• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Negende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Wie was Ananda, deel 2

24 december 2017 door André Baets

Dat monniken, na een beknopt onderricht van de Verhevene, Ananda om meer uitleg verzochten, alsook het feit dat de Boeddha hem verschillende malen vroeg om in zijn plaats een onderricht te geven (MN 53, DN 33), toont aan hoe hoog Ananda geacht werd.

In verschillende suttas spreekt de Boeddha zijn waardering voor Ananda uit. Zoals bijvoorbeeld in de Bahitika-Sutta (MN 88) waar de Verhevene, nadat Ananda koning Pasenadi onderricht had, tot de monniken gemeenschap zegt: “Het is een voordeel voor koning Pasenadi, het is een groot voordeel voor hem dat hij Ananda te zien kreeg en hem met een bezoek kon vereren.”

Op de vraag van een lekenvolgeling hoe, naast de Boeddha en de Sangha, de Dhamma moest vereerd worden, antwoordde de Verhevene: “Als jij, huishouder, de Dhamma wil vereren, ga dan naar Ananda en vereer hem, want hij is de ‘bewaker van de Dhamma’ (J 296)”.

En op andere keer toen Ananda, na een vraag van de Boeddha beantwoord te hebben de ruimte had verlaten, zei de Verhevene tot de monniken: “Ananda bewandelt het pad van de hogere training; het is niet gemakkelijk iemand te vinden die hem in praktijk evenaart” (AN 3:78).

Je zou verwachten dat al deze lofbetuigingen aan het adres van Ananda jaloezie en na-ijver tot gevolg hadden. Maar dat was niet het geval. Ananda was een man zonder vijanden. Hij werd zo in beslag genomen door de Dhamma dat roem hem niet raakte en trots hem vreemd was. Ananda besefte dat al het goede dat hem te beurt viel te danken was aan de Dhamma.

Alhoewel Ananda bekritiseerd en zelfs vermaand werd gaf dit nooit aanleiding tot wrijving. Een gerechtvaardigde kritiek of een vriendelijke herinnering, waarschuwing of zelfs een werkelijke berisping beschouwde hij als hulpmiddelen tot zuivering van de geest.

De keren dat Ananda werd berispt betrof het meestal een punt van sociaal gedrag, zoals beschreven in de Vinaya, nooit het begrip van de Dhamma. Zo was Ananda eens op bedelronde vertrokken zonder zijn bovenkleed; wat een inbreuk op de kledingcode is. Toen hij hierop gewezen werd, gaf Ananda de overtreding toe en zei dat hij het gewoonweg vergeten was. Hiermee was de zaak dan ook geregeld (Mv VIII.23).

Een ernstiger soort kritiek werd bij twee gelegenheden geuit door de eerwaarde Maha Kassapa.

Dertig leerlingen van Ananda hadden de sangha verlaten. Kassapa verweet Ananda dat hij de jonge monniken niet nauwlettend genoeg in de gaten had gehouden. De groep, zo luidde het verwijt, trok rond zonder ‘de zintuiglijke poorten te bewaken’; de jonge monniken waren niet gematigd in eten en onvoldoende getraind in aandachtigheid. Daardoor had zintuiglijke begeerte bij hen de bovenhand gekregen en waren zij teruggekeerd naar het leven van een huishouder.

Kassapa noemde Ananda dan ook ‘de vernietiger van het graan’ [de jonge monniken waren dan de spreekwoordelijke jonge halmen die vernietigd werden voordat er geoogst kon worden].

Ananda ging niet in op de kritiek van Kassapa en probeerde niet om zich met argumenten te verschonen of de zaak te minimaliseren. De feiten waren de feiten. Hij had blijkbaar de vorderingen van de jonge monniken te hoog ingeschat en dus een beoordelingsfout gemaakt; de kritiek was terecht (SN 16:11).

Het tweede voorval was van een geheel andere aard. Ananda had Kassapa gevraagd hem te vergezellen naar een verblijfplaats voor nonnen om daar onderricht te geven. Na de voordracht merkte de non Thullatissa op dat Kassapa de hele tijd aan het woord was geweest en dat hij Ananda geen kans op spreken had gegeven. “Het is”, zo zei ze, “alsof een naaldenventer een naald zou menen te moeten verkopen in het bijzijn van een naaldenmaker. Evenzo denkt meneer Maha-Kassapa de Leer uiteen te kunnen zetten in het bijzijn van de heer Ananda.” Ananda smeekte Kassapa om de non haar – door onwetendheid – ondoordachte uitspraak te vergeven. Kassapa ging daar niet op in maar raadde Ananda aan om in zijn contacten meer terughoudendheid te tonen. “Pas maar op, vriend Ananda, dat de Sangha geen nader onderzoek naar je instelt.” (SN 16:10)

Wat Kassapa Ananda verweet was dat deze overijverig was geweest bij het onderrichten van de nonnen en het gevaar van gehechtheid aan zijn persoon over het hoofd had gezien.

Alhoewel het soms anders wordt voorgesteld was de kritiek die Maha Kassapa in beide voorvallen uitte geen persoonlijke aanval op Ananda, maar was het bedoeld om hem in zijn praktijk verder te helpen. Kassapa berispte Ananda uit liefde voor hem en om de bezorgdheid voor zijn praktijk.

Ananda voelde zich ook niet in zijn persoon geraakt. De verhouding tussen beide monniken was wat in de teksten een ‘kalyana-mittata’, een spirituele vriendschap wordt genoemd.

Een spirituele vriend is iemand waar je niet alleen iets kan van leren; je moet er ook van leren. Samen met een paar gelijkgestemden zitten keuvelen over de Dhamma, instemmend knikkend bij wat er wordt zegt en elke tekortkoming van de ander bedekken met de mantel der liefde is niet wat de grondbetekenis van ‘kalyana-mitta’, een spirituele vriend is. Kritiek moet ter harte worden genomen, anders is groei bijna niet mogelijk.

Buiten dat hij gedurende 25 jaar de persoonlijke verzorgen van de Boeddha was, is Ananda vooral bekend voor zijn fenomenaal geheugen, wat hem in staat stelde om, tijdens het eerste concilie, alle leringen van de Verhevene te reciteren. Meer hierover in deel 3.

1.‘Ananda, the guardian of the Dhamma’ BPS 1975

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Boeddhistisch leven Tags: Ananda, André Baets, Boeddha

Lees ook:

  1. Wie was Ananda, deel een
  2. Wie was Ananda, deel drie en slot
  3. De Boeddha en zijn sangha (1)
  4. Evam me sutam, aldus heb ik gehoord…

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

André Baets

Boeddhist en auteur (Kagyu, Zen en Theravada). André publiceert op zijn site Buddhavacana (woorden van de Ontwaakte) en het Boeddhistisch Dagblad sutta’s uit de Pali-Canon. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 18 januari 2021
    Gratis proefles introductietraining Skillful Means
  • 18 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 19 januari 2021
    Gratis proefles cursus Caring - Caring from the heart
  • 19 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 20 januari 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Bodhiwappie

Erik Hoogcarspel - 27 december 2020

De symboliek is maar al te duidelijk: de elite bestaat uit vampiers, ze voeden zich zelfs met het bloed van onschuldige kwetsbare baby’s, de politiek is een groot complot om de macht en de wetenschap wil de mensen inspuiten met nano-computers om ze hun wil te ontnemen. Het gaat er niet meer om of het waar is, maar om hoe het voelt. Het enige wat je nog kunt doen is wat ketelmuziek produceren aan de voet van de ivoren toren van de macht. Samen tegen iedereen. Intussen klinkt in vele Tibetaanse tempels over de gehele wereld ketelmuziek voor ‘het welzijn van alle levende wezens’.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Ardan
  • Agnose is altijd actueel
  • De virtuele denkster 300
  • Terugblik verkiezingen 2017 – Gooi mensenrechten nooit zomaar weg
  • De eerste sneeuw in Zeeuws-Vlaanderen

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens