…
Beeldgedicht – verklaprozen
…
lijden
Koele beschrijvingen en droge lijstjes
Toen ik voor het eerst boeddhistische teksten las, had ik vooral moeite met het schijnbare fatalisme in gortdroge beweringen zoals ‘het leven is lijden’. Tot ik inzag: het is nuchter gezien toch zo? Het leven is vaak best moeilijk. Dat kon ik pas toegeven toen ik ‘lijden’ leerde vervangen door ‘stress’, het loutere feit dat we allen problemen en ongemakken ondervinden. Dat klonk al veel gewoner. Ook de schijnbaar strenge boeddhistische houding tegenover begeerte vond ik eerst erg veroordelend. Vooral een koele omschrijving als die van onze verderfelijke ‘dorst’ naar genot. Tot ik begeerte en genot leerde vervangen door gewoon ’zich hechten aan.’ We kleven tenslotte vast aan onze behoeften en onze opvattingen.
Afhankelijk ontstaan als hypercausaliteit
De wondere wereld van afhankelijk ontstaan 1: alles, alles, alles.
Vijf oorzaken van het lijden
Zie ze maar eens te vermijden.
Lijden valt niet te vermijden
Waarom één edele waarheid wel genoeg is.
Hoe waar en edel zijn de vier edele waarheden?
Tweeëntwintig ijdele constateringen over de geest door de geest.
Boeddha, dharma – ach
Wiegeliedje.
Hoe je lijden onder de mensen brengt
Dertien tips.
Acht perspectieven op de vier edele waarheden
Hoe edel en waar zijn de edele waarheden? Achtvoudige deconstructie van de vier edele waarheden, gebruikmakend van acht boeddhistische kernbegrippen.
Marc Horemans – Tussen volksboeddhisme en zen
Boeddhisme als leidraad is verschillend voor hen die de monastieke weg volgen en zij die als leek hun leven inrichten volgens boeddhistische principes. Voor de leek is het moeilijk omdat er naast zijn spirituele behoeftes ook nog de beslommeringen van het dagelijkse leven zijn aandacht vergen.
Is de Boeddha voor ons nog wel relevant nadat hij Boeddha werd?
De Boeddha heeft zich altijd tegen het Brahmanisme afgezet, net omdat er té veel (commercieel) ceremonieel was en té weinig interesse in het welzijn van de mensen door vele Brahmanen; welnu het boeddhisme is stilaan in hetzelfde bedje ziek.
Taigu – Dode dharmataal
Boeddhisme heeft iets hopeloos ouderwets, evenals het rooms-katholicisme. Ieder kan uit een historische ontwikkeling van twintig, vijfentwintig eeuwen iets kiezen wat van zijn of haar gading is en op basis van eruit opgedane inspiratie en bijkomende uitleg er op los geloven. Het levert echter nauwelijks levende, eigentijdse literatuur of poëzie op, verbeelding die mensen aanspreekt en grijpt en zich in nieuwe vormen voortplant.
Religie en onzekerheid
Religie moet letterlijk verdiepen en verheffen, door te stellen dat inzichten van binnenuit komen én vanuit het aannemen van een breder perspectief dan dat van ons ego. Religie moet radicaal geweldloos zijn en radicaal eerlijk in het weerstaan aan behoeften die ons klein en bang houden.
VrijdagZindag – Reli-driehoek en Goede Vrijdag
Goede Vrijdag is een goed moment om de Reli-driehoek te toetsen aan het christelijke lijdensverhaal. Welke rol spelen daarin het heilige, het sociale en de verbeelding? En hoe biedt deze specifieke invulling van de driehoek een visie op de problematische overstijgende verschijnselen waar mensen onder te lijden hebben?
Hoe bewust is mijn ethisch handelen?
Boeddha definieerde de drie vormen van lijden als drie obstakels voor geluk. Hebzucht, afkeer en onwetendheid noemde hij bovendien ook ‘vergif voor zowel het verstand als het lichaam.’ Die drie obstakels vormen een ketting en versterken mekaar.
Ego, bron van alle lijden
‘Het ego is de bron van al het lijden. We moeten het ego overwinnen, laten afsterven of doden. Pas als we egoloos zijn geworden, kunnen we gelukkig, wijs en vredig zijn.’ Is dat ook zo?
Nathan – De nieuwe mens
In de hele wereld proberen regeringen het beste ervan te maken voor het volk, de schurkenstaten even hier buitengesloten. Misschien wordt de kwaliteit van drinkwater aangepakt. Of betere wegen aangelegd voor het handelsverkeer. Of gewerkt aan betere ziekenhuizen. En dergelijke. Maar al die landen zetten bij een grote oorlog ook het volk in. Politici hebben twee gezichten.
Bestaat het ego? En wat is het dan?
In mijn ogen ben je alles, dus ook iedere hersenschim. Maar je kunt wel onderscheid hebben, zoals je het verschil behoort te weten tussen een broodje poep en een broodje gezond.
Nathan – Het leven is pijnlijk, nou en?
Wie is er niet gevallen als klein kind op straat? Of niet uitgescholden? En dergelijke!
Maar hoe reageerde jij en de omgeving (opvoeders) daarop?
De kaars en de vlam
Er zijn in het boeddhisme zeer veel modellen over de vorming van ons ego, maar de essentie is: wat wij als onze persoonlijkheid beschouwen is geen open gewaarzijn, geen vrije geest. Ons unieke ‘ik’ zit vast aan een ketting die voortdurend lijkt te veranderen, maar in wezen telkens opnieuw gesmeed wordt met dezelfde schakels, dezelfde bestanddelen.
Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 2
Na zijn ontwaken trok de Boeddha naar Benares(Varanasi), het toenmalige religieuze en intellectuele centrum van het gebied, waar hij vijf vroegere ascetische metgezellen trof. Zij werden de eerste monniken. Terwijl hij nog steeds in de buurt van Benares verbleef, trad ook Yasa, een zoon van een rijke koopman toe tot de Orde van bedelmonniken (bhikkhu-sangha). De familieleden van Yasa werden lekenvolgelingen. Daarmee was de basis gelegd voor de nieuwe spirituele gemeenschap of sangha. Die bestond uit lekenvolgelingen en een Orde van bedelmonniken (en later ook nonnen) die zowel ervaren asceten als stedelijke jongeren uit de hogere klassen aantrok.
Worden we van Vipassanameditatie gelukkiger?
Het is ook niet zo dat de Boeddha prettige wereldse gevoelens verbood (zoals sommige dominees in ons land lange tijd deden). Maar ook de onprettige aardse gevoelens verdwijnen niet, zelfs niet bij de volledig verlichte persoon (ze kunnen zelfs duidelijker beleefd worden, net als de hierboven genoemde natuur); ze hebben alleen minder impact; de persoon wordt er minder door geraakt. De onprettige wereldse gevoelens werden niet door de Boeddha aangeprezen.
Het uitwisselingsgesprek tijdens retraites
Uitwisselingsgesprekken kunnen dienen als een waardevolle mogelijkheid te checken hoe ongemak gehanteerd wordt en of het nodig is hierin extra ondersteunende adviezen mee te geven. Soms kan er sprake zijn van meditatie-dukkha, waarbij mediterenden ongemak tegenkomen als een manifestatie van het groeiende vipassanā-inzicht ‘dat er lijden is’. Soms is er ook meer sprake van een fysieke of psychiatrische klacht of beperking, die niet alleen aanschouwd behoort te worden maar ook extra zorg en wijsheid nodig heeft.
Over de Lotus-soetra (36): Manifestaties
Volgens Boeddha is ieder wezen goed. Dat wil zeggen: perfect. Iedere leeuw is een perfecte leeuw. Iedere gazelle is een perfecte gazelle. Ieder mens is een perfect mens… ook als deze mens een been mis, een hoog of laag IQ heeft, ergens op de LHBTIQA+ schaal zit of tijdelijk als Dharmapelgrim op aarde rondloopt. Ieder wezen is goed zoals het is, omdat De Eeuwige Boeddha niks anders doet dan zichzelf manifesteren in de schepping. Beweren dat iets of iemand niet perfect is, is stellen dat er wat aan De Eeuwige Boeddha mankeert.
