• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Wie was Ananda, deel een

23 december 2017 door André Baets

De Boeddha wordt in de teksten vaak ‘de meester of de leraar’ genoemd. Dit impliceert dat er leerlingen of volgelingen zijn. Wie waren deze mensen, die het (karmische) voorrecht hadden om in de nabijheid van de Verhevene te leven?

In de Pali-Canon en dan vooral in de Vinaya vinden we hierover een schat aan informatie.

De discipel die het meest in de Pali-Canon vermeld wordt is Ananda. (1) Onder de vooraanstaande monniken neemt hij een bijzondere plaats in.

Hij werd op dezelfde dag geboren als Siddhattha Gotama en hun vaders waren broers, dat maakt dat hij dus de neef was van de Boeddha.

Ananda had drie broers: Anuruddha, Mahanama en Pandu en één zus, Rohini.

Anuruddha trad net zoals Ananda toe tot de monnikengemeenschap en bereikte het arahatschap, het volledige ontwaken. Mahanama, die niet toetrad maar huishouder en lekenvolgeling bleef, werd een één-maal- terugkeerder (iemand die nog één volgend leven te gaan heeft). Van Pandu weten we enkel dat hij de bijna uitroeiing van de Sakya clan, dat plaatsvond tijdens het tachtigste levensjaar van de Boeddha, overleefde.

Rohini leed aan een ernstige huidziekte en leefde teruggetrokken. Na een voordracht van de Boeddha over karma, de wet van oorzaak en gevolg, werd zij een ‘stroombetreder’ (eerste niveau tot ontwaken).

Ananda was 37 jaar toen hij in de orde intrad. Daar werd Belatthasisa, een volledig ontwaakte monnik, zijn leraar. Hij was een gewillige en ijverige leerling en bereikte al tijdens zijn eerste regenseizoen retraite het niveau van ‘stroombetreder’.

Zijn eerste jaren als monnik waren uitsluitend gewijd aan het zuiveren van zijn geest. Hij voelde zich prima in de sangha en prees zich gelukkig om te kunnen trainen in de nabijheid van gelijkgezinde geesten.

Toen de Boeddha 55 jaar oud was werd Ananda zijn persoonlijke verzorger. Hij had zich, toen de Verhevene zijn monniken hierom vroeg, niet kandidaat gesteld maar werd door de sangha als de meest geschikte kandidaat naar voren geschoven. De Boeddha stemde in met hun voorstel.

Ananda vroeg, alvorens toe ze zeggen, acht gunsten.

Als eerste gunst vroeg Ananda dat de Boeddha als deze, bijvoorbeeld, een kleed cadeau zou krijgen, dit niet aan hem zou doorgeven. Ten tweede, dat de Boeddha voedsel dat voor hem bestemd was niet aan hem zou geven. Ten derde, dat de Boeddha een voor hem bereidde slaapplaats niet aan hem zou afstaan en ten vierde dat een persoonlijke uitnodiging voor de Verhevene niet automatisch Ananda zou omvatten.

Ananda verklaarde dat het bekomen van deze vier gunsten moest voorkomen dat de sangha zou kunnen zeggen dat hij de benoeming had aanvaard met het oog op persoonlijk gewin; iets wat in het verleden, bij vorige verzorgers van de Verhevene, wel vaker was voorgekomen.

Naast deze vier negatieve voorwaarden had Ananda ook vier positieve wensen. Ten eerste vroeg Ananda dat, als hij voor een maaltijd zou worden uitgenodigd, hij deze uitnodiging aan de Boeddha zou mogen doorgeven. Ten tweede dat, als er personen uit vreemde, verre streken de Verhevene kwamen bezoeken hij deze zou mogen begeleiden. Ten derde dat als hij, wat betreft de Dhamma, enige twijfel of vragen zou hebben, hij hiermee steeds, ten allen tijde, bij de Verhevene zou terecht kunnen. En ten vierde, dat als de Boeddha een leerrede zou uitspreken, waarbij Ananda niet kon aanwezig zijn, de Verhevene deze leerrede later voor hem, zou herhalen.

De achterliggende gedachte van Ananda bij deze vier wensen was het besef dat zijn taak als verzorger van de Boeddha zijn eigen vooruitgang op het nobele pad niet in de weg mocht staan.

De Boeddha stemde in met de verzoeken en tot aan de dood van de Verhevene, vijfentwintig jaar later, bleef Ananda zijn trouwe verzorger en begeleider.

De functie van Ananda omschrijven als bediende, verzorger, begeleider of secretaris is onvolledig, hij was veel meer.

Op het fysieke vlak zorgde hij dat er water was voor de Boeddha, zorgde hij bij ziekte voor medicijn, veegde de verblijfplaats van de Verhevene en sliep in zijn nabijheid. Hij herstelde de kleding van de Boeddha en hanteerde de waaier op hete dagen.

Maar ook organisatorisch had hij verantwoordelijkheid. Na een bijeenkomst van de monniken was Ananda de laatste die de ruimte verliet en controleerde hij of er niets was achtergebleven. Hij regelde de afspraken van de Verhevene, bracht berichten over en bemiddelde tussen verschillende partijen.

Zoals toen een groep luidruchtige monniken door de Boeddha werd weggestuurd (2). Het was ook Ananda die, toen de stiefmoeder van de Verhevene Pajapati hierom vroeg, bij de Verhevene pleitte voor het opnemen van vrouwen in de sangha (3).

Ananda zag zijn taak niet zozeer als barrière die de meester afschermde maar meer als brug tussen de Boeddha en zijn volgelingen.

Morgen bekijken we in deel twee wat er geschreven is over het karakter van Ananda en hoe zich dit weerspiegelt in zijn omgang met de andere monniken.

1.’Ananda, the guardian of the Dhamma’ BPS 1975
2.Catuma-Sutta MN 67
3.Vinaya Culla vagga 10,1,2

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Boeddhistisch leven Tags: Ananda, André Baets, Boeddha

Lees ook:

  1. Wie was Ananda, deel 2
  2. Wie was Ananda, deel drie en slot
  3. De Boeddha en zijn sangha (1)
  4. Evam me sutam, aldus heb ik gehoord…

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. G.J. Smeets zegt

    23 december 2017 om 18:42

    Wie was Ananda?
    Ananda is een literair personage in de Pali Canon. Historisch is er helemaal niets over Ananda bekend. Het zou wel netjes – correct – zijn geweest als André Baets dat erbij had vermeld. Elke historicus en Indoloog weet dat de Pali Canon legendarisch materiaal is. Het past boeddhisten anno 2017 mijns inziens niet om te doen alsof de Pali Canon een info-bron is. De canon is inspiratie-bron, niks meer en niks minder, maar ze is geen info-bron.

Primaire Sidebar

Door:

André Baets

Boeddhist en auteur (Kagyu, Zen en Theravada). André publiceert op zijn site Buddhavacana (woorden van de Ontwaakte) en het Boeddhistisch Dagblad sutta’s uit de Pali-Canon. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 4 maart 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 5 maart 2021
    Lezing - 'Living and Working at Odiyan: Maintaining a Home for the Dharma in the West'
  • 5 maart 2021 - 7 maart 2021
    Retreat The Nectar of Healing and Well-being (online)
  • 6 maart 2021
    introductiecursus vipassana meditatie
  • 7 maart 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boeddhisten ontwaakt (deel 3)

Kees Moerbeek - 28 februari 2021

Grant onderzoekt hoe de geleerde Rahula zijn begrip van de kern van de leer van de Boeddha kan verenigen met de claims van het door Dharmapala geïnspireerde Singalese nationalisme. Rahula nam volgens Grant ‘zijn toevlucht tot de intellectuele strategie die claimt dat verschillende historische omstandigheden vragen om een andere manier van de uitleg van de boodschap van de Boeddha.’ Hij doet een beroep op het historisch moment om de interpretatie van het boeddhisme in de Mahavamsa te rechtvaardigen en daarmee zijn eigen activistische politieke agenda.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • De smaak van niet-weten
  • Het jaar 2021 – dag 62 – schoenloos
  • Van de in totaal 330 – 153 boeddhistische monniken testen corona positief in Himachal Pradesh
  • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
  • De kern van yoga – hatha yoga (deel 3)

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens