Een vraaggesprek over boeddhistische stervensbegeleiding. Uit 2001 maar nog altijd actueel.
De kracht van machteloosheid
Vraaggesprek met een geestelijk verzorger in een verpleeghuis.
Sterven als een wolk
Volgens de boeddhistische traditie is sterven niet het omzetten van een knopje, waarna het lampje van de geest definitief dooft, of voor eeuwig voort gloeit in een poel van jolijt of ellende. Als leven een kunst is, dan is sterven dat des te meer, zoals Philip Kapleau Roshi in zijn boek over zen, leven en sterven schrijft.
De barmhartige primaat
Een beroemd voorbeeld van het bijzondere inlevingsvermogen van bonobo’s is het verhaal van De Waal over de bonobo vrouw Kuni. Kuni zag een vogeltje tegen het glas van haar verblijf in een dierentuin aanvliegen. Ze pakte het verdoofde diertje op en klom ermee naar de top van de hoogste boom. Daar vouwde ze voorzichtig de vleugeltjes van het beestje open, met in elke hand tussen haar vingertoppen een vleugeltje. Vervolgens liet ze de vogel los, maar helaas stortte het weer neer. Kuni klom uit de boom en bleef de wacht houden over het gewonde dier. Aan het eind van de dag was de vogel hersteld en vloog veilig weg.
Er zij licht
De Boeddha was niet alleen een rebels spiritueel leider, maar ook een praktisch mens, die een methode ontwikkelde om deze omwenteling te bewerkstelligen. Hij ontwierp een training waar geen eind aan komt en die mensen zoals jij en ik opleidt tot arhats en bodhisattva’s. Deze verlichte mensen vormen de avant-garde van zijn ‘fluwelen revolutie’.
God is niet groot
‘Auteur Christopher Hitchens sprak zich geregeld uit over de Abrahamitische religies: jodendom, christendom en islam. In zijn boek God is not great breidde hij zijn kritiek uit tot alle georganiseerde religies, inclusief het boeddhisme en noemde ze ‘de belangrijkste bron van haat in de wereld’.
Van missionaris tot zenleraar
In West-Vlaanderen barstte in 1566 de Beeldenstorm uit en verbreidde zich over de Nederlanden, gevolgd door de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Het Aziatische Japan maakte van 1550 tot 1650 tijdens de Christelijke Eeuw kennis met het christendom.
Het lijden van Myanmar
Het Theravadaboeddhisme in Myanmar (voorheen Birma) bevindt zich in een pijnlijke situatie. Het probeert op te krabbelen na decennia militaire dictatuur, na internationale isolatie en na voortdurend etnisch geweld. In dit artikel een schets van de geschiedenis van dit land in de achtertuin van China en een indruk van de invloed van de Sangha.
Onwetendheid wieden
Tegenwoordig is de Boeddha bekend als stichter van een wereldreligie, misschien van een filosofie of van een levenswijze. Blijkbaar zijn we het wantrouwen vergeten waarmee Europeanen hem eeuwenlang hebben bekeken: een door heidenen vereerde afgod.
Thailand: dertien staatsgrepen in een dozijn
De moderne geschiedenis van Thailand is roerig, gekenmerkt door militaire staatsgrepen, twaalf of dertien sinds 1932. Dit artikel gaat met grote stappen door die geschiedenis heen en staat stil bij de rol van het boeddhisme.
Sri Lanka: eiland van lijden
De naam Sri Lanka (voorheen Ceylon) betekent ‘prachtig eiland’, maar de moderne historie van dit tropische, multi-etnische en -religieuze land toont een beeld van diep menselijk lijden. In grote lijnen schetst dit artikel de recente geschiedenis van deze voormalige Britse kolonie.
‘Het is een eer om mensen op weg te helpen’
Raoul Destrée is al veertien jaar (in 2020 30 jaar) zenleraar in Den Haag. Hij studeerde in 1986 af als psycholoog aan de Universiteit van Leiden met als specialisatie onderwijskunde en suggestologie. Mensen op weg helpen, daar gaat het hem om.