Een paar weken geleden vroeg een lezer in het Boeddhistisch Dagblad zich af hoe een op boeddhistische leest geschoeide maatschappij eruit zou zien. Nee, niet dat hypocriete Bhutan, waar je als andersdenkende gevangengezet, gemarteld en verjaagd wordt. Maar gewoon, een land als Nederland en België. Hoe ziet zo’n economie eruit, de zorg, het bankwezen, de politiek, rechtspraak, natuur, voedsel, het onderwijs als het boeddhisme hier de norm zou zijn? Kunnen wij daar voor kiezen? Wat kan het boeddhisme betekenen voor de praktijk van het alledaagse leven in onze samenleving?
Het Rotterdamse boeddhistisch centrum Phuntsok Chö Ling organiseert dit jaar voor de tweede keer het jaarlijkse debat Mens in de Stad met dit jaar als thema: Ons brein de baas? dat raakvlakken heeft met dit onderwerp. Kunnen wij wel echt kiezen wie we willen zijn, of wordt dat voor een groot gedeelte bepaald door onze aanleg? Hebben we bijvoorbeeld een eigen wil ten opzichte van ons brein of zíjn wij simpelweg ons brein? Kunnen we onze gedragingen en gewoontes zelf bepalen of ‘zijn we nu eenmaal zo’? Wie is er eigenlijk de baas in ons hoofd en in ons leven?
De Tibetaans boeddhistisch leraar lama Jigmé Namgyal opent op zaterdag 25 april in theater Zuidplein in Rotterdam het evenement met een lezing over de basis van het menselijk wezen: ons verlangen naar geluk. Alle levende wezens hebben met elkaar gemeen dat ze gelukkig willen zijn. Vaak is dat geluk maar tijdelijk en ook blijken onze strategieën op de lange termijn soms juist problemen te veroorzaken. Daarom is het belangrijk te kijken naar de echte oorzaak van ons geluk en ons lijden. In welke mate spelen onze gedachten en percepties daarbij een rol?
Talkshow
In mei 2014 organiseerde Phuntsok Chö Ling, naar aanleiding van het bezoek van de Dalai Lama aan Rotterdam, een eerste ‘talkshow’ onder de titel ‘Mens In De Stad’. Het idee van deze talkshow kwam voort uit de vraag: wat kan het boeddhisme betekenen voor een samenleving in een grote stad?
Het evenement Mens in de Stad bestaat uit een lezing van Lama Jigmé gevolgd door een talkshow met deskundigen uit verschillende disciplines buiten het boeddhisme. Het belicht actuele thema’s vanuit boeddhistisch perspectief die direct of zijdelings met de stad en/of zijn bewoners te maken hebben, om ze vervolgens ter discussie te stellen met andere zienswijzen. Doel is om een brug te slaan tussen de boeddhistische filosofie met het alledaagse leven in de stad.
Mens in de Stad vond in 2014 plaats in het Maaspodium in Rotterdam, en had als thema ‘Respectvol Samenleven’: Wat maakt dat we, ongeacht (schijnbare) verschillen samen bouwen aan een buurt, een wijk, een stad? Welke universele menselijke waarden spelen daarin een rol? Hoe vormen we ons oordeel over elkaar, en welke rol speelt dat bij de manier waarop we met elkaar wonen, werken, zorgen, spelen en sporten? Er werd gesproken over de rol van motivatie en menselijke waarden. In verkenningen naar de participatiesamenleving is dit immers doorgaans een onderbelicht thema.
Lama Jigmé Namgyal, de spiritueel leraar van Phuntsok Chö Ling, ging tijdens dit evenement in gesprek met Henk Oosterling, stadsfilosoof, Marcel Dela Haije, stadsmarinier/topambtenaar veiligheid, en een vertegenwoordiger van het platform INS, een dialoog-organisatie met een islamitische achtergrond. Het gesprek werd ook destijds geleid door gespreksleider Leon Van Geest.
Waardering
Mens in de Stad was volgens de organisatoren in 2014 een zeer groot succes, en werd ook nadrukkelijk goed bezocht en gewaardeerd door mensen die doorgaans niet zo bekend zijn met boeddhisme, maar die wel veel hebben met het thema samenleven en participatie. Het kreeg ruime aandacht van de media. Naar aanleiding van het succes in 2014 besloot lama Jigmé dat ‘Mens in de Stad’ een jaarlijks terugkerend fenomeen moet worden. Dit jaar ligt de focus op de wetenschappelijke en boeddhistische visie op de vraag: Hoe wordt ons geluk en lijden beïnvloed door onze omgeving, en hoe beïnvloeden we onze omgeving door zelf te werken aan geluk.
De titel ‘Ons brein de baas?’ refereert dan ook aan de westerse visie op dit vraagstuk, waarin we er vaak gemakkelijk van overtuigd zijn dat geluk wordt ‘gemaakt’ door ons brein. Maar is dat wel zo? Lama Jigmé zal na zijn lezing over dit onderwerp, onder leiding van Leon Van Geest, in gesprek gaan met drie deskundigen. Dit jaar gaat hij in gesprek met:
Christiaan de Kock , neurowetenschapper en assistent-professor aan de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen in Amsterdam. Hij doet onderzoek naar de informatieverwerking door onze hersenen waarbij een belangrijke vraag speelt: ‘Zijn wij onze hersenen?’.
Jan Storms is bewustzijnsdeskundige en schrijver. Hij geeft al ruim dertig jaar onderricht over bewustzijn, geweten en bewustzijnsontwikkeling. Sinds 2006 bestudeert hij psychopathie.
Pep Degens koos voor het vak van trainer persoonlijke ontwikkeling, schrijft daar boeken over en is een veelgevraagd spreker.
Stad of gehucht
Wat heeft geluk te maken met een stad, een land? Kunnen alleen stedelingen met al hun voorzieningen gelukkig zijn of geldt dat ook voor de inwoners van een gehucht, waar de laatste bakker zijn oven doofde en de bank de pinautomaat op slot draaide. Is geluk afhankelijk van de omgeving om ons heen? Dat zijn bij uitstek de vragen die tijdens het evenement gesteld zullen worden aan lama Jigmé en de externe sprekers, maar ook aan het publiek. De organisatie hoopt dat er in het gesprek tussen lama Jigmé, de andere deskundigen, én het publiek, interessante antwoorden of inzichten komen.
Phuntsok Chö Ling is een dynamisch, Rotterdams boeddhistisch centrum, onder leiding van de Tibetaanse Lama Jigmé Namgyal. Bij Phuntsok Chö Ling kan iedereen binnen zijn/haar eigen capaciteit aanbod vinden van boeddhistisch onderricht en beoefening. In 2013 vierde Phuntsok Chö Ling haar tienjarig bestaan.
