Mindfulness vereist in de omgang subtiliteit en wijsheid. Mij zul je niet horen zeggen dat mindfulness als zodanig verwerpelijk is, integendeel. Maar veel hangt af van de context. Commerciële mindfulness is altijd dubieus.
compassie
CPMT bijeenkomst in Nepal
Van 6 tot 11 april 2025 kwamen 185 mensen verbonden aan de FPMT (Foundation for the Preservation of the Mahayana Tradition) – de internationale boeddhistische organisatie waartoe ook Maitreya Nederland behoort – bijeen in het prachtige Kopan-klooster in de buurt van Kathmandu, Nepal. De zesde internationale CPMT-bijeenkomst (Council) en de eerste na het overlijden van Lama Zopa Rinpoche vond hier plaats.
Waarom ik niet twee minuten stil ben
De westerse herdenkingscultuur focust zich op dichtbij én op het schuldgevoel over het wegvagen van miljoenen joodse mensen via de industriële vernietigingsindustrie die de westerse ‘beschaving’ voortbracht. Het is een herdenkingscultuur geworden van selectieve empathie. Het dit-nooit-meer-parool lijkt enkel van toepassing op Europese landen. Het westerse bewustzijn herhaalt daarom dezelfde patronen die hebben geleid tot de gruwelen van de tweede wereldoorlog. Patronen die nu opduiken in genocides die worden voltrokken door ondemocratische en agressieve landen als Israël, Soedan, China (om enkele in het oog springende te noemen). Genocides die plaatsvinden met stilzwijgen of met steun van westerse regeringen, met voorop de Verenigde Staten.
De rug recht, het hart zacht (5)
Wat ons vandaag ontbreekt, is niet compassie. Wat ontbreekt, is moed. Een nieuwe soort christelijke moed die zacht is van hart, maar helder in grenzen. Die niet polariseert, maar wel positioneert. Die zegt: tot hier en niet verder – zonder te verachten. Die weigert liefde los te koppelen van waarheid.
Karma en Mededogen – hoe komen ze bij elkaar?
Een veel voorkomende interpretatie van karma is als volgt (ook heel gewone psychologie, trouwens):
Zij hebben het moeilijk omdat het hun karma is (eigen schuld dikke bult). Ik heb het moeilijk omdat zij iets fout hebben gedaan. Ik ben gelukkig door mijn goede karma. Zij zijn gelukkig omdat het ze mee zit.
Dit is makkelijk omdat het de eigen verantwoordelijkheid lekker klein maakt.
De waarde van lijden en van machteloos staan
Een van de grootste zegeningen van mijn ziekte op het geestelijk pad is dat ze me heeft leren lijden. Of, als ze me het niet heeft geleerd, dat ze me ertoe dwingt. Niet een lijden uit slachtofferschap. Zoals, waarom ik? Dit is mij aangedaan. Zij die mijn ziekte niet hebben begrijpen mij niet.
De Ego-Geest en klimaatverandering
Heel vaak vinden mensen het moeilijk om de aanpassingen door te voeren die nodig zijn (eigenlijk) om de planeet te redden, de Antropogene klimaatveranderingen tegen te gaan, het willen redden en weer herstellen. Een soort klimaat-inertia. ‘Andere mensen moeten maar iets doen’.
Varamitra – ‘kom van dat kussen af’
‘En dan niet met een straatretraite, want dat vind ik niks. Maar gewoon door actief iets voor anderen te doen.’
Taigu – Voortaan alleen dit
En God, de God die Auschwitz, Srebrenica en het nodige meer al had aanschouwd, die zag dat het goed was zo, en maakte zich op voor zijn middagdutje. Hij zette de radio uit. Al die verwarring is nergens goed voor, mompelde hij.
Jij en de ander (1)
Jan is niet alleen afhankelijk van andere mensen nu, maar ook van mensen die voor hem hebben geleefd. Ik heb het dan niet eens over zijn directe ouders en voorouders. Ik heb het over grote aantallen mensen die er samen voor hebben gezorgd dat Jan het leven kan leiden dat hij nu leeft. Anders gezegd: de maatschappij waar Jan zonder meent te kunnen omdat hij “alles zelf kan”, is niet van de een op de andere dag ontstaan. En zonder die maatschappij is Jan nergens. En straks is hij wellicht afhankelijk van mensen die nu nog niet eens geboren zijn.
Eerwaarde Sunim bezoekt Bhutan: Mededogen cultiveren
Er is een duidelijk verband tussen de leer van Sunim en het ethos van Bhutan, een baken van hoop voor een betere, meer medelevende toekomst. Zijn aanwezigheid dient als een herinnering dat het nastreven van plezier meer is dan alleen wereldse welvaart; het omvat ook het cultiveren van innerlijke kalmte, altruïsme en verbondenheid met alle wezens.
Taigu – Ondertoon van ‘ietsisme’ in nieuw boek van Dick Verstegen
’Welkom in de werkelijkheid’ is niet zozeer een boek van de hand van Dick Verstegen, als wel een verzameling van zijn meest geliefde werken en citaten van anderen, door de auteur voorzien van verbindende teksten. Daar hoeft niets mis mee te zijn, ware het niet dat Verstegen met die teksten iets lijkt te willen zeggen wat steeds maar niet helemaal duidelijk wil worden.
Ode aan de Lotus Sutra
De tathagata, eeuwig en altijd dichtbij. In onze handen, onze gedachten en in ons spreken, daar waar de lotus bloeit. Zoals de regen alle planten van water voorziet, verstrekt het alle levende wezens een helpende hand, een glimlach en wijsheid.
Robert Keurntjes – Boeddhisme en psychologie
Het algemene beeld was, en bij velen nog, dat boeddhisme enkel een religie is en derhalve weinig rationeel. Ook al wordt er, sinds de theosofen in de 19e eeuw het boeddhisme ontdekte, nog wel eens gezegd dat boeddhisme te vergelijken is met wetenschap. Mede door deze pogingen om boeddhisme in een specifiek westerse categorie te duwen blijft er de nodige onduidelijkheid.
B’eter – vegetarisch Fins koken
De verleiding is groot om inspiratie te zoeken in het oosten, de bakermat van het boeddhisme. Maar eerst een uitstapje naar Finland.
De androgyne ideaalmens in het boeddhisme
Zoals gezegd, het boeddhisme dat overgedragen wordt uit Azië is belast door culturele vooroordelen over de seksen; denk maar aan de regels voor pijdragers, waar nonnen als ondergeschikt aan monniken behandeld worden. En helaas hebben boeddhisten uit het Westen zoals jij en ik hun eigen set vooroordelen vanuit onze cultuur en opvoeding
Mindfulnesstrainer Eveline Brandt: “We lijden allemaal. Zeker in deze tijden.”
“Mediteren was heilzaam voor me. Maar als je me vraagt wat het mediteren me nu precies heeft gebracht, parafraseer ik het liefste de Boeddha: ‘Het heeft mij niets gebracht. Maar ik ben er wel veel door kwijtgeraakt: bijvoorbeeld angst, woede en irritatie.’”
‘Afgezette Birmese leider Suu Kyi kan gevangenisstraf uitzitten in eigen huis’
De Birmese militaire leider Min Aung Hlaing zegt dat Suu Kyi geen zware aanklachten zijn opgelegd en hij genade heeft getoond.
Frits Koster over leven met compassie:
“Compassie is een verrijking voor de hele wereld. Zeker nu.”
Themamaand geëngageerd boeddhisme ‘Kom van je kussen’
En natuurlijk zijn er ook inzichtgevende en inspirerende lezingen en meditaties van vaste en toegewijde begeleiders. Bijvoorbeeld over het verschil tussen empathie en compassie.
Een vogel op grote hoogte, geen kruipende mier
Vroeger drukte ik boosheid weg, bouwde een muur om mij heen. Ik kreeg een hartinfarct. Toen ging er een bel rinkelen. Ik vroeg mij af: ‘Als ik nu zou sterven ben ik dan tevreden met het leven dat ik heb geleid?’
Dick – Compassie
Hongersnood, ziekte, dood, armoede, watersnood, aardbevingen, marteling, moord, slachtpartijen, zelfmoordacties, radeloze asielzoekers. We vernietigen langzaam onze planeet. Ook dichtbij is er veel leed. Wat doen boeddhisten daar nou aan?
30NOW Podcast #22 – Mijn medemens blijft mijn medemens
Dit keer geen dialoog tussen Joost en Eveline of een andere gast. Joost ontving een mail van een van de luisteraars met de volgende vraag over het omgaan met andersdenkenden in deze pandemie.
30NOW – ‘Terug naar het hart – compassie in het dagelijks leven ’
Joost van den Heuvel Rijnders en Eveline Brandt bespreken hun nieuwe boek ‘Terug naar het hart’. Zenleraar Maarten Olthof schuift als gast aan om mee te praten over compassie in de verschillende meditatietradities – én in het dagelijks leven.
