke plaats in en word zo gebouwd dat niet alleen processies, recitaties en offers goed uitgevoerd kunnen worden, maar dat het een witte plek op de aarde wordt. Een plek waar als je binnen komt als vanzelf gaat fluisteren om de stilte niet te verbreken. De schijnbaar niet ter zake doende vorm, inrichting en ligging dragen hier toe bij.
Zo als een tentoongesteld object word belicht door een schijnbaar onbetekenende lamp, Is de lamp van essentieel belang . Het licht kun je niet zien, je kijkt dwars door het licht heen. Mystiek (dat wat verborgen is) is alom aanwezig maar zonder zorgvuldig ritueel kijk je er dwars doorheen, zo onthult mystiek wat verborgen lijkt te zijn. Vanuit rituelen zijn ceremonies ontstaan om belangrijke evenementen zo als wijdingen, geboorte en rouw en trouw ceremonies hun invloed kenbaar te maken.
