De discussie over de orgaanwet is weer volop in gang gezet. De voorstanders hiervan zijn –in 2005- al negen jaar verbeten bezig de burger te dwingen een keuze te maken. In deze manier van doen valt weinig humanitairs te ontdekken terwijl bij zo’n onderwerp je zou verwachten dat humaniteit voorop zou staan.
De stelling is:
In beginsel is iedereen donor. Dit druist regelrecht in op de integriteit van het lichaam, als jij om welke reden dan ook geen standpunt kunt of wilt innemen dan is jouw lichaam na overlijden eigendom van de medische wetenschap.
In mei 1996 is de wet op orgaandonatie van kracht geworden, sindsdien heeft het Nederlandse volk nog geen duidelijk signaal aan de politiek gegeven. Op 29 mei 2001 werd in het actualiteitsprogramma ‘Achter het nieuws’ al aandacht besteed aan het mislukken van de ‘orgaanwet’. Maar dat was mosterd na de maaltijd, want op zes april besteedde ‘de Telegraaf’ ook al aandacht aan dit onderwerp. De medische wereld schreeuwt om organen en de politiek peilt hoe de bevolking hierover denkt en lanceert de wet ‘orgaandonatie’. Iedereen kan via de orgaanwet zijn wensen kenbaar maken en die in het donorregister vast laten leggen.
Egoïstisch klimaat
Maar…de enige voorlichting op dit gebied komt vanuit de medische wereld zelf. Er wordt een klimaat gecreëerd waarin je toch een gigantische egoïst bent als je je organen niet wilt afstaan, de ethische kant van het verhaal is niet meer dan een doekje voor het bloeden. De meeste ethica staan aan de kant van de medische wetenschap. Vanwege deze eenzijdige voorlichting voelen een hoop mensen intuïtief aan dat het voorlichtingsplaatje niet compleet is en kunnen daarom niet tot een beslissing komen. De gigantische campagne die de politiek heeft opgezet is bij deze mislukt. En de oplossing is: iedereen die niets heeft ingevuld is orgaandonor. Het komt bij de politiek niet op om te peilen waarom zo weinig mensen zich hebben laten registreren. In het artikel van ‘de Telegraaf’ geeft directeur Bernard Cohen van Eurotransplant zelf één van de reden als hem gevraagd word waarom hijzelf niet in het donorregister staat geregistreerd.
‘Ik heb wel al jaren een codicil, maar vindt het niet prettig in een mega computer terecht te komen’. (Bernard Cohen)
Iedereen die de historie van orgaantransplantatie een beetje heeft gevolgd komt tot de ontdekking dat het niet zo wil vlotten om aan de vraag naar organen te voldoen. Waarom is het zo moeilijk om jezelf als donor aan te melden? Naar mijn idee simpelweg omdat je leven er mee gemoeid is. Het vertrouwen in het hele gebeuren staat in Nederland op een laag pitje. Dat is niet zo vreemd want buiten onze grenzen is orgaantransplantatie regelrecht in de criminaliteit terechtgekomen. In Rusland was een reisbureau waarvan de klanten, van al hun organen ontdaan, ergens langs de kant van de weg werden gevonden. In delen van China wacht men met het executeren van een ter dood veroordeelde tot er kopers voor zijn/haar organen zijn gevonden. En wie herinnert niet de situatie in India waar gezonde mensen een van hun nieren verkopen om simpelweg te kunnen overleven. Een paar weken geleden was er een documentaire van de BBC op TV waarin India meerdere mensen geprest werden een nier te verkopen.
Zij waren allen analfabeet en hadden een contract voor een lening ondertekend waarvan zij de aflossing niet meer konden nakomen. De oplossing was een nier afstaan, dan werd de lening ongedaan gemaakt. Maar ook in geciviliseerde landen als Amerika zijn er zwervers die plotseling verdwijnen. Op die manier heeft orgaantransplantatie niets met humaniteit te maken, maar alles met grof geld verdienen. De huidige manier van orgaandonatie gebeurt eerder vanuit hebzucht dan dat dit vanuit mededogen gedaan wordt. En de donor in kwestie is niet meer in de gelegenheid om mee te beslissen aan wie zijn organen gedoneerd worden Iemand met voldoende geld kan altijd wel een donor vinden. Maar dit zijn alleen nog maar de duidelijk aantoonbare zaken.
Vegetariërs gaan vlees eten
Zaken die moeilijker aantoonbaar zijn worden als niet ter zake doende van tafel geveegd. In het boek ‘Het geheugen van het hart’ beschrijft Paul Pearsall hoe vegetariërs na een transplantatie plotseling van karakter veranderen en vlees gaan eten.
Er is een bekend gezegde ‘Lichaam en geest zijn één’. Als een donorhart doorklopt in het lijf van een ander, is de donor dan dood? Zijn hart in elk geval niet en wat voor invloed heeft dat voor de ontvanger? Maar ook voor de donor: wat voor gevolgen heeft dit voor hem of haar? Het eeuwenoude gebruik van een dodenwake, zoals die vroeger in Nederland werd gehouden, zie je tegenwoordig alleen nog bij koninklijke begrafenissen. Bij prins Claus en prins Bernhard wisselden de prinsen elkaar bij de lijkbaar af. Wat is de reden dat er wacht gehouden moet worden bij een dood lichaam? Zou de overledene toch nog kwaad aangedaan kunnen worden? En het gebruik dat in het huis van de overledene lakens over de spiegels worden gehangen? Zou de geest van een overledene, wanneer die in een spiegel geen reflectie van het lichaam ziet, misschien zodanig van slag raken dat dit de overleden alsnog schade kan berokkenen? Als lichaam en geest een zijn, hoe zit dat dan met de integriteit van de geest? Straatroof gaat binnenkort niet meer over je portefeuille of je mobieltje maar over je nieren, longen, hoornvlies, hart en lever.
In veel religieuze leerstellingen is men van mening, dat, wanneer de hersendood is geconstateerd, het stervensproces pas op gang komt. Een arts mag dan alles van het lichaam af weten, een priester weet, ongeacht de religieuze stroming, alles van de geest. Het lijkt mij een interessante discussie waar de arts op het terrein van de priester komt, en de priester op het terrein van de arts.
Stervensproces verstoord
Door het verwijderen van organen na de hersendood wordt het stervensproces verstoord. Afhankelijk van de gehechtheid aan het lichaam, kan dit stervensproces tot ongeveer drie en een halve dag in beslag nemen. Het verstoren van dit proces door b.v. medische ingrepen, kortom het niet met rust laten van het lichaam heeft tot gevolg dat men geen relaas kan maken van zijn of haar afgelopen leven, zodoende wordt het onmogelijk gemaakt om tot het niveau van bewustzijn te komen waar men zich op dat moment bevindt.
Bij het implanteren van vreemde organen dient men te beseffen dat deze organen nog verbonden zijn met de donor. Als voorbeeld: het verschijnsel fantoompijn is de gehechtheid die vanuit het onderbewuste doorwerkt op de lichamelijke functies. De gehechtheid aan een orgaan belet de donor het leven af te sluiten. Voor de ontvanger heeft het tot gevolg dat er een karakterverandering en een bewustzijnsverandering plaatsvindt, terwijl het stervensproces van de ontvangen organen gewoon doorgaat en met allerlei vormen van medicatie moet worden vertraagd. De verstoring die dit alles teweegbrengt heeft zowel voor donor als ontvanger een negatieve uitwerking. Omdat dat het bovenstaande niet wetenschappelijk aantoonbaar is kan het ook niet wetenschappelijk weerlegd worden. Het is ook niet in mijn bedoeling om op de stoel van de wetenschap te gaan zitten. Als ik zou eisen dat mijn uiteenzetting een vaststaand feit is dan heeft het hele betoog geen zin. De bedoeling van deze tekst is te hopen dat de lezer zijn visie op orgaandonatie heroverweegt en daarmee een eigen mening vormt en een standpunt inneemt.
En de verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt accepteert. Sterven is iets wat iedereen overkomt, ongeacht hoelang je het probeert te rekken. De dood hoort bij het leven zoals de dag bij de nacht hoort. Natuurlijk is het geen prettige ervaring, niet voor de persoon in kwestie als voor de naasten. Naar mijn mening is het dan ook zaak om mensen zo integer- en respectvol mogelijk te laten sterven.
Ujukarin zegt
Wel we hebben ’t hier enkele weken terug al eens over gehad, en deze bijdrage voegt m.i. weinig nieuws toe. Behalve het impliciete advies om als serieus religieus beoefenaar wiens leven door transplantatie tientallen jaren verlengd zou kunnen worden om GEEN transplantatie te willen vanwege “De verstoring die dit alles teweegbrengt heeft zowel voor donor als ontvanger een negatieve uitwerking.”? Klinkt vergelijkbaar met jezelf niet willen laten vaccineren tegen al lang behandelbare ziektes en daardoor eveneens erg voortijdig het loodje leggen: ik kan er met mijn verstand niet bij…
Maar in die andere discussie was een goed alternatief nog niet genoemd: de donorwet kan ongewijzigd blijven (niets invullen is neen) _mits_ we een andere regel toevoegen:
Een patient heeft alleen en enkel recht op ontvangst van een donor orgaan als zhij minstens 1 jaar voordat de betreffende ziekte zich bij hem-haar openbaarde wél een codicil/registratie getekend heeft om bij overlijden donor te zijn. Want als je zelf niet wilt doneren om allerlei principieele redenen, wie ben jij dan om een donororgaan van een ander te mogen ontvangen (zeker als je het wetsvoorstel om de wachtlijst korter te maken vanwege diezelfde principes wilde tegenhouden?).
With folded palms,
Joop Ha Hoek zegt
In deze tekst gaat het om eventuele gedragsveranderingen bij de ontvanger van een orgaan, omdat daarin het DNA van de donor zit. Wetten en regels zijn inderdaad in een vorig artikel al besproken.
kees moerbeek zegt
Dank je Zeshin van der Plas. ‘Sterven is iets wat iedereen overkomt, ongeacht hoelang je het probeert te rekken.’ In extremo betekent dit dat bij ziekte e.d. medische hulp en verzorging vermeden moeten worden. Er wordt daarbij immers ingegrepen in een natuurlijk proces dat ziekte heet.
‘De dood hoort bij het leven zoals de dag bij de nacht hoort.’ Andersom is ook het geval. Een orgaan van een overledene kan leven schenken aan een ernstig zieke.
‘Natuurlijk is het geen prettige ervaring, niet voor de persoon in kwestie als voor de naasten. Naar mijn mening is het dan ook zaak om mensen zo integer- en respectvol mogelijk te laten sterven.’ Mij lijkt het tenminste zo belangrijk integer en respectvol om te gaan met de levenden. Dat kan door middel van injecties bij baby’s, het bestrijden van Aids, TBC… en orgaandonatie.
Ujukarin zegt
@Joop, dank je voor de uitleg.
Zoals uit m’n eerste reactie al bleek is dit voor mij des te meer reden wél donor te zijn (en zonodig te ontvangen). Wie op basis van de (m.i. drog-)redeneringen die Zeshin aanhaalt afwijst is bezig met één of ander samengeshopt denkbeeld op basis van hindoeïsme met zijn Atman concept. En niet met serieus boeddhisme waar juist Anatman voorop staat, en je dus accepteert dat alles veranderlijk is tot en met het DNA in je (zonder diverse bloedtransfusies zou Ujukarin, zelf voormalig bloeddonor, al lang niet meer in leven geweest zijn). Daar ga je vaardig mee om, ben je op voorbereid, en die verandering laat je toe. Dus mocht de situatie zich ooit voordoen: zelfs al moet ik verder leven met het hart van een tuigvlogger, het hoornvlies van een terroroehoe en een nier van een horrowclown dan nog zal ik qua karakter Ujukarin zijn en al dat DNA in mijn lichaam gaan absorberen… (PS met credits naar speld.nl voor de termen.)
With folded palms,
Conrad zegt
Een mooi stuk van Zeshin van der Plas met respect naar voorstanders en tegenstanders van orgaandonatie.
Gelukkig dat een enkeling niet bepaalt wat serieus boeddhisme is en drogredenen zijn.
zeshin zegt
dank je wel
Ujukarin zegt
’t zal wel aan mij liggen, maar ik vind in het stuk écht geen greintje respect terug naar voorstanders van orgaandonatie toe. :-(
With folded palms,
G.J. Smeets zegt
Het respect argument. Hallo! Inhoudelijke argumenten graag.
G.J. Smeets zegt
Beste meelezers,
zoals Ujukarin hierboven (15 oktober 2016 om 10:53) al stelde ligt de oplossing voor de hand: de donorwet blijft zoals die is – niets invullen is ‘nee’ – en wie niets invult is uitgesloten van het donor/ontvanger circuit. Het heeft alleen maar voordelen:
– met die constructie is staatsbemoeienis in de privé-sfeer uitgesloten; wie in het donor/ontvanger circuit wil treden kan en moet zich expliciet melden.
– evt. louche orgaanhandel (Zeshen wijst er expliciet op!) wordt sterk bemoeilijkt.
– metafysische meningen over en fysiologische inschattingen van het stervensproces en over leven na de dood worden geheel aan ieders smaak en inzicht overgelaten.
Overigens mag ik er graag met klem op wijzen dat de beoogde wetswijziging louter en alleen bestaat bij gratie van de mogelijkheden en behoeften van het medisch-idustriële complex. Vijftig jaar geleden was een niertransplantatie wel denkbaar maar medisch-technologisch onmogelijk. Anno 2016 is het een chirurgische lopende band-werk met de makke dat het nier-aanbod kleiner is dan de vraag. In de tussentijd is het aantal verwarde en onbeschermde mensen op de NL straten behoorlijk toegenomen. Om van verpieterende oudjes al dan niet met Alzheimer maar te zwijgen. Waar hebben we het eigenlijk over? We hebben het over de verdeling van budget. 1 anonieme niertransplantatie vergt wellicht hetzelfde €bedrag als 5 jaar zorg voor mijnheer/mevrouw Jansen.
kees moerbeek zegt
Nou, nou, nou, G.J. Je schiet wel heel erg uit de bocht.
Door die vermaledijde medische wetenschap kunnen levens gered worden. Je hebt het over mensen, geen opgelapte tweedehands auto’s, G.J.
Ook dankzij de moderne gezondheidszorg leven mensen in NL nu langer dan ooit te voren. Dus zullen we ook vaker met Alzheimer te maken krijgen, of kanker e.d.
Voor mij zijn mensen geen kostenposten G.J.
nic schrijver zegt
” Voor mij zijn mensen geen kostenposten”.
Voor jou alleen niet.
Wel voor overheid en verzekeraars die met een beperkt budget alle zorgvragers moet bedienen.
Niet vervelend bedoeld maar er moeten keuzen gemaakt worden als er niet oneindig geld is.
kees moerbeek zegt
Nic, nou overdrijf je. Het gaat er niet om dat er niet oneindig geld is. Het gaat erom wat je als samenleving ervoor over heb om en dementerende ouderen en orgaantransplantaties te doen. .
nic schrijver zegt
Precies, dat probeer ik je duidelijk te maken, niks overdrijven, waar schaarste is moeten keuzen gemaakt worden. Een van de eerste economie lessen.
Hoe naïef kun je zijn als ambtelijksecretaris van een OR van een ziekenhuis nog wel!
G.J. Smeets zegt
Kees,
°Voor mij zijn mensen geen kostenposten…°
Dat kan voor jou wel zo zijn maar voor de wettelijk geregelde zorg zijn zieke mensen kostenposten in beperkt budget. Aan jou om je geld te besteden aan anonieme niertransplantatie of aan zorg voor de jou bekende buurman Jansen.
Kees moerbeek zegt
G.J. voor het Deltaplan kwamen er ook opeens ook miljarden vrij. Om mij hoogstpersoonlijk verantwoordelijk te maken voor Jansen of een niertransplantatie, is een akelige discussietechniek. Ik begrijp ook niet waarom je dit doet.
G.J. Smeets zegt
Kees,
ik stel je nergens verantwoordelijk voor. Ik vraag gewoon naar je antwoord op een concrete vraag: waar verkies jij je geld aan te besteden?
kees moerbeek zegt
G.J. Smeets, 16 oktober om: 15:38
Dank voor je nogal dwingende vraag.
Ik besteed mijn inkomen voor de helft aan belastingen en daarnaast maandelijks aan premie voor mijn ziektekostenverzekering. Ook heb ik twee schatten van kinderen, er is huur en gas en elektra. Ook geef ik in euro’s en in arbeid steun aan goede doelen. Daaronder een boeddhistische die ik zeer belangrijk vind. Dit lijkt me een voldoende verantwoording.
Ik ben ambtelijk secretaris van een OR in een groot ziekenhuis in de Randstad. Dat geeft mij een goede inkijk.
Het gaat een vervelende kant op, G.J. Waarom eigenlijk?
G.J. Smeets zegt
Kees (16 oktober 2016 om 12:48)
sorry maar daar gaat het wel degelijk om: de beperkte middelen. Er is een fundamentele keuze te maken. Ofwel de verzorgingsstaat reserveert een budget voor de (sociaal)medische zorg, of ze voegt zich naar de hoeveelheid zorgvraag.
In het eerste geval moet je als verzorgingsstaat kiezen waar je je budget aan besteedt. In het tweede geval moet je kiezen van welke paralelle budgets (voor defensie, onderwijs, infrastructuur, etc.) je afsnoept. Er is geen ontkomen aan, elk van de twee opties leidt tot keuzes met ongemakkelijke gevolgen.
Vandaar mijn eerdere vraag aan jou: waar geef je je geld aan uit? En vooral: hoe belangrijk vind jij jezelf om beroep te doen op een geld- en zorgverslindende orgaantransplantatie? Of misschien wil je wel doneren maar niet ontvangen, dat kan ook nog. Laat het eens weten.
Wat mij betreft mag de dokter mijn gebroken been zetten en evt. mijn aderen dotteren maar van mijn organen blijft hij af. En organen uit andermans lijk wil ik al niet in mijn lijf. En jij?
kees moerbeek zegt
‘Wat mij betreft mag de dokter mijn gebroken been zetten en evt. mijn aderen dotteren maar van mijn organen blijft hij af. En organen uit andermans lijk wil ik al niet in mijn lijf. En jij?’
Erg consequent ben je niet, G.J. Je staat toe dat je dokter ingrijpt in ziekteprocessen. Hoe kostbaar is dat dotteren, als voorbeeld van gehechtheid, wel niet?
Het stopt echter wanneer de portemonnee getrokken moet worden voor orgaandonatie. Het is ook gemakkelijk redeneren als al je organen het prima doen.
Wanneer het idee om zich heengrijpt dat mensen elkaar tot last zijn en mensen elkaar zien als kostenpost kon het nog wel eens een heel foute kant opgaan. Ik krijg er koude rillingen van.
Joop Ha Hoek zegt
Mag ik aandacht vragen voor het onderwerp dat Zeshin belicht: Bij het implanteren van vreemde organen dient men te beseffen dat deze organen nog verbonden zijn met de donor. Als voorbeeld: het verschijnsel fantoompijn is de gehechtheid die vanuit het onderbewuste doorwerkt op de lichamelijke functies. De gehechtheid aan een orgaan belet de donor het leven af te sluiten. Voor de ontvanger heeft het tot gevolg dat er een karakterverandering en een bewustzijnsverandering plaatsvindt, terwijl het stervensproces van de ontvangen organen gewoon doorgaat en met allerlei vormen van medicatie moet worden vertraagd. De verstoring die dit alles teweegbrengt heeft zowel voor donor als ontvanger een negatieve uitwerking.
kees moerbeek zegt
De gehechtheid aan een gezond gebit zorgde ervoor dat tallozen met vullingen rondlopen waarin kwik verwerkt zit, dat ziekte veroorzaakte. Tandartsen verdienen twee keer aan gaatjes door de ziekmakende vullingen te verwijderen.
Gehechtheid aan een leven zonder ziekte of pijn, houdt de gezondheidsindustrie in stand. Dat kost handenvol geld en mensen worden steeds ouder. Daardoor worden de zorgkosten nog hoger.
De gehechtheid aan een fijn bestaan houdt een hele welzijnsindustrie in stand, waaronder mindfulness. Kost ook handenvol geld.
Waarom dit alles toch? Bij leven hoort een rot gebit, we moeten iemand met een rot gebit de kans geven respectvol hiermee om te gaan. Ik hoor mensen al zeggen: ‘Die spoort niet!’ Ik meen het ook niet, maar ik trek de redenering over orgaandonaties verder door.
G.J. Smeets zegt
Sorry Joop maar dat is allemaal metafysische speculatie en gerucht. Bronnen? Betrouwbare bronnen? Controleerbare bronnen? Nihil. Geen poot om op te staan en Zeshin’s stuk pretendeert dat dan *uitdrukkelijk* ook niet.
Ujukarin zegt
Die aandacht had ik al gegeven Joop. Vanuit Dharma perspectief is het klinkklare onzin.
a] Er is geen onveranderlijk leven af te sluiten bij de stervende noch een onveranderlijk iets bij de ontvanger.
b] De ontvanger zal dus die externe invloeden verwerken moeten, en dat doet ie geheid liever dan 20-30 jaar te vroeg sterven.
c]”De gehechtheid aan een orgaan belet de donor het leven af te sluiten.” wederom onzin, die gehechtheid is juist het probleem en door altruistisch te doneren (of conform bovengenoemd plan te doneren omdat je anders zelf niet in aanmerking gekomen zou zijn voor donatie) help je daarover heen te komen.
Nogmaals, het klinkt allemaal erg naar Atman en Hindoeïsme. En naar middeleeuws denken dat ook tegen vaccinaties is.
Tenzij ik een boeddhistisch element in deze redenering gemist heb?
With folded palms,
kees moerbeek zegt
‘Die aandacht had ik al gegeven Joop. Vanuit Dharma perspectief is het klinkklare onzin.’
Ik weet niet wat de Dharma is Ujukarin, het betekent namelijk zoveel. De Boeddha zou m.i. iets niet snel ‘klinklare onzin’ noemen, omdat er iets achter die onzin steekt. Onzekerheid, angst, onwetendheid… Hij zou de discussie aangegaan zijn en proberen iemand in zijn kracht te zetten (klinkt erg trendy, maar je begrijpt het). Of diegene dat doet is zijn keuze.
G.J. Smeets zegt
Ujukarin,
“Tenzij ik een boeddhistisch element in deze redenering gemist heb?”
Geen idee.
Maar je husselt wel twee dingen door elkaar die maar beter gescheiden blijven: het anatta principe als axioma in de persoonlijke oefening en de psycho-socio-fysiologische realiteit van de beoefenaar.
Over leven na de dood is niets bekend, behalve geruchten en metafysische speculaties. Zeshin’s blogstuk is daarover heel duidelijk, hij weet het gewoon niet. Jij pretendeert te weten dat je het wel weet waar je zegt “Er is geen onveranderlijk leven af te sluiten bij de stervende noch een onveranderlijk iets bij de ontvanger.” Sorry maar jij hebt daar helemaal geen kennis over, net zo min als ik of wie dan ook. Je zet het didactische anatta-principe in als ‘oplossing’ voor een medisch-ethisch vraagstuk. Dat is een elementaire category mistake.
kees moerbeek zegt
G.J., wat wil je nu eigenlijk helemaal zeggen? Ik zie een heleboel blabla en nog meer blabla, maar ongetwijfeld wil je er iets mee. Maar wat?
Is er wat jou betreft nog enig perspectief voor mensen die afhankelijk zijn van orgaandonatie? Of is het: eigen karma, dikke karma :-)?
G.J. Smeets zegt
Kees,
je stoort. Ik ben met Ujukarin in gesprek.
kees moerbeek zegt
Sterkte, G.J. :-)
https://www.youtube.com/watch?v=_wG6Cgmgn5U
Ujukarin zegt
Dan zijn we het dáár duidelijk nogal over oneens. Boeddhisme doordringt voor mij het hele leven, dus ook de medische ethiek. Sorry als dat voor jou anders is :-(
With folded palms,
kees moerbeek zegt
Op wie reageer je, Ujukarin?
Ujukarin zegt
Oeps, de site husselt soms dingen door elkaar of het moet ELKE keer aan mij liggen met die Antwoord-knoppen ;-).
Op GJ’s fraaie uiting “Je zet het didactische anatta-principe in als ‘oplossing’ voor een medisch-ethisch vraagstuk. Dat is een elementaire category mistake.” waarmee hij zich nadrukkelijk etaleert als een ‘maar-nu-even-niet-boeddhist’ (analoog aan de reclame van een bungalowpark enkele jaren terug). En elke serieuze sangha stuurt dat soort mensen heel snel terug naar huis en ze mogen pas weer langskomen als ze zelf inzien dat boeddhisme geen nu-even-niet kent; dus dat er minimaal de ambitie zou moeten zijn om andere delen van je leven, waaronder medische ethiek, wél te laten inspireren door jouw boeddhisme…
With folded palms,
Ujukarin zegt
@Kees, dank. Ik pak het wat anders aan: als iemand zich mede-boeddhist noemt dan verwacht ik argumenten gebaseerd op enige vorm van boeddhisme. Dat ontbeert bij dit betoog van Zesshin nogal, en ook verdere tegenstanders van orgaandonatie komen met reeksen redenen maar geen ervan heeft een link met iets dat ik als boeddhisme in enige School herken (en ik ken er toch echt wel wat :-). Miccha-ditthis oftewel faliekant verkeerde inzichten dus; de Boeddha prikte die altijd keihard door maar in een face-to-face gesprek (Internet was er toen nog niet) kon ie inderdaad doorvragen wat er achter zat. Een goed alternatief ervoor heb ik in Internetdialogen nog niet gevonden.
Vandaar dat er verder voor mij weinig te reageren valt, sorry. Als ik het verkeerd zie, dan lees ik graag welke link met boeddhisme hier achter de argumenten zit dan kunnen we daar verder over praten. Maar redeneringen gebaseerd op hele andere ideologieen, zoals in dit geval Hindoeïsme en ook geregeld in andere contexten Christendom, nee dat is bepaald geen discussiegebied voor me wat konkreet levensadvies is.
(Wél kun je met dit soort religieuzen soms hele zinnige dialogen voeren over wat je inspireert en met name wat dat voor gevolgen voor het dagelijks leven heeft.)
Dank, with folded palms,
kees moerbeek zegt
Dank, Ujukarin. Volgens mij pak je het niet anders aan dan ik, maar geduld heeft ook zijn waarde :-) Dat uitgerekend ik dit moet schrijven!
Verwachtingen, argumenten geen link met boeddhisme, Hindoeïsme en levensadvies; wel heel erg hoog gemikt. Maar morgen gaat de zon ook weer op :-)
G.J. Smeets zegt
@Ujukarin (16 oktober 2016 om 20:24)
“…en ook verdere tegenstanders van orgaandonatie komen met reeksen redenen maar geen ervan heeft een link met iets dat ik als boeddhisme in enige School herken…”
Niemand heeft zich hier tegen orgaandonatie uitgesproken. Wel tegen de *voorgenomen verandering* van de wet op orgaandonatie. Op die voorgenomen verandering geeft Zeshin’s blogstuk kritiek. Staatsrechtelijke kritiek met enkele metafysische *overwegingen* over het stervensproces. Twee opmerkingen daarover. En daarna een vraag.
– Wat betreft de staatsrechtelijke kritiek zijn we het inmiddels kennelijk allemaal eens: de donorwet blijft zoals die is – niets invullen is ‘nee’ – en wie niets invult wordt uitgesloten van het donor/ontvanger circuit.
– de metafysische overwegingen over het stervensproces die Zeshin aandraagt kun je welwillend wegen met de maat die Zeshin zelf aangeeft: “Als ik zou eisen dat mijn uiteenzetting een vaststaand feit is dan heeft het hele betoog geen zin.” Kortom, hij weet het niet – net zo min als ik.
De vraag is hoe jij het wel weet. En je snapt wel: beroep op de geschriften geldt niet. Gautama vond dat trouwens zelf ook als ik me niet vergis.
Ujukarin zegt
Wel, Zeshin komt met opvallend harde conclusies op basis van zijn eigen niet-weten. Alles in zijn tekst wijst naar ‘niet doen, zowel voor de gever als de ontvanger’. En het enige pro-argument dat ie citeert, Altruïsme, schoffelt ie gelijk onderuit met de stelling dat dit gekaapt en misbruikt zou zijn door het commercieele circuit.
Ik benader het simpelweg andersom: de gegeven metafysische overwegingen hebben allemaal te maken met een vaststaand Zelf, een Atman. En zijn daarmee keihard tegen de leer van Boeddha in. Ik zou Anatnam net als Dukkha (‘onvolkomenheid/lijden’) en Anitiya (tijdelijkheid) zeker geen axioma van Boeddha willen noemen, het zijn grondkenmerken van het leven die je zelf wilt (en kunt) ervaren. Alleen het afgeleide van Anatman, wedergeboorte, zou je een axioma kunnen noemen omdat het voor jezelf niet te ervaren/bewijzen is (maar je op basis van Vertrouwen vooralsnog aanneemt dat de Boeddha ook hierin gelijk had, zie mijn karma-blogje eerder op BD).
Dus mijn redenering is andersom: net zoals ik in dit leven bij mezelf en anderen ervaren heb dat je vasthechten aan een vaststaand Zelf niet handig is en ook langzaam te verminderen valt, is het niet meer dan logisch om zo ook in je stervensproces ermee om te gaan. En dus altruïsme voor hechting te stellen. En als ontvanger (voorlopig alleen van bloed, hopelijk nooit van hele organen want die ziektes heb je liever niet) zie ik ook geen probleem in het ‘absorberen’ van het vreemde DNA; analoog aan die Atman-loslatende redenering.
Vandaar. Het is geen ‘weten’ op basis van harde feitenkennis want ik ben bepaald niet verlicht, maar wel de analogie van Boeddhisme praktiseren doorzetten in alle delen van je wezen. Geen nu-even-niet denken please.
Als afsluiting een lied (en met name de tekst) die dit fraai weergeeft…
https://www.youtube.com/watch?v=FfgZMpzDACI
With folded palms,
Conrad zegt
Ujukarin, helder beschreven wat jouw redenering is volgens de geschriften.
Die geschriften zijn jaren na boeddha’s dood geschreven en bovendien wie zegt dat jouw intrepretatie de juiste is. Je geeft zelf aan dat je nog niet verlicht ben. Vastklampen aan geschriften kan tot oorlogen leiden en het bereiken van het boeddhaschap juist in de weg staan.
En ik ben het eens met je dat mensen die zelf geen donor zijn, zelf ook geen organen mogen ontvangen.
Het stuk van zeshin is naar mijn idee geschreven om een bredere kijk op het gebied van orgaandonatie te krijgen. Hij belicht een andere kant dan alleen de medische en wetenschappelijke kant. Overigens hebben we bij de discussie over de wet orgaandonatie ook wetenschappelijke twijfels gezien of hersendood ook werkelijk dood is. Daar geven zelfs de boeddhistische geschriften denk ik geen antwoord op
rita zegt
jan kerkhoffs heeft een boek geschreven droomvlucht in coma waarin hij zijn ervaringen verteld….hij kwam tijdens een operatie van een hersentumor in coma en werd doodverklaard.en gevraagd om zijn organen…zijn vrouw heeft dit geweigerd……hij verteld ook zijn ervaringen wat hij tijdens dit coma heeft meegemaakt of ervaren……. deze familie heeft geweigerd omdat het niet goed voelde maar dit zou net zo goed bij zoveel anderen kunnen zijn gebeurd…… als dit werkelijk kan gebeuren en ik geloof dit….. zou ik het eerder onboedhistisch handelen vinden naar de patient…en dit is niet het enigste boek hierover er zijn meerdere mensen die hun ervaringen hebben opgeschreven..het is een feit dat er mensen dus zijn die zijn doodverklaard in coma liggen en toch gewoon dingen gewaar zijn gebleven…. en waarbij dan zonder narcose de organen ookk nog worden verwijderd….. ook al zou dit incidenteel kunnen gebeuren dan zou dit risico nooit genomenn mogen worden
Ujukarin zegt
Ik ben bang dat je het doel voorbij schiet, Rita. Die gevallen zullen best voorkomen ja, en dan is er wat meer altruïsme nodig om toch de afweging te maken tussen
a] Onterecht tot donatie te hebben besloten (ofwel expliciet ofwel door onder nieuw-wetsvoorstel geen NEE-codicil te maken), voor die 1% kans misschien dat dit je overkomt.
b] Onterecht NIET tot donatie te hebben besloten voor die 99% dat je overlijdt zonder dat er sprake is van onterecht-doodverklaren en nog hebben-kunnen-terugkeren.
Voor mij is vanwege die kansrekening nog steeds de keuze wél doneren, maar anderen zouden een andere afweging kunnen maken. Waarbij ik, als de kansen zo liggen als ik boven met natte vinger inschat, nog steeds stel dat ze zich niet voegen naar het advies dat Boeddha hierover gegeven zou hebben. Op basis van (teveel) hechten aan eigen Ikke, te weinig altruïsme, etc. etc. Het is niet aan mij om vervolgens te stellen dat ze geen boeddhist zouden zijn ofzo, maar wel dat ze kansen hebben laten liggen om de Dharma nóg wat dieper te doorleven. Oftewel iets te ver van dat ‘Jzero’ ideaal (zie youtube link) zijn geblezen…
With folded palms,
rita zegt
het maakt niet uit wat voor keuze wij hierin maken denk ik…..het is misschien wel belangrijker om te kijken hoe we hier en nu de dharma doorleven..dan als we bijna dood zijn…..dus het juist spreken, de juiste intentie,het juiste handelen etc. etc etc. we kunnen allemaal mooie theorieen hebben uit boeken maar wat doen wij hier en nu om zoals je zegt de dharma dieper te doorleven? waren er in de tijd van boedha al orgaandonaties? dat boedha dit advies zou geven is mijn inziens meer een veronderstelling.
kees moerbeek zegt
‘we kunnen allemaal mooie theorieen hebben uit boeken maar wat doen wij hier en nu om zoals je zegt de dharma dieper te doorleven?’
Heb je iets tegen boeken, of het opschrijven van dingen waardoor ze niet meer van buiten geleerd te hoeven worden om iets over te dragen? Je bent erg negatief over boeken, over mensen die lezen en over mensen die nadenken over dingen; alsof ze buiten de realiteit staan. Boeken hebben zeer veel bijgedragen en dragen nog steeds veel bij aan het verspreiden van kennis en het verbeteren van de mensheid. Kennis bijvoorbeeld over de Dharma, juist handelen en zo. Kunnen lezen en schrijven is onontbeerlijk voor de ontplooiing van mensen en om te ontsnappen aan armoede.
Voor Jan de Breet en Robert Janssen, de vertalers van het Pali-Canon heb ik zeer grote bewondering en hun vertalingen zijn belangrijk, net als destijds de Statenbijbel. Ja inderdaad, ze zijn er uren per dag mee bezig en daar worden ze om gewaardeerd.
Er is niks minderwaardigs aan het lezen van boeken of aan het nadenken over dingen. Lezen en nadenken is ook ‘doen’, tenminste als je een minimum aan sjoege hebt van wat er aan aan hersenactiviteiten e.d. gebeurt. Overigens zonder hersenactiviteiten valt er helemaal niks te doen: ben je morsdood.
Conrad zegt
Kees, Rita beschrijft volgens mij nergens dat boeken minderwaardig zijn. Dat maak jij er van.
Ze beschrijft dat het doorleven van gebeurtenissen je tot inzicht kunnen brengen in plaats van te blijven hangen in geschriften en theorien.
kees moerbeek zegt
‘Kees, Rita beschrijft volgens mij nergens dat boeken minderwaardig zijn. Dat maak jij er van.’
Dan heb je dit niet gelezen, Conrad:‘we kunnen allemaal mooie theorieen hebben uit boeken maar wat doen wij hier en nu om zoals je zegt de dharma dieper te doorleven?’Dit soort zaken heeft ze eerder geschreven.
Maar Rita bedoelt iets anders, zoals ze hieronder schrijft. Mailen is een povere manier van communicatie, lichaamstaal ontbreekt…Lees even Rita’s reactie goed door en dan kun je concluderen dat ik geen onzin uitkraam. Niet alleen de letters lezen, maar ook dat wat tussen de regels staat. Dat hoort ook bij een tekst.
Conrad zegt
Kees, drie mensen geven aan dat je het niet goed gelezen heb.Dan probeer zelfs aan die antwoorden een eigen draai te geven.
Sterkte!
rita zegt
kees, soms kan ik je niet zo goed volgen. in mijn optiek begrijp je mijn verhaal een beetje verkeerd dat is niet erg..misschien ben ik wel niet helemaal duidelijk geweest… maar dan innes draai je het zo of zijnde dat conrad het niet goed heeft gelezen…. ???? en zegt tegen mij was dan duidelijker geweest dan had ik dit niet zo bedacht…..mijn verhaal van vroeger ging ook over verantwoording voor jezelf nemen:)
nic schrijver zegt
Kees,
Als je goed kunt lezen schrijft Rita nergens dat ze tegen boeken is of lezen.
Dan was deze reactie niet nodig geweest..
kees moerbeek zegt
Je hebt het vraagteken wellicht niet gezien, Nic :-) Overheen gelezen?
nic schrijver zegt
Kees,
Het vraagteken zegt ook niet dat Rita tegen het lezen van boeken is dus dat je het daar uithaalt is wel heel apart.
Inmiddels heeft Rita bevestigd niet tegen het lezen van boeken te zijn, Kees.
rita zegt
hoi kees,
zo te lezen lees jij veel:)
ik heb totaal niks tegen boeken integendeel; boeken hebben mij ooit na een nare periode in mijn leven heel erg geholpen om meer bewust te worden en dingen te accepteren..En zo bedoel ik het ook niet…..ik bedoel dus we kunnen wat ik al zei we kunnen wel steeds zeggen het is goed om dit en dit te doen want dit staat beschreven ..maar het is belangrijker om te kijken wat we zelf hier en nu doen zonder steeds maar te theoriseeren. Ooit jaren terug was ik getrouwd en begon mij in mijn ogen spiritueel te ontwikkelen….. Ik las allerlei spirituele boeken en deed spirituele cursussen op allerlei gebied en vond mijzelf heel spiritueel en vond dat ik de wijsheid in pacht had…… Mijn ex wou hier niks van weten en vond het allemaal maar gezeur.. en ik ik vond hem maar onspritueel.. we zijn toen uiteindelijk uit elkaar gegaan maar om meer redenene als dit. Maar nu jaaaren later zie ik dat juist hij de spirituele ( om in die termen te spreken) juist was….. IK wist de waarheid mooi in theorien maar hij hij nam heel veel verantwoording voor alles….als er wat gebeurde kon hij handelen… en wat hij in zijn hoofd bedacht konden zijn handen maken. Hij geloofde niet in dat soort shitgezeik maar hij zette wel een stuk spiritualiteit neer op de aarde… Ik? ik nam destijds niet zo veel verantwoording.als er gehandeld moest worden vluchtte ik weg.. etc etc . Dit is ook een beetje hoe ik het bedoel.
kees moerbeek zegt
Wat je schrijft is een heel persoonlijk verhaal, herkenbaar ook. Had dat eerder aangegeven, dan had ik het niet hoeven schrijven. Ik zag veel negativiteit over boeken en theorieën (nadenken).
kees moerbeek zegt
Op 17 oktober om 21:22 uur stelde ik je de vraag: ‘Heb je iets tegen boeken…?’ Mijn idee dat je iets tegen boeken(wijsheid) hebt baseer ik op allerlei mails van je.
Na mijn vraag wijdde ik uit over het belang van boeken(wijsheid). Nergens wrijf ik je aan dat jij zou vinden dat het lezen van boeken of nadenken minderwaardig is. Wel had ik misschien meer witregels moeten plaatsen, of duidelijker moeten zijn dat ik het niet op jou gemunt heb. Dit om overhaaste conclusies van anderen te voorkomen.
Uit je reactie van 18 oktober om 6:44 uur op mijn vraag blijkt dat mijn indruk geen verzinsel is. Het lezen van spirituele boeken en doen van spirituele cursussen brachten je niet verder, leg je terugblikkend uit. Je blijkt inderdaad iets tegen spirituele boeken te hebben.
Ooit heb ik wel eens een spiritueel boek gelezen, misschien wel twee of drie, maar ik kan er niets mee. Och, gut ;-) Het is mij allemaal te vaag, te speculatief e.d.
Er zijn ook andere boeken, die volgens mij mooie theorieën bieden en die, concreet in het hier en nu ervoor kunnen zorgen dat de Dharma dieper doorleefd kan worden. Een van mijn geliefde auteurs is David Loy. Wellicht vind jij dat toch nog te abstract.
Ik schrijf geregeld over auteurs als Loy en over hoe anderen de Dharma in de praktijk handen en voeten geven. Dit kan, wat ik van hun begrijp, door bijvoorbeeld organen beschikbaar te stellen voor donatie, door bloed te geven, door boodschappen te halen voor de hoogbejaarde buren, door zonder zeuren de haren uit het afvoerputje van de douche te halen, door plastic te scheiden en wat al niet meer ☺
kees moerbeek zegt
Nic 18 oktober 2016 18:29
‘Het vraagteken zegt ook niet dat Rita tegen het lezen van boeken is dus dat je het daar uithaalt is wel heel apart.’ Dat klopt, Nic, ik stelde een vraag. Vandaar dat ik je verwees naar ? achter de zin.
Ria heeft geschreven over haar ervaringen met spirituele boeken en hoe ze ermee omging enz. Dat hoeft toch niet herhaald te worden?
Ik begrijp daaruit dat spirituele boeken het achteraf voor haar niet was. Uit wat ze schrijft over mooie theorieën en boeken(wijsheid), maak ik op dat ze iets tegen spirituele boeken heeft. Dat zou zomaar kunnen. Waarom zou ze het anders schrijven?
Ik schreef al dat e-mail een povere manier van communicatie is en overhaaste conclusies al snel genomen worden, bij gebrek aan direct contact (lichaamstaal e.d.) Ik ben niet de enige met deze ervaring. In een werksituatie kan het heel vervelend zijn :-(
Zijn we er nu uit, Nic?
nic schrijver zegt
@ Kees 18 oktober 2016 19:36
We raken er nooit uit vrees ik.
Het wordt al vaker aangegeven dat je een eigen draai geeft aan je antwoorden en er overbodig dingen bij haalt.
Nu gaat het weer over ‘e-mails’ en ‘ werksituaties’
We dwalen af, dit is niet relevant meer
Ik wou het hier bij laten.
Joop Ha Hoek zegt
Dat lijkt mij een goed besluit, Kees en Nic, om het hierbij te laten. Lezers zitten echt niet te wachten op dit soort onderonsjes en elkaar de maat nemen. Ik sluit nu ook de reactiemogelijkheid.
Joop Hoek.
nic schrijver zegt
Helemaal mee eens, wat doen we nu ?
Hoe geef je de Dharma handen en voeten ?
kees moerbeek zegt
Nic 19 oktober 2016 om 6:01
Nic, je legt dingen op jouw manier uit (= een draai geven aan, verdraaien). Jij mag dat echter wel. E-mailen is een povere manier van communiceren, meen ik, maar dat vind je weer niet relevant. Dan is het inderdaad verstandig om het erbij te laten.
nic schrijver zegt
Daar ga je weer,Kees.
‘ Jij mag dat echter wel’ Dat zijn jouw hersenspinsels, kan er niet meer van maken.
‘ E-mailen is een povere manier van communiceren’.
Het ging over orgaan donatie ooit..
Ik stop hier..
Nirvair Kaur zegt
“Tienduizenden Nederlanders die nog niet in het donorregister ingeschreven stonden, hebben zich de afgelopen weken met een ‘nee’ geregistreerd”.
Met deze woorden begon het artikel over donorschap en de integriteit van het lichaam.
Met belangstelling heb ik de laatste dagen opnieuw de discussie in BD gevolgd en kan ik me inleven in de ideeën of gevoelens die schuilgaan achter de discussies.
Ook ik ben een van die duizenden Nederlanders die onlangs NEE registreerde…in Australië waar ik tot voor kort woonde had ik dat al tientallen jaren geleden gedaan. En ja, ik volg het Boeddhistische Pad en voel diep mededogen met diegene die ziek zijn en hopen op een orgaan donatie…ik zou zelfs een orgaan bij leven af willen staan als iemand daarmee geholpen zou worden… dus als levende orgaan donateur! Maar niet tijdens het stervensproces… in de vorige discussie reageerde ik al op het waarom…..
Er is een z.g. integriteit van het lichaam, en nee, het ( niet ons of mijn) lichaam kan na het overlijden niet automatisch eigendom worden van de medische wetenschap! Gewoonweg omdat als individu er ervaringen en inzichten waren ( t.a.v. dit lichaam en de geest interactie) die me deden besluiten om NEE te zeggen tegen donorschap tijdens het stervensproces.
Ik denk dat Zeshin’s artikel geen beoordeling of veroordeling naar het wel of niet doneren is, maar meer een blik naar wat we er mee aan moeten. En ook hoe we er als Boeddhisten over kunnen leren denken of handelen.
Er staat nergens in de Sūtras of we al dan niet een beter mens zouden zijn als we dit lichaam aan de wetenschap geven, of het beter voor het karma zou zijn als we het lijden van anderen weg zouden nemen? Er staat wel heel veel over de interactie tussen Lichaam en Geest, Nama-Rupa (Mind and Matter) Het Tibetaanse Boeddhisme heeft er zelfs een heel boek aan gewijd. (het Tibetaanse Dodenboek)
We zouden zelfs de gedachte kunnen deponeren of we niet bijdragen aan het verlengen van het menselijke ‘Lijden’ door donorschap. Of waarom we zo gehecht lijken te zijn aan dit menselijk lijden dat we het kost wat kost willen verlengen door donorschap…of de gehechtheid aan het idee van altruïsme…of het idee dat een goed Boeddhist altruïstisch is?
Als er echt sprake zou zijn van altruïsme, dan zou deze verricht worden zonder enige condities of verwachtingen, en zelfs diegene die er niet voor kiezen om donor te zijn in aanmerking zouden kunnen komen voor orgaan transplantatie! Dit idee is echter niet zo populair, dus zit er wellicht toch een zweem van gehechtheid achter deze actie van altruïsme…..
Is donorschap echt altruïsme, of is het een daad die verricht wordt met de verwachting dat deze persoon iets terug ontvangt voor deze daad. Goed karma bijvoorbeeld?
Ieder mens handelt naar de hand van zijn eigen morele en emotionele waarde, en vanuit de geest die het verkregen materiaal en informatie filtert en structureert volgens een set van subjectieve waarneming’s processen…. en later na verkregen inzicht volgens objectieve levens processen.
Dit hoeft niet te betekenen dat de persoon die tegen donatie is meer weet…. of diegene welke ervoor is vanuit een betere ethische doctrine leeft, of vindt dat individuen een morele plicht hebben elkaar te helpen.
Het betekent hopelijk dat we net zoals we bij leven goed voor de geest en het lichaam zorgen, we dit ook doen als het lichaam en de geest zich scheiden. Een ieder van ons op zijn of haar manier en met zijn of haar verkregen inzicht.
Discussies als deze maken de geest scherper en leren ons om betere (andere) keuzes te maken.
With Love and Kindness
kees moerbeek zegt
Dank en welkom in Nederland.
‘Er staat nergens in de Sūtras of we al dan niet een beter mens zouden zijn als we dit lichaam aan de wetenschap geven, of het beter voor het karma zou zijn als we het lijden van anderen weg zouden nemen?’
Er is zoiets als een bodhisattva-gelofte in het Mahayana en ook is er het Achtvoudige Pad, maar in de tijd van de Boeddha bestond nog geen orgaandonatie. Onze samenleving is totaal anders dan de Indiase IJzertijd, toch hebben de woorden van de Boeddha nog steeds zeggingskracht.
Overigens heeft de Boeddha in een vorig leven zich opgeofferd aan een hongerige tijgerin en haar jongen. Zegt dit iets over orgaandonatie?
https://www.youtube.com/watch?v=O3ryHlOahR8
Conrad zegt
Mooi geschreven, Nirvair!
Gerben zegt
Eén van de belangrijkste inzichten van het Boeddhisme is de rol van intenties. Intenties bepalen het kammische resultaat van een handeling, niet zozeer de handeling zelf!
Sta bij de keuze tussen wel of geen donorschap dus stil bij je intenties. Zolang die zuiver zijn, zou ik me niet al te veel zorgen maken over de uitkomst. Of je er nu wel of niet voor kiest om orgaandonor te zijn.
Discussies over wat wenselijk is en niet ten aanzien van orgaandonatie en transplantatie, laten die prachtige individuele (en voor de ander niet verifieerbare!) intenties onderbelicht. Jammer omdat dat nu juist bepaald hoe de keuze voor een ieder uitpakt. En wat heerlijk ook dat de afweging dus niet zo makkelijk is en het leven een veelheid aan mogelijkheden creëert! Dat kan ook niet anders in de geconditioneerde realiteit, ook dat is een belangrijk inzicht dat het Boeddhisme ons te bieden heeft.
Disclaimer:
Ik ben orgaandoner. Ook heb ik na een uit de hand gelopen oorontsteking in mijn jeugd donorbeentjes mogen ontvangen. Hamer, aambeeld en stijgbeugel in mijn linker oor zijn van een overleden – en mij onbekend – persoon. Ik hoor sindsdien weer goed, heb geen last van onbekende stemmen in mijn hoofd en mijn karakter is niet verandert. Hoe het de overledene vergaat is mij niet bekend.
Mijn intentie om zelf donor te worden is die van vrijgevigheid en ook dankbaarheid voor de organen die ik zelf heb ontvangen. Wat dat betreft maak ik mij dus niet zoveel zorgen over de uitwerking van mijn keuze voor het donorschap. In het speculatieve geval dat mijn stervensproces na mijn dood negatief beïnvloed wordt door mijn donorschap, dan hoop ik dat de intentie om te geven een krachtigere uitwerking heeft dan de verstorende intentie om te nemen van mijn dode lichaam. De Boeddha heeft een paar mooie Sutta’s gewijd aan de relatieve kracht van intenties (het kan ook de latere Abhidhamma geweest zijn). Stelling was dat heilzame intenties minder heilzame intenties kunnen overtreffen. Ook dan zit ik dus redelijk save . Mij echter te conceptueel en speculatief aspect van het Boeddhisme. Ik heb het voor mezelf nog niet kunnen verifiëren. Ik adviseer daarom ook ieder zijn hart hierin te volgen.
Conrad zegt
Mooi persoonlijk verhaal!
En inderdaad moet iedereen doen wat je hart je ingeeft.