• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Taigu – Het eerdere en het latere

Taigu – Het eerdere en het latere

1 oktober 2024 door Jules Prast

Het is onze dure plicht te blijven vernieuwen terwijl wij zoeken naar een passende adaptatie van de dharma voor ons nieuwe boeddhisme. Wat betekent dit voor zen?

Hisamatsu was een vriendelijke, maar messcherpe man met een karakteristieke witte baard en een leraarsstok. Behalve filosoof verbonden aan een universiteit was hij een natuurtalent in zen. Na een kloostertraining stond hij op en vestigde zich op eigen gezag als zenleraar. Zijn missie na de Tweede Wereldoorlog was het vermolmde Japanse zen ingrijpend te vernieuwen en het toegankelijker te maken voor leken.

Hij is een man naar mijn hart, een zenvriend. Hisamatsu greep terug op twee bronnen voor de beoefening, Bodhidharma (zesde eeuw) en Linji (negende eeuw). Met Hisamatsu houd ik van de eenvoud van de aan deze twee dharmavoorgangers toegeschreven zenleerteksten.

Is het latere beter dan het eerdere of het eerdere beter dan het latere? Op zulke vragen valt geen absoluut antwoord te geven. Dit hangt er mede vanaf waar je staat in jouw beoefening en welke stijl jou op dit moment past. Wel vind ik het jammer dat het latere het zicht soms op het eerdere beneemt of lagen van onnodige complexiteit toevoegt.

In negentien, bijna twintig jaar zenbeoefening heb ik mijn weg leren kennen door sutra’s en tradities. Studie van teksten geeft zicht op context en op mogelijkheden tot expressie van de dharma. Maar sutrakennis als zodanig is geen substituut voor de unieke intimiteit van de ervaring van het oorspronkelijk gelaat.

Wanneer ik de balans opmaak, dan voel ik mij wel in gezelschap van de Lankavatara Sutra, de Hartsutra en de Diamantsutra. En bij het Yogacara van Vasubandhu met zijn leer over zaden die ontspringen in een opslagbewustzijn en neerslaan in het valse manasbewustzijn.

Meer constituerende elementen heeft de zenbeoefening uit het boeddhisme niet nodig. Wel meer aansluiting bij moderne bronnen van inspiratie uit de cultuur waarin wij wortelen.

Dogen, Dogen, wat heb ik aan Dogen? Ik weet hem op de waarde van zijn verdienste te schatten, maar als je teveel in Dogen blijft hangen en de wereld alleen door zijn lens bekijkt, dan kom je nooit uit bij het eerdere dat ook een waarde van zijn verdienste kent.

Zo weet ik na jaren van studie ook niet wat de knotsdikke Avatamsaka Sutra toevoegt aan de zenbeoefening. Deze tekst over een kosmos van werelden die zich spiegelen in elkaar is het summum van het Chinese universalistische boeddhisme. Interpenetratie, interdependentie en interzijn, dit zijn typische vruchten van de Avatamsakaboom.

Een handvol zand en je hebt heel de wereld die tussen je vingers door wegsijpelt. Deze ideeën hebben zen diepgaand beïnvloed; kijk maar naar Thich Nhat Hanh. In mijn beleving zijn het echter lagen van onnodige complexiteit. Op dit kernpunt kan ik het toegankelijke boeddhisme van mijn Vietnamese zenvriend niet volgen.

Interzijn is een wereld verwijderd van de oorspronkelijke idee van voorwaardelijk ontstaan in het vroege boeddhisme, die doorresoneert in Yogacara. Er is nog eerder dan het eerder van Bodhidharma. In ons nieuwe boeddhisme in deze wereld kunnen we ook wijsheid voorbij wijsheid vinden in het eerdere voorbij het eerdere.

Staande op de schouders van de zenvernieuwing van Hisamatsu is het onze dure plicht de vernieuwing voort  te zetten tot voorbij het voorbij van Hisamatsu terwijl wij zoeken naar een passende adaptatie van de dharma voor ons nieuwe boeddhisme. Wij moeten durven kiezen voor duidelijkheid en durven breken om te bouwen.

Namu-amida-bu.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Japans boeddhisme, Jules Prast, Zen Tags: Avatamsaka Sutra, bodhidharma, dharma, Dogen, Hisamatsu, interzijn, Linji, zenvernieuwing

Lees ook:

  1. Taigu – De smalle en de brede weg
  2. Taigu – Groot vertrouwen in godverloren samsara
  3. Preek 50 – Al je streven is zinloos!
  4. Dialectiek der Verlichting

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Jules Prast

Jules (1961) schreef van 2012 tot 2025 regelmatig voor het Boeddhistisch Dagblad en sindsdien incidenteel. Bij het Kanzeon Zen Centrum Amsterdam ontving hij in 2013 de dharmanaam Taigu (‘grote dwaas’). Behalve van zen is hij een liefhebber van Shinran en de nembutsu. Parallellen tussen christendom en boeddhisme vormen een terugkerend thema in zijn werk. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet
    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.