• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Mark Rutte: ‘We hebben het verkeerde model gebruikt’.

Mark Rutte: ‘We hebben het verkeerde model gebruikt’.

4 april 2023 door Rob van Boven en Luuk Mur

In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw leerden we opstandig te zijn. Wat de autoriteit zei, was bij voorbaat verdacht. Deze periode was een grote oefening in het hebben van een eigen mening. We noemden dat links en dat stand voor anti-autoritair, vrijheid van denken, anti-elite, anti-oorlog. Boudewijn de Groot zong: “Droom maar niet te veel van al die dode mensen, droom maar fijn van overwinning en van macht. Denk maar niet aan al die vredeswensen. Meneer de president, slaap zacht”. Inmiddels is het hebben van een eigen afwijkende mening van wat zich links noemt ongewenst. Het is nu juist de bedoeling één perspectief te delen. Het huidige links is niet meer anti-autoritair, maar heeft de mentaliteit van de mensen die zich geslaagd wanen.

Na de monsterzege van BBB bij de laatste verkiezing begonnen de inspanningen om deze partij in een kwaad daglicht te stellen, waarbij kennelijk alles geoorloofd is. In het radioprogramma De Nieuws BV kreeg Marcel van Roosmalen de lachers op zijn hand door de BBB te vergelijken met de Joodse Raad in de Tweede Wereldoorlog, omdat ze zullen moeten gaan meewerken aan de eliminatie van de boeren. De Volkskrant laat de BBB stemmers een ‘onderontwikkelde massa noemen’ en een andere grappenmaker zegt te verlangen naar de dictatuur en het moeilijk te vinden niet neer te kijken op de BBB-kiezer. Ook komt er een voorstel voorbij om mensen van 75 jaar en ouder het stemrecht te ontnemen.

Mensen met een andere mening kunnen niet meer geaccepteerd worden. Er moet één perspectief zijn. De anti-autoritaire generatie van de jaren 60 en 70 en hun maatschappelijk geslaagde kinderen lijken wel te zijn getransformeerd in een getunneld denkende, onverdraagzame, model-gestuurde kliek, die zich verheven voelt boven de andersdenkenden. Door de zege van de BBB is het zelfvertrouwen van de tegenstem echter enorm toegenomen en de kans is groot dat ze zich niet meer het zwijgen laat opleggen. Bij de laatste peiling was de BBB vrijwel net zo groot als de gehele coalitie bij elkaar. Het is niet uit te sluiten dat dit tot grote maatschappelijke spanningen gaat leiden.

Een probleem is dat mensen zich zo sterk identificeren met een bepaald standpunt, dat ze niet meer geïnteresseerd kunnen zijn in wat de ander beweegt. Veel mensen kunnen verschillen niet verdragen, omdat het kennelijk gaat om een enig juiste manier van leven. En daar komen we terecht bij het verschil tussen de linkerhersenhelft en de rechterhersenhelft, hetgeen we in eerdere columns hebben toegelicht (1). De BBB gaat in tegen het model-denken van de linkerhersenhelft. Het is een conflict tussen het bureaucratische denken en gezond verstand. Het model kent geen tegenspraak. Geef je te kennen een andere mening te hebben, dan heb je eigenlijk een heropvoeding nodig. Uit het oog is verloren dat een model een nuttig hulpmiddel is, meer niet.

Met grote meerderheid werd een decennium geleden door de Tweede Kamer besloten om biomassa te gaan bijstoken in kolencentrales. Met miljardensubsidies werd dit gestimuleerd, omdat modelstudies hadden uitgewezen hoe goed dit was voor het milieu. Inmiddels weten we beter. De miljarden hadden net zo goed opgestookt kunnen worden, want wat het model zei, klopte niet.

Of neem de miljarden kostende “Tesla-subsidie”, de fiscale sponsering van elektrische auto’s. Er is grote kritiek op de manier waarop de kosten hiervan berekend werden door het Plan Bureau voor de Leefomgeving. Ondertussen betalen alle belastingbetalers mee aan een mooie Tesla voor de happy few.

We wisten ook al lang dat de regio’s achtergesteld worden bij de verdeling van gelden door de overheid. Onlangs werd dat weer eens aangetoond door een onderzoekscommissie en door de zege van BBB is dit extra relevant. “De modellen die we gebruikt hebben kloppen niet”, sprak Mark Rutte het volk toe. “We gaan andere modellen gebruiken”. Alsof modellen een soort natuurwet zijn die de waarheid representeren. Maar vooral niet toegeven dat je zelf fout zit.

Planbureaus hanteren modellen. Mensen met gezond verstand geven soms aan dat het model en de uitkomsten ervan weinig met de werkelijkheid meer van doen hebben. De natuur staat hier op omvallen toont de Excel-sheet aan en als je kanttekeningen wilt plaatsen dan ben je tegen de natuur. De psychiater Iain McGilchrist ziet dit als een kenmerk van de moderne westerse samenleving waarbij de bijdrage van de rechter hersenhelft aan het begrijpen van de wereld wordt genegeerd. We leven in een bureaucratische wereld waar bureaucraten rapporten schrijven en consultants binnenlopen.

De linkerhersenhelft-o-fielen houden van eenduidigheid, zekerheid, controle en niet te vergeten natuurlijk van macht. Zeer waarschijnlijk zijn dat de mensen die net als iedereen snakken naar veiligheid, maar veiligheid zoeken in het fixeren van ideeën, visies en standpunten. Deze speurtocht naar veiligheid zorgt er juist voor dat veiligheid buiten bereik blijft. Het zorgt voor verwijdering en spanning tussen mensen, omdat het geen empathie kent en dus niet gericht is op verbinding. Mensen met een ander standpunt worden buitengesloten, afgewezen en genegeerd. Het zorgt voor conflict en opstand.

De linkerhersenhelft-o-fielen hebben mogelijk veel te weinig geleerd zich ‘veilig onzeker’ te voelen. Ze hebben te weinig geleerd te vertrouwen op eigen mogelijkheden en op verbondenheid. Het zijn de overlevers onder ons voor wie het bij uitstek aantrekkelijk is om leidinggevende posities te verwerven om zo macht en controle te kunnen uitoefenen. Dat is hun vorm van veiligheid zoeken, die het paradoxaal effect heeft onveiligheid te genereren.

Dit houdt natuurlijk niet in dat elke leidinggevende een linkerhersenhelft-o-fiel is. Er zijn ook leidinggevende bij wie de rechterhersenhelft dominant is. Deze mensen kenmerken zich meer door op interactioneel niveau gelijkwaardig een ontmoeting aan te gaan. Zij werken toe naar cohesie en faciliteren de mensen hiërarchisch onder hen, zich te profileren in hun kwaliteiten. Als we hebben kunnen leren als kind ons ‘veilig onzeker’ te kunnen voelen, kunnen we onze onzekerheid accepteren. We hoeven niet te proberen onze onzekerheid te elimineren en kunnen open en nieuwsgierig naar elkaar zijn. Samenwerken is dan veilig en verlangd.

Mogelijk is de overwinning van BBB een kans om in samenwerking wetenschappers en praktijkmensen belangrijke en noodzakelijke oplossingen te vinden en door te voeren. Samenwerken met het gegeven dat een model per definitie een grote vereenvoudiging van de werkelijkheid is. Iain McGilchrist vatte het als volgt samen: de intuïtie van de rechterhersenhelft is betrouwbaarder en staat dichter bij de realiteit dan het verstand van de linkerhersenhelft. Een model kent de werkelijkheid niet en mag dus niet leidinggevend zijn in de besluitvorming.

1.Vandenhoof.com (gebruik-jij-je-linker-hersenhelft-teveel)?
2. Misbruik van modellen, lezing planbureau Leefomgeving, groep Omtzigt
Rob van Boven (1951) is psycholoog en geregistreerd psychotherapeut. Hij was consultant voor verschillende organisaties (drugs en verslaving counseling, vaardigheden workshops) en werkte vijftien jaar als een behandelingscoördinator in een psychiatrische instelling. Bij Rob van Boven wordt het geloof van de overlever bewust gemaakt en een juiste plaats gegeven. Het doel is om los te komen van de dwang van het geloof en bewustzijn te ontwikkelen naast deze denk- en voelpatronen. Hoe meer je van het geloof van de overlever bevrijd bent, zonder het te bestrijden, maar door het de juiste plek te geven, hoe vrijer je kan leven.
Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en heeft een drietal boeken geschreven over de door hemzelf ontwikkelde hulpverleningsmethode communitysupport. Hij is lid van de Dzogchen Community Nederland. Dzogchen is een vorm van Tibetaans boeddhisme waarbij veel belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van individueel bewustzijn. Bij deze traditie streeft men naar non-dualiteit van het bewustzijn. Mensen zijn zich niet alleen bewust ( je weet dat je dit leest), maar je kunt je ook bewust zijn van dit eerste bewustzijn. Dit meta-bewustzijn wordt ‘gewaarzijn’ genoemd.

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Luuk Mur, Pakhuis van Verlangen, Politiek, Rob van Boven, Tweespraak Rob van Boven en Luuk Mur Tags: BBB, biomassa, gezond verstand, linkerhersenhelft, macht, Mark Rutte, overheid, rechterhersenhelft

Lees ook:

  1. Het jaar 2021 – dag 56 – handhaving
  2. Jasper Schaaf – Twee fatale C’s op een presenteerblaadje
  3. Leugen en bedrog op het Binnenhof
  4. Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Rob van Boven en Luuk Mur

Rob van Boven (1951) is psycholoog en psychotherapeut met belangstelling voor het boeddhisme. Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en lid van de Dzogchen Community Nederland. Beide mannen gaan over boeddhistisch gerelateerde zaken in gesprek in Tweespraak. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet
    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.