Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

leven

Menno – ars moriendi

door

Meneer Van Hall slaapt. Menno ’s maag rommelt. Zijn darmen spelen op. Hij wil naar het toilet, maar durft niet om aflossing te vragen en blijft daarom maar zitten. Hij maakt zijn hand voorzichtig los en zoekt de polsslag van de patiënt. Zesennegentig slagen per minuut telt hij. Menno zucht, schuift zijn stoel een beetje naar achteren en begint allerlei figuurtjes in het witte pleisterwerk van het plafond te bestuderen. Hij voelt zich slaperig worden.

Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet

door

Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet. Punt.
Dat eenvoudige besef zou het begin kunnen zijn van een ander verhaal. Een verhaal waarin we stoppen met het behandelen van symptomen, terwijl de oorzaak buiten beeld blijft. Een verhaal waarin we begrijpen dat het gif in onze voeding, de uitputting van de bodem, de verstoring van ecosystemen en de vervreemding van onszelf voortkomen uit één en hetzelfde systeem — een systeem waarin winst zwaarder weegt dan leven.

‘Licht dat open en vrij maakt’ Elisabeth Dinnissen

door

Een belangrijk thema van Elisabeth is aandacht. Zijn we wel wakker vraagt ze zich af. “We denken dat we wakker zijn als we niet slapen, maar wat ons bewustzijn betreft, leven we meestal in een slaaptoestand[1] waarin we helemaal niet ontvankelijk zijn voor de totale werkelijkheid. Toch koesteren we de illusie dat wat wij zien, de gehele werkelijkheid is”.

Nathan – waarheid

door

Heb ik ooit in mijn leven gelogen? Zeker. Helaas, was er een periode in mijn jeugdige jaren dat ik loog en stal. Maar los van iedere preek had ik gewoon op een dag een heldere gedachtegang over naastenliefde. Los van iedere moraalridder, guru, boek en/of preek zag ik spontaan, geheel voor mezelf de liefdeloosheid in van liegen en stelen.

Jules – Iberische intuïties

door

Hij nam zijn bijbeltje ter hand. Er waren maar een paar late leraren in de traditie die al het voorgaande doorzagen, het falen van de ambities, het falen van de voorspellingen, het falen van het sektarisme met de metastase van zijn sociolect. Het boek appelleerde aan zijn zondebesef. Hij voelde al een aantal jaren berouw over eerder handelen uit overmoed tijdens zijn leven, en over andere dingen. Hij wist zijn leven te kort om al zijn eigen falen goed te maken, maar een mens moet doen wat hij kan.

Menno – ze leven nog

door

Dan komt oma. Ze pakt de teil op, en gaat ermee de trap op, naar de keuken boven. Menno volgt haar. Een voor één haalt oma de alen uit de teil, legt de vissen op een houten snijplank en snijdt ze de kop af. Tot Menno ’s stomme verbazing lijken de van elkaar losgesneden koppen en lijven afzonderlijk voort te leven. De bekjes blijven open en dicht gaan, net als de kieuwen, en de lange lijven kronkelen gewoon door.

Sterven

door

Iedere zuigeling komt ter wereld om er dood te gaan. Dat klinkt cru, maar zo is het nou eenmaal. Deze aarde is één groot sterfhuis! Mensen, dieren, insecten, planten… alles gaat een keer dood. Je daartegen verzetten is volstrekt zinloos. Als er geen mensen sterven, mogen er uiteindelijk ook geen baby’s meer geboren worden.

‘Het nieuwe verhaal van compassie, verantwoordelijkheid en verbondenheid met alle leven’

door

In mijn werk voor duurzaamheid is de wijsheid van niet-weten een krachtig principe. Er is zoveel onzekerheid, er zijn geen garanties. Ik weet vaak niet of wat ik doe uiteindelijk veel zal veranderen. Maar dat maakt niet uit. Het voelt alsof dit het juiste is om te doen, vanuit mijn hart en overtuiging. Zelfs als het achteraf volstrekt zinloos zou blijken, dan nog zou ik geen moment spijt hebben. De reis zelf is al prachtig. Onderweg ontmoet ik de meest inspirerende mensen die, net als ik, de werkelijkheid van klimaatverandering grondig doorvoelen maar toch moedig in beweging komen. Samen vormen we een beweging, niet omdat we zeker zijn van de uitkomst maar omdat we voelen dat we moeten handelen.

Kernelementen van boeddhistische psychotherapie (1)

door

Een eerste vraag waar ik lang mee zat was: waarom zou ik mezelf eigenlijk een ‘boeddhistische’ psychotherapeut noemen? Een cliënt vraagt zich toch niet af welk soort therapie hij krijgt, hij wil gewoon iets doen aan zijn probleem? Maar een andere vraag waar ik ook al lang mee zat was: hoe gaat het verder met mijn cliënt nadat we aan zelfinzicht hebben gewerkt? Wanneer hij weer ‘gewoon’ moet overleven in een maatschappij met een immens vacuüm als het over zingeving gaat? Mijn conclusie is dat psychotherapie niet ‘neutraal’ is omdat onze samenleving het ook niet is. Onze levensbenadering wordt voortdurend in de richting geduwd van een technologische, materialistische, individualistische en zelfs concurrentiële visie.

Mildheid en meedogenloosheid

door

Laten we mild zijn voor onszelf. We zijn zo kwetsbaar en we leven niet zo lang. Wanneer we mild zijn voor onszelf hebben we geen schuld, moeten we niets veroordelen, zelfs niet beoordelen. Ook anderen niet, want ook lijk dat niet altijd zo, zij zijn even kwetsbaar als wij. Dat is de essentie van boeddhistisch mededogen.

Uitvaren met een schip dat op zee zal vergaan

door

Het lijden (dukkha) is niet het centrale idee van het boeddhisme. Geluk (sukha) is een even courant woord in de Palicanon. Ook de eerste edele waarheid is niet meer dan een platitude. Het is een simpele vaststelling. Er is nu eenmaal lijden. Overigens, als dat niet jouw ervaring is dan heb je er weinig boodschap aan. Geen probleem, er zijn nog interessante dingen in de wereld. Niemand zegt dat je de Boeddha moet geloven.

De herontdekking van de natuur

door

Al in 1991 schreef de bioloog Rupert Sheldrake ‘De wedergeboorte van de natuur.’ Daarin staan inzichten die we ons blijkbaar nog altijd eigen moeten maken. Dat we ons als mens boven de natuur plaatsen waardoor we het vanzelfsprekende recht lijken te hebben om deze planeet ongestraft leeg te plunderen en te vergiftigen. Dat we ons als mens buiten de natuur plaatsen waardoor we onze wortels en onze afhankelijkheid verloochenen, om vervolgens verbaasd te zijn dat we ons vervreemd voelen, gestresseerd zijn, steeds meer allergieën en angststoornissen hebben. Om maar een paar ongemakken te noemen.

Leven in Thailand – Vergankelijkheid

door

Tja, en dan die verandering die haast altijd ‘groot’ voelt: de dood. De dood ís natuurlijk ook groot. Maar in mijn beleving niet groter dan het leven. Meer een fase die er onvermijdelijk bij hoort als je eenmaal geboren bent. En die niet beter of slechter is dan al die andere fasen die we gaandeweg meemaken. Maar ook de dood heeft in onze cultuur een zware, negatieve betekenis. Liever hebben we er niet mee van doen. Wanneer een hoogbejaarde grootouder overlijdt kunnen we dat als erg verdrietig ervaren, maar gezien de leeftijd is het dan vaak vanzelfsprekender er vrede mee te hebben. ‘Toch een mooie leeftijd, 98 jaar’, of ‘ze was er ook wel klaar mee, met het leven.’ Maar niet iedereen wordt 98 jaar.

Taigu – Vriendschap en liefde in oorlog en vrede

door

Vriendschap kan liefde baren en vice versa. Liefde kent zoveel verschillende verschijningsvormen, die tot uitdrukking komen in de woorden die het klassieke Grieks voor ieder hiervan kent. Het verschil tussen vriendschap en liefde is, kortom, niet zo scherp en exclusief als sommigen onder invloed van tegenwoordige taal en sociaal gebruik veronderstellen.