• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Edel – Gewoon blijven zitten

Edel – Gewoon blijven zitten

6 december 2022 door Edel Maex

Soms vraag is mij af: die ontelbare uren die ik in mijn leven doorgebracht heb zittend op een meditatiekussen, wat is daar nu de zin van? Al die momenten van verveling, van vreugde, van verdriet, van rust en onrust. Als die gedachten van: ‘Wat zit ik hier in godsnaam te doen?’ of ‘Ik wou dat dit voor altijd kon blijven duren’. Wat is daarvan belangrijk? Op hier en daar een glimp na zijn dat nu niet direct de grote mystieke ervaringen waar je in boeken over kunt lezen.

En het antwoord wordt na al die tijd en ondanks al die moeilijke boeken alsmaar eenvoudiger. Het enige wat telt is blijven zitten, gewoon blijven zitten. Blijven zitten op momenten waarop je anders je mails was beginnen lezen, of je to do-lijstje afwerken, of iets leuks gaan doen. Op die momenten waarop je gillend had willen weglopen. Op die momenten waarop je spontaan eender wat zou gedaan hebben behalve blijven zitten. Meditatie is op die momenten toch erbij blijven.

Meditatie is gedrag. Gewoonlijk wordt ons gedrag gestuurd door wat we nodig hebben, of menen nodig te hebben, door voorkeuren en afkeren. De moderne psychologie noemt het lust en onlust of beloning en straf. Op zich niets mis mee. Zo overleven we. Maar als willen en niet willen een kramp wordt, dan wordt het een bron van lijden.

De analyse van de Boeddha is helder. Hij noemt het de drie vergiften: begeerte, haat en verwarring. In het Pali: lobha, dosa, moha. Wat hier vertaald wordt als begeerte en haat is de verkramping van voorkeuren en afkeren. De verwarring is de idee dat het bevredigen van die verkrampte behoeften ons gelukkig zal maken. Bijvoorbeeld: er is niets mis met seksueel verlangen maar als ik ga denken dat mijn verlangen mij het recht geeft op seks met iemand, dan krijgen we een probleem. Zo veroorzaken we geen geluk maar lijden.

In meditatie cultiveren we een gedrag dat niet door voorkeuren en afkeuren gestuurd wordt. We cultiveren de vrijheid om bij wat er ook op ons afkomt, aanwezig te blijven. Of we het nu zen noemen of mindfulness of iets anders: blijven zitten is genoeg.

De grote valkuil is to do-lijstjes in de meditatie invoeren. Het begint heel onschuldig. We hopen een moment rust te vinden in de drukte van ons bestaan. We hopen wat helderheid te vinden in ons hoofd. En inderdaad soms vinden we rust en helderheid. En dan denken we: dit is het. En dan komt er een moment dat het niet meer lukt. Terwijl er niets te lukken valt. Als er onrust komt kunnen we ook dan blijven zitten en bij die onrust aanwezig blijven? Dat is het hele punt.

Maar voor nogal wat beoefenaars staan er veel hogere doelen op het to do-lijstje van de meditatie. We willen de verlichting bereiken, nirvana, satori. We mikken op een ervaring van gelukzaligheid als hoogste doel. En inderdaad we kunnen een gevoel van gelukzaligheid ervaren, binnen of buiten de meditatie. Maar het is niet het te bereiken doel ervan. Gelukzaligheid is een van de vele dingen die we kunnen ervaren. Maar kunnen we ook dan blijven zitten en bij die gelukzaligheid aanwezig blijven zonder te denken dat we de ‘verlichting’ bereikt hebben?

De Boeddha is heel duidelijk als hij het over nirvana heeft. Het is geen ervaring. Nirvana is een metafoor voor het stillen van de kramp van willen en niet willen, van begeerte en haat. Satori is de Japanse vertaling van een Chinese term voor weten, begrijpen. Het is het omgekeerde van de verwarring waarin we vastlopen.

Dus kunnen we gaan zitten zonder de illusie dat we iets moeten bereiken en zonder kramp aanwezig blijven bij wat er zich aandient? Dat is genoeg: gewoon blijven zitten.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Edel Maex, Geluk, Zen Tags: nirvana, Satori, to do lijstje, valkuil, zitten

Lees ook:

  1. Avatamsaka (8): Jezelf volledig tot uitdrukking brengen
  2. Het wegvallen van het zelf
  3. Avatamsaka (8): Jezelf volledig tot uitdrukking brengen
  4. Edel Maex – Aanwijzingen voor de tuinier

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

05 jan
Cursus Leven met Sterven
5 jan 23
30 jan
Wekelijkse Zen in Twente meditatie avond op maandag
30 jan 23
30 jan
Ecodhamma-reeks Onverschrokken
30 jan 23
31 jan
Boeddhisme en meditatie
31 jan 23
31 jan
Vipassana meditatie Rotterdam
31 jan 23
Rotterdam
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Kan je jezelf dom leren?

    Rob van Boven en Luuk Mur - 5 januari 2023

    We hebben twee hersenhelften en deze hebben ieder een eigen manier om de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft (R.H.) beleeft de werkelijkheid rechtstreeks en de linkerhersenhelft (L.H.) maakt zich een voorstelling van de wereld en probeert vanuit die voorstelling de wereld te begrijpen. De wereldbekende psychiater en filosoof Iain McGilchrist* heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de (samen)werking van deze twee asymmetrische hersenhemisferen te onderzoeken.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Zeshin – Dukkha
    • Guy – De spirituele vriend (P. kalyanamitta)
    • Ludo – Onthouding
    • Ardan
    • De ingang van het non-dualisme is de uitgang van het non-dualisme

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens