Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

verlichting

Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 6 en slot

door

De Boeddha was een spiritueel leraar die een pad naar de bevrijding van het lijden onderwees. Maar in het vorige delen bleek ook dat hij een visie had op politieke, sociale en economische vraagstukken uit zijn tijd. Maar in welke mate had hij maatschappelijke idealen die hij met de oprichting van de bhikkhu sangha (de gemeenschap van monniken) actief probeerde te realiseren. Was hij naast spiritueel leraar ook een maatschappelijk hervormer? De meningen daarover zijn onder boeddhisten en religiewetenschappers verdeeld.

Hoe knip je de verlichting aan? (1) – geen woorden-meer

door

Ik heb mezelf getraind in vertrouwen op intuïtief weten. Ik kan mijn denken vaak loslaten maar toch kan ik niet volledig vertrouwen op het totaal andere, de ondefinieerbare toestand van niets moeten ‘weten’ en je totaal durven overgeven aan de realiteit. Paradoxaal genoeg blijft het belangrijk om goed om te gaan met kennis, met het juiste onderscheid tussen de dingen.

Wester boeddhisme (3 en slot)

door

Ongelijkheid leidt tot verharding van onze maatschappij. Mensen zijn bang omdat ze geen vaste grond onder hun voeten hebben en geen duidelijke, morele waarden om met anderen om te gaan. Vooral jongeren lijden daaronder omdat onze leiders blind blijven voor een ecologische ramp en de aanpak van massale migratie die daaruit zal volgen. Vooral wordt een hoopvolle toekomst gestolen.

‘Is sociale actie bevorderlijk voor vipassana?’

door

Privé moeten leraren zelf weten of ze betrokken willen zijn bij een zaak of niet. Echter, de geschiedenis laat zien dat als je bezig bent met concepten, dat polarisatie en wording (bhava) direct ontstaan. Betrokken boeddhisten zijn er altijd geweest, ook in Azië. Maar zodra men gewend raakt aan het aanhangen van visies, dan worden visies dwangmatig, bepalend, en confronterend.

‘Succesvol ondernemen als boeddhist doe je zo’

door

Als je ondernemer bent, dan heb je daar vaak voor gekozen om meer controle te hebben. Als boeddhistisch ondernemer heb je er waarschijnlijk voor gekozen om te gaan ondernemen, zodat je kunt streven naar verlichting en een zekere rust kunt ervaren. Omdat je jouw eigen tijd kunt indelen bijvoorbeeld en daardoor ruimte creëert voor jezelf. We horen dit vaak als argument, maar eigenlijk zorgt het hebben van een eigen bedrijf desondanks ook heel vaak voor stress.

Er is alleen maar dit

door

Vrijwel iedere zentraining begint met een simpele instructie over de houding van zazen, van ‘alleen maar zitten’, in oud verbasterd Chinees-Japans, shikantaza. Ik hoor nog de stem van mijn eerste leraar Nico Tydeman die de zitinstructie altijd afsloot met de regel: ’Niets veranderen, niets verbeteren; er is alleen maar dit’ en dan klonk de gong voor de eerste meditatieperiode.

Taigu – Het lijden in de wereld

door

Het komt Taigu voor dat boeddhisme te vaak gaat over ‘verlichting’ en te weinig over het lijden in de wereld, dat eerst moet worden opgelost voordat iemand zich in spirituele zin bevrijd kan wanen. Het existentiële kerndilemma van boeddhisme is dat wij ieder delen in de rotheid van de wereld, terwijl wij over het vermogen beschikken onze bevrijding dichterbij te brengen door het lijden van de ander te verminderen. In sommige teksten wordt dit vermogen ‘boeddhanatuur’ genoemd.

Je bent goed zoals je bent…

door

Twee uitspraken van de Japanse zenleraar Shunryu Suzuki roshi komen in dit verband bij me op. Tijdens een zazen sessie zij hij in een korte toespraak: “Ieder van jullie is volmaakt zoals hij is… maar een beetje verbetering kunnen jullie wel gebruiken.” Bij een andere gelegenheid gaf hij als antwoord op de vraag wat hij van zijn leerlingen vond: “Jullie zijn allemaal verlicht… totdat jullie je mond opendoen.”