Wat is er veranderd waardoor het beeld van het boeddhisme verschoof van passiviteit en pessimisme naar dat van energiek sociaal activisme? Dat is een lang verhaal. Historici en boeddhistische geleerden benadrukken allemaal dat ‘het boeddhisme’ niet één enkele traditie is, maar vele vormen kent, en dat politiek, cultuur, handel en kolonialisme allemaal een rol hebben gespeeld.
achtvoudige pad
Leed Palestijnen – Oproep aan meditatiebeoefenaars en leraren geïnspireerd door het boeddhisme
‘Het gebrek aan expliciete aandacht en respons binnen de boeddhistische gemeenschap op deze humanitaire crisis is alarmerend en staat in schril contrast met de fundamentele boeddhistische waarden die we hooghouden. Onze traditie leert ons het pad van mededogen (karuna) te bewandelen, waarbij we er actief naar streven het lijden van alle wezens te verlichten. Geweldloosheid (ahimsa) is een kernbeginsel dat ons oproept om alle vormen van geweld en onderdrukking af te wijzen en te voorkomen.’
Leed Palestijnen – Oproep aan meditatiebeoefenaars en leraren geïnspireerd door het boeddhisme
Dorine Esser: ‘Het gebrek aan expliciete aandacht en respons binnen de boeddhistische gemeenschap op deze humanitaire crisis is alarmerend en staat in schril contrast met de fundamentele boeddhistische waarden die we hooghouden. Onze traditie leert ons het pad van mededogen (karuna) te bewandelen, waarbij we er actief naar streven het lijden van alle wezens te verlichten. Geweldloosheid (ahimsa) is een kernbeginsel dat ons oproept om alle vormen van geweld en onderdrukking af te wijzen en te voorkomen.’
Dilemma
Soms kun je als beoefenaar van boeddhisme en dzogchen voor van die dilemma’s geplaatst worden.
Zo ontdekte ik laatst een rode vlek op mijn voormalige perzikhuidje, ter hoogte van mijn rechterschouder. Ongeveer in het midden een donkere, knopachtige uitwas, die als je goed keek ook pootjes bleek te hebben.
Jawel, een teek.
Dhamma zonder wedergeboorte?
Conform de huidige nadrukkelijke behoefte aan religieuze leringen die persoonlijk relevant en direct verifieerbaar zijn, wordt de aloude boeddhistische wedergeboorteleer in bepaalde Dhamma-kringen aan een strenge herbeoordeling onderworpen. Hoewel slechts enkele hedendaagse boeddhistische denkers er nog steeds voor pleiten dat deze leer als ‘onwetenschappelijk’ wordt geschrapt, wint een andere mening terrein, die erop neerkomt dat, of wedergeboorte nu een feit is of niet, de leer van wedergeboorte geen wezenlijke invloed heeft op het beoefenen van de Dhamma, en dus geen aanspraak kan maken op een vaste plaats in de boeddhistische leringen.
Breuklijn door de menselijke conditie
Al die flarden van verhaallijnen brengen mij echter in verwarring. ‘Precies hier en nu, als niets lukt, wat doe je dan?’ Een levensechte koan. Dat is dus waarom ik in de put zit.
Afscheid van de Boeddha is niet nodig
De democratisering van de Dharma gaf, eeuwen na de dood van de historische Boeddha, de stoot tot Mahayana, van oorsprong een beweging binnen het ‘oude’ boeddhisme die de beeldtaal van het religieuze voorstellingsvermogen vernieuwde. Ergens in de latere doorontwikkeling van Mahayana is men zich, helaas, tegen dat oude boeddhisme gaan afzetten. Dat houdt mede verband met de culturen waarin het boeddhisme landde, maar het blijft jammer dat het onderscheid zich in de hoofden van mensen nu heeft voortgezet. Alsof bodhisattva’s superieur zouden zijn aan arhats.
Het jaar 2024 – dag 241 – dokkum
Het toetje en het boeddhisme.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Guy – dhammazaadjes – Over de Vier Edele Waarheden
In feite onderwijst de Boeddha maar één ding: de alomtegenwoordigheid van het lijden (P. dukkha); de oorzaak van dukkha; de beëindiging van dukkha en het pad dat leidt tot de beëindiging van dukkha.
Ardan – het achtvoudige pad bewandelen
…
Filosofie voor de zwijnen
Het boek “Filosofie voor de zwijnen” van Klaas Rozemond is een reistocht door de westerse filosofie op zoek naar het antwoord op de vraag wie het gelukkigste is: de hooggeleerde filosoof of het varken.
Nathan – Zijn we God of ontwaakt?
We zijn potentiële boeddha’s maar innerlijk zal je niets vinden. Zoals in het zaadje van een appelboom geen boom zit, als je het zaadje openmaakt, zie je niets, behalve dat zaadje, toch?
Over de Lotus-soetra (39): Nooit Misprijzen
Vanmorgen stonden er twee Jehova-getuigen voor mijn deur. Twee vriendelijke dames. Ik doe voor Jehova getuigen altijd de deur open en sta ze ook altijd even te woord. Ze doen hun best, en ik misprijs hen ook nooit, hoewel ik het absoluut niet met een aantal zaken eens ben. Volgens mij kunnen ze evenwel met hun al dan door indoctrinatie aangewakkerde geloofsijver een voorbeeld voor velen zijn. Ze blijven volharden in hun geloof dat ieder mens, uiteindelijk gered kan worden door zich volledig aan hem toe te vertrouwen. Namu amida Jehova.
Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´
De laatste weken gaan lezers van het BD in reacties nader in op methodes, wegen, om de verlichting te bereiken. De leer te duiden. Ik interviewde ooit de voormalige RK-pastor Hein Thijssen, die dat zelfde onderzoek deed en tot de conclusie kwam dat het ontwaken niet bestond. Dit artikel is al vaker geplaatst, maar het blijft een mooi relaas van een ervaringsdeskundige. Pas op voor merels, ze zingen mooi maar schijten je ook onder.
Taigu – De Boeddha als feestbeest
Zou de Boeddha ooit gefeest en gebeest hebben? Het is een legitieme historische vraag, maar helaas weten we weinig meer over het leven van broeder Gautama dan de legende ons vertelt. Als hij een prins was en vader van een zoon, is hij tijdens zijn jaren als jongeling aan het hof dan ingewijd in de vreugde van de extase van drank en dans, en ook in de fijne kneepjes van het lichamelijke genot bij wijze van voorbereiding op zijn rol in de voortzetting van zijn dynastie?
Schaamte en vrees als helpers op je pad
We gebruiken wel uitdrukkingen zoals ‘schaamteloosheid’ of ‘je moest je schamen’, maar het heeft veel minder impact dan gevoelens van schuld. Schuld heeft een veel zwaardere lading. Ons hele juridische systeem is erop gebaseerd, met bijbehorende strafmaten. Het kan zich ook sterk manifesteren in kleine dingen, zoals het achter elkaar opeten van een pak koekjes. Dat kan weer leiden tot een negatief zelfbeeld, en strafmaatregelen zoals streng ‘lijnen’.
Spirituele wedergeboorte: welkom bij de Tara Task force
En daar ligt de link met die opvallende scooterpassagier in Mumbai, waar ik me qua levensdoel geregeld aan spiegel. Wedergeboren worden als zo-boeddhistisch-mogelijk persoon is ook zoiets als je realiseren dat je een Doel in je leven hebt, een ereschuld in te lossen aan de andere levende wezens. En, mogelijkerwijs, dat je een positieve vorm wordt van de ghostrider-in-the-sky…
Boosheid of kwade wil – hindernissen die onze geestelijke ontwikkeling blokkeren
Kwade wil of boosheid valt onder de categorie haat, want ook een lichte vorm van kwade wil kan uitlopen tot boosaardigheid of zuivere haat. Een smeulend vuurtje kan al snel uitlopen tot een heuse bosbrand.
Je bent goed zoals je bent…
Twee uitspraken van de Japanse zenleraar Shunryu Suzuki roshi komen in dit verband bij me op. Tijdens een zazen sessie zij hij in een korte toespraak: “Ieder van jullie is volmaakt zoals hij is… maar een beetje verbetering kunnen jullie wel gebruiken.” Bij een andere gelegenheid gaf hij als antwoord op de vraag wat hij van zijn leerlingen vond: “Jullie zijn allemaal verlicht… totdat jullie je mond opendoen.”
Guy – De Stroom
Het kenmerk van een stroom is om te stromen. Alles wat in de stroom terechtkomt, wordt met de stroom meegevoerd.
‘Boeddhisme kan lichaam en geest genezen’
De genezing van lichamelijke en geestelijke ziekten vereist in het boeddhisme de beoefening van het Edele Achtvoudige Pad, namelijk juiste kennis, juiste gedachte en besluit, juiste spraak, juist gedrag, juist levensonderhoud, juiste inspanning, juiste opmerkzaamheid en juiste meditatie.
Boeddha of Karl Marx
In zijn blog citeert Sudarshan Ramabardan uit Ambedkars beroemde toespraak Buddha or Karl Marx: ‘De Boeddha zou geweld nooit toestaan, de communisten wel. Zonder twijfel behalen de communisten snelle resultaten, want als je het middel van uitroeien van mensen gebruikt, blijft er niemand over die tegen je opstaat. Om humaniteit te behouden zijn niet alleen economische waarden nodig, maar ook spirituele . De Boeddha streefde ernaar om de morele instelling van de mensen te veranderen zodat ze het pad vrijwillig volgen.’
De zoete broodjes van een zorgeloos boeddhisme
Als je het boeddhistische spoor volgt van bevrijding, dan kan er een punt komen dat je niet meer de dingen anders kunt doen, maar ook andere dingen moet gaan doen. Er is, met andere woorden, een soort maatstaf, al is het een pragmatische, niet een serie geboden; in de boeddhistische methodiek, van welke richting dan ook, kan en hoort een ‘systeem’ te zitten van drukpunten op geest en gedrag. Dan is boeddhisme niet vrijblijvend meer.
De drie kenmerken van ons bestaan
De dharma bekeken door de ogen van een leek.
