Wij mensen bestaan niet als geïsoleerde subjecten, we zijn in ons bestaan van elkaar afhankelijk, dat kunnen we van de huidige pandemie leren. De ander maakt dus deel uit van het zelf en omgekeerd. De dood van de ander is een aspect van mijn eigen dood en met de ander sterft er een stukje van mij. Dit besef ik in de rouw en in dit besef ervaar ik de vriendschap, zo ervaar ik wat de ander voor mij betekende. Zonder dood zouden we ons gevoel voor vriendschap verliezen en een soort onmensen worden.
zelf
Evan Thompson is geen boeddhist, maar wel een vriend
Waar hoogleraar Evan Thompson kritiek op heeft, is het boeddhistisch modernisme. Deze vorm van boeddhisme profileert zich volgens hem als de wezenlijke en originele kern van het boeddhisme. Het ontstond in het 19de eeuwse Azië en reageerde op het Europese kolonialisme en op de vermeende superioriteit van Europa en het christendom. De westerse wetenschap had een enorm prestige in Azië. Het christendom liftte mee en zou het beste overeenkomen met die wetenschap. De boeddhistische hervormers keerden dit om en stelden dat juist het boeddhisme bij uitstek het best overeenkomt met wetenschap, omdat dit het bestaan van een schepper God en het bestaan van een eeuwige ziel ontkent. Zij kleineerden echter de rol van ritueel en devotie in het etnisch boeddhisme, die bijgeloof waren in de ogen van de 19de eeuwse Europeanen.
Middenmatigheid, cultivering van emoties in Chinese filosofie en kunst
Toen de filosoof Socrates in de rechtszaal werd gevraagd om verantwoording af te leggen voor zijn hinderlijk gedrag in de straten van Athene, antwoordde hij onder meer dat de meeste mensen zich om hun belangen bekommerden. Ze bekommerden zich om hun gezin, om hun rijkdom, en niet te vergeten om hun reputatie. Dat deed hij niet, hij bekommerde zich om zijn zelf. In de geschiedenis van het Westen is hij een van de weinigen gebleven, maar in India en China is het nut en de noodzaak hiervan altijd vanzelfsprekend geweest. Hans van Rappard heeft een stevig boekwerk geschreven over de Chinese traditie van zich bekommeren om jezelf. Boekbespreking door Erik Hoogcarspel.
Moraliteit en geen-zelf 2.0
Het boek van psycholoog Bruce Hood toont op grond van decennialang neurowetenschappelijk en aanverwant wetenschappelijk onderzoek aan dat het zelf ontstaat door ervaringen met de omgeving waarin het functioneert en door de invloed van andere zelven (beter: zelf-illusies) in deze omgeving. Hij concludeert: ‘Je bestaat slechts als een patroon dat ontstaat uit alle andere dingen in je leven die je vormen.’ Dit betekent echter niet dat iemand helemaal niet bestaat, stelt de psycholoog ons gerust.
Op zoek naar je zelf
‘Wat is leven, wat is mijn leven’. Onverwachts pakte de monnik hem bij de schouders en riep: dit is het. Zijn antwoord was direct zonder tussenkomst van wat dan ook, zijn antwoord was het leven zelf.
Slavernij, racisme en boeddhisme
Door te zeggen dat alle witte mensen racistisch zijn, is zenleraar Angel Williams zelf een raciste en is het moeilijk om te begrijpen wat zij haar publiek te verwijten heeft. Zij komt echter uit een land waar dominees niets anders doen dan hun publiek met wilde kreten bestoken, wat dan meestal met een enthousiast ‘halleluja’ wordt beantwoord.
Hoe aanvallen op de geest te overwinnen
In deze mooie en diepgaande lezing ontmoet Moojibaba een student tijdens een van zijn ochtendwandelingen. Samen denken ze na over de manier waarop aanvallen op de geest kunnen worden gebruikt om ons eigen ware Zelf te ontdekken.
Dialoog van de persoonlijkheid met het zelf
Wat is zen?
‘Het tragische misverstand over Boeddha’s Anatta-leer’
Frans Langenkamp: ‘De oplossing van het aloude en tragische misverstand over Boeddha’s Anatta-leer. Deze wordt vaak foutief geïnterpreteerd als zou zij betekenen: ‘De mens heeft geen zelf’ of: ‘De mens heeft geen ziel. Laten we eens gaan kijken wat Boeddha’s Anatta leer precies inhoudt. Dan zullen we kijken naar de misinterpretaties die ervan in omloop zijn.’
De man zonder hoofd
Hoe moeten we echter de koploze ervaring begrijpen? Douglas Harding beschrijft hem accuraat: hij stopte even met denken en daarna ontdekte hij dat hij geen hoofd had.
Ehipassiko – Is er een zelf? (dr. Bruno Nagel)
Alles beweegt.
Gevoelens, gedachten, dit lichaam veranderen constant.
Er is geen vast, onveranderlijk, identificeerbaar, eeuwig zelf.
Er is geen ik.
Frans Langenkamp – De werkelijkheid kan niet met ons verstand begrepen worden
– daarom dienen we een irrationeel geloof te omarmen.
Wat de Boeddha niet gezegd heeft
Spreuken die aan de Boeddha worden toegeschreven vind je overal, op wenskaarten, op mokken, op T-shirts en wat al niet meer. De meeste daarvan heeft de Boeddha niet gezegd, kan hij nooit hebben gezegd.
Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…het -ik- als handig verhaal
Volgens Manzotti zit bewustzijn, dat we ervaren dat we op de wereld zijn, niet in het brein, maar in de wereld om ons heen. Onze zintuigen inclusief onze hersenen maken kontakt met de wereld mogelijk en onze ervaring is de wereld die we waarnemen. Deze ervaring zit niet in het brein, er zit dus niet een soort plaatje in je hersenen waar je naar kijkt zoals het standaard internalistische gezichtspunt zegt, maar is een waarneming van de werkelijkheid zelf.
Psychotherapie en vajrayana boeddhisme
Transformatie als therapeutische ‘oplossing’.
Het jaar 2019 – dag 65 – terugtreden
‘Het lijkt wel of je gaat sterven’.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Zijn
Zee, zand, wind, zijn.
Het verscheiden en verschijnen van het zelf
Zelfbeeld, imago en persoon zijn de aspecten van ons zelf die we direct ervaren. Ze ontstaan zonder dat we erbij hoeven na te denken.
Besta ik, of besta ik niet?
Wanneer westerlingen kennismaken met het boeddhisme is vaak een van de eerste struikelblokken de onderwijzing over anatta (anatman), vaak vertaald als ‘geen zelf’.
Het extreme doel van het boeddhisme: de ontbinding van de ziel
Het bijzondere aan Boeddha is dat hij niet alleen het lijden registreert en erkent als een onuitwisbaar deel van het leven, maar ook dat het hem zo raakt dat hij vindt dat hij er iets mee moet doen – in de eerste plaats voor zichzelf. Eerst om het te begrijpen en de oorzaken te zien, daarna om zijn inzichten met anderen te delen zodat zij ook het lijden kunnen verminderen en kunnen leren zich ervan te bevrijden.
Monniken Tibetaans boeddhisme bang voor de dood en egoistisch
Aan de boeddhistische deelnemers van het onderzoek werd gevraagd om zes maanden van hun eigen levensduur weg te schenken zodat een ander mens vijf jaar langer zou leven. Bijna driekwart weigerde dat.
‘Het tragische misverstand over Boeddha’s Anatta-leer’
De oplossing van het aloude en tragische misverstand over Boeddha’s Anatta-leer. Deze wordt vaak foutief geïnterpreteerd als zou zij betekenen: ‘De mens heeft geen zelf’ of: ‘De mens heeft geen ziel. Laten we eens gaan kijken wat Boeddha’s Anatta leer precies inhoudt. Dan zullen we kijken naar de misinterpretaties die ervan in omloop zijn.
Hoe kan ik aan mezelf werken als ik geen zelf heb?
Vanuit een boeddhistische visie lijden we doordat we de realiteit dualistisch benaderen. Binnen onszelf is er de valse tegenstelling tussen gevoel, verstand en lichaam. Gevoel is één manier om realiteit te benaderen, ratio een andere.
Kees van den Muijsenberg – No mind. No self. True self.
In zen hebben deze termen een betekenis die direct verband houdt met de ervaring van non-dualiteit: Er is géén twee. Er is geen ik, afgescheiden van ‘de wereld’. Alles is één.
